- ឆាន់ (កិ) រ.ស ហូប ពិសា...។
-
ប្រស្នា (ន) បា.សំ ពាក្យ ឬសេចក្តីដែលមានអាថ៌កំបាំង ចំណោទលុះត្រាតែអ្នកមានប្រាជ្ញា
ទើបដឹង និងអាចដោះស្រាយបាន។
- គ្រហស្ថ (ន) បា.សំ អ្នកមានគ្រួសារ
មានកូនចៅធម្មតា ផ្ទុយពីអ្នកបួស។
-
ពុទ្ធដីកា (ន) រ.ស សម្តី
ពាក្យសម្តីព្រះពុទ្ធ។
-
ចៅហ៊្វា (ន) បា.សំ
អ្នកកាន់ការជំនុំ ត្រួតត្រាលើការងារផ្សេងៗ(ឧទាហរណ៍៖ ចៅហ៊្វាវាំង)។
-
អាត្មា (ន) រ.ស ខ្ញុំ
-
និមន្ត (កិ) ដើរ ត្រាច់ចរ។
-
ភ្នាល់ (កិ)
តាំងប្រឡងគ្នាដោយក្រយាតំណាង។
- នគរ (ន) ប្រទេស។
* ប្រភេទ៖ រឿងនេះជាប្រភេទអក្សរសិល្ប៍ប្រជាប្រិយ
។
* អ្នកនិពន្ធ៖ មិនស្គាល់ឈ្មោះ
* កាលកំណត់តែង៖
មិនមានច្បាស់លាស់ទេ
សង្ខេបរឿង៖
រាត្រីដែលធនញ្ជ័យបានមកចាប់កំណើតក្នុងពោះម្តាយ បណ្តាលឱ្យនាងជាម្តាយនោះយល់សប្តិឃើញថា "ដូចជាយល់សូង យប់សប្តិឃើញដូង បេះបានទាំងផ្លែ យល់សប្តិឃើញខែ ខែនោះពេញបូណ៌មី" ។ ចម្លែកនឹងសប្តិនេះព្រឹកឡើងនាងនោះក៏បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ផ្ទះតាហោរ ដើម្បីឱ្យទាយមើល ប៉ុន្តែជូនជាតាហោរមិននៅ នាងនោះក៏បាននិយាយរឿងសប្តិនោះឱ្យប្រពន្ធតាហោរ ។ ប្រពន្ធតាហោរដឹងថាតាមសប្តិនេះ នាងនេះនឹងមានកូនប្រុសម្នាក់អាចឡើងធ្វើជាស្តេច ក៏បានទាយថា៖ "នាងឯងនឹងមានកូនប្រុស កូននោះនឹងទៅជាខ្ញុំគេ"។
ក្រោយមកនាងនោះក៏កើតបានកូនប្រុសមែនក៏ដាក់ឈ្មោះថា "ធនញ្ជ័យ" ។ អាយុបាន៧ឆ្នាំ កុមារធនញ្ជ័យតែងដើរទៅលេងផ្ទះលោកមហាសេដ្ឋីរាល់ថ្ងៃ ។ ថ្ងៃមួយពេលកំពុងតែត្បាញលើផ្ទះប្រពន្ធមហាសេដ្ឋីបានធ្វើឱ្យជ្រុះត្រល់ទៅដី ក៏ស្រែកហៅធនញ្ជ័យឱ្យរើសដោយសន្យានឹងឱ្យអំបុកច្រើនដល់ធនញ្ជ័យវិញ។ ប៉ុន្តែពេលប្រពន្ធសេដ្ឋីយកអំបុកមកឱ្យធនញ្ជ័យយំស្រែកប្រកែកមិនព្រមយក ដោយយល់ថាអំបុកនោះតិចពេក។ សំឡេងយំរបស់ធនញ្ជ័យបាលលឺទៅដល់លោកមហាសេដ្ឋី។ លោកមហាសេដ្ឋីបានប្រើល្បិចបញ្ឆោតមួយដោយយកអំបុកដាក់រាយពេញលើចង្អេរមួយ និងក្នុងកញ្ជើរមួយរួចឱ្យធនញ្ជ័យជ្រើសរើស។ ធនញ្ជ័យចាញ់ល្បិចគេក៏បានយកអំបុកនៅលើចង្អេរ តែក្រោយមកក៏មានការភ្ញាក់រលឹកមើលឃើញថានេះជាការបោកប្រាស់ ក៏សុំម្តាយខ្លួនឲ្យយកខ្លួនទៅនៅបម្រើលោកសេដ្ឋីដើម្បីសងសឹក។ ពេលនៅជាមួយសេដ្ឋី ធនញ្ជ័យបានត្រូវសេដ្ឋីប្រើយ៉ាងវក់វី ដូចជាឱ្យរត់តាមសេះទៅរោងជំនុំគាល់ស្តេច ចាំចម្ការ ឃ្វាលគោ ធ្វើការក្នុងផ្ទះ ទៅជញ្ជូនឥវ៉ាន់ពេលភ្លើងឆេះផ្ទះ ។ ប៉ុន្តែគ្រប់សកម្មភាពបានត្រូវធនញ្ជ័យផ្ចាញ់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដូចជាធនញ្ជ័យរើសអាចម៍សេះដាក់ថង់យាម បណ្តោយឱ្យគោក្របីចូលស៊ីដំណាំក្នុងចម្ការអស់ ចាប់គោឈ្មោលអ្នកស្រុកចងបណ្តាលឱ្យមានរឿងរ៉ាវដល់សេដ្ឋី ស្រែកហៅលោកសេដ្ឋីឱ្យមកពិសារបាយឲ្យគាត់ខ្មាសគេយ៉ាងខ្លាំង និងជញ្ជូនតែសំបុកមាន់សំបកប៉ោត ពេលភ្លើងឆេះផ្ទះជាដើម ។ ដោយខ្លាចប្រាជ្ញាធនញ្ជ័យ និងដើម្បីសងសឹកផង លោកសេដ្ឋីក៏បាននាំធនញ្ជ័យទៅថ្វាយស្តេច។
នៅជាមួយមុនដំបូង ស្តេចបានដេញប្រាជ្ញាធនញ្ជ័យដូចជាឱ្យធនញ្ជ័យភរស្តេច ឱ្យធនញ្ជ័យរកពងមាន់ឱ្យបានមួយពេលមុជចូលទៅក្នុងទឹក ឱ្យធនញ្ជ័យជិះដំរីចាស់គ្រេចជើងដឹកក្រយាស្ងោយស្តេចទៅប្រពាតព្រៃ ឱ្យធនញ្ជ័យបោសសំរាមនៅក្រោមដំណាក់ ឱ្យធនញ្ជ័យរកមាន់មកប្រជល់នឹងមាន់ស្តេច ឱ្យធនញ្ជ័យរកក្របីមកជល់នឹងក្របីស្តេច ។ ក្នុងការដេញប្រាជ្ញានេះធនញ្ជ័យបានឈ្នះស្តេចគ្រប់លើក ធ្វើឲ្យស្តេចខ្មាសហើយដុះគំនិតព្យាបាទកាច់បំបាក់ដូចជាប្រើស្រីស្នំឱ្យទៅជុះអាចម៍ដាក់ផ្ទះធនញ្ជ័យ ស្អប់មុខធនញ្ជ័យ ហើយមិនឱ្យធនញ្ជ័យចូលវាំង ។ តែគ្រប់អំពើព្យាបាទឈ្នានីសរបស់ស្តេច ត្រូវបានធនញ្ជ័យផ្ចាញ់ផ្ចាលយ៉ាងដំណំ ដូចជាធនញ្ជ័យហ៊ានចំតិតក្តិតដាក់ស្តេច ហ៊ានវាយពួកមេនំមេនាងដែលស្តេចប្រើឱ្យទៅជុះអាចម៍ដាក់ផ្ទះ។
ប្រាជ្ញាធនញ្ជ័យល្បីល្បាញពេញប្រទេសជាតិ និងរីកសាយរហូតដល់ប្រទេសចិន ។ ស្តេចស្រុកចិនក៏បានបញ្ជូនអ្នកប្រាជ្ញគេមកស្រុកខ្មែរដើម្បីធ្វើការភ្នាល់គ្នាជាមួយស្តេចស្រុកខ្មែរ ទាយរកចំនួនគ្រាប់ឪឡឹកដែលចិនយកមកក្នុងបំណងយកស្រុកខ្មែរជារណប។ ក្នុងការដោះចំណោទលើកនេះ ធនញ្ជ័យយកខ្លួនធានា ប៉ុន្តែដោយចំណោទទាយរកចំនួនគ្រាប់ឪឡឹកនោះពិបាកពេក ធនញ្ជ័យដោយមិនចង់ឃើញប្រទេសជាតិខ្លួនធ្លាក់ក្នុងកណ្តាប់ដៃចិន ក៏បានទៅលោតទឹកសម្លាប់ខ្លួន។ តែគាត់មិនលិចបែរជារសាត់ទៅប៉ះសំពៅចិនក៏តោងជាប់។ ពេលនោះជួនជាយប់ស្ងាត់ ធនញ្ជ័យបានលឺពួកមន្ត្រីចិន និងអ្នកប្រាជ្ញរបស់គេជជែកគ្នាពីចំនួនគ្រាប់ឪឡឹកក្នុងផ្លែនីមួយៗ។ ធនញ្ជ័យបានលឺក៏ហែលត្រឡប់មកផ្ទះវិញ។ ស្អែកឡើងគាត់ក៏បានទាយរកចំនួនគ្រាប់ឪឡឹកត្រូវទាំងអស់។ ពួកចិនទទួលព្រមចាញ់បានប្រគល់សំពៅឱ្យស្តេចខ្មែរប្រាំរយគ្រឿងរួចត្រឡប់ទៅវិញ ។ ដោយខ្លាចប្រាជ្ញាធនញ្ជ័យស្តេចពុំហ៊ានឱ្យគាត់នៅជិតវាំង ក៏បញ្ហាឱ្យទៅនៅឆ្ងាយឯដងទន្លេ។ ទីនោះធនញ្ជ័យបានបង្កើតឱ្យមានការបង់ពន្ធគយ បណ្តាលឱ្យមានទំនាស់ជាមួយពួកឈ្មួញដែលរកស៊ីតាមដងទន្លេ ជាហេតុធ្វើឱ្យស្តេចមានលេសប្រើពេជ្ឈឃាតចាប់ធនញ្ជ័យយកទៅសម្លាប់ចោល។ ធនញ្ជ័យបានបោកពួកពេជ្ឈឃាតឱ្យច្រៀងរាំលើទូក រួចគាត់លួចលោតចុះទៅក្នុងទឹកហែលគេចមកបួសជាព្រះសង្ឃក្នុងវត្តមួយ។ គេបានគិតថាធនញ្ជ័យស្លាប់ក្នុងទឹកទន្លេហើយ។ ដំណឹងនេះបានឮដល់ស្តេចស្រុកចិន។
ស្តេចចិនសប្បាយចិត្តណាស់ ក៏បានបញ្ជាឱ្យអ្នកប្រាជ្ញគេមកស្រុកខ្មែរ ចោទប្រស្នាភ្នាល់ដាក់ប្រទេសជាតិទៀត ។ ស្តេចខ្មែរមានការភិតភ័យនិងព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងព្រោះគ្មាននរណាអាចតទល់ជាមួយអ្នកប្រាជ្ញចិនបាន ក៏ប្រកាសអំពាវនាវរកអ្នកប្រាជ្ញមកជួយ ។ ធនញ្ជ័យបានសឹកចេញពីវត្តមកជួបស្តេចហើយបានជោគជ័យជាលើកទី២ ។ ស្តេចខ្មែរត្រេកអរក្នុងចិត្តនឹងជ័យជំនះ ក៏ចង់រកប្រពន្ធឱ្យធនញ្ជ័យ តែធនញ្ជ័យបដិសេធមិនព្រមឱ្យស្តេចរកឱ្យដោយគាត់ចាត់ទុកនារីដែលនៅស្ងៀមចាំតែគេលើកឱ្យមានប្តីនោះថាសុទ្ធតែជាញី។ គាត់បានដើររកប្រពន្ធខ្លួនឯង ហើយក៏បានជួបនឹងនាងសួស្តីដែលគាត់ចាត់ទុកថាជាស្រីពេញលក្ខណៈ រួចបានស្តីដណ្តឹងនិងរៀបការតាមប្រពៃណីខ្មែរ។ ក្រោយមកទៀតស្តេចខ្មែរ និងពួកមន្ត្រីសក្តិភូមិមានការព្រួយបារម្ភនឹងប្រាជ្ញាធនញ្ជ័យកាន់តែខ្លាំង និងស្អប់ធនញ្ជ័យកាន់តែខ្លាំងផងនោះ ក៏បាននិរទេសគាត់ឱ្យទៅនៅស្រុកចិនដោយជឿថានឹងត្រូវស្លាប់បង់នៅឯទីនោះមិនខាន។
នៅឯស្រុកចិនធនញ្ជ័យបានធ្វើនំបញ្ចុកលក់ល្បីដល់ស្តេចចិន ស្តេចចិនចង់សោយចំណីចម្លែករបស់ធនញ្ជ័យក៏ហៅធនញ្ជ័យយកនំទៅថ្វាយដែលជាហេតុបណ្តាលឱ្យគាត់មានលទ្ធភាពអាចមើលមុខស្តេចចិនបាន ព្រមទាំងបានពោលពាក្យប្រមាថផង។ ស្តេចចិនខឹងក៏ឱ្យអាមាត្យចាប់ធនញ្ជ័យទៅដាក់គុកសំរិទ្ធ។ ក្នុងគុកធនញ្ជ័យបានប្រដាល់គ្នាជាមួយអ្នកទោសចិនដើម្បីកុំឱ្យរងាស្លាប់ រួចគាត់ឆ្លៀតធ្វើខ្លែងឯកបង្ហើរពេលយប់ ។ ស្តេចចិនបានលឺសម្លេងឯករបស់ខ្លែងក៏មានការភិតភ័យព្រួយបារម្ភក៏ហៅហោរាមកគន់គូរមើល។ ហោរាចិនបានទាយថាគឺជាសម្លេងនៃសត្វចម្លែកមួយនឹងចូលមកស៊ីមនុស្សក្នុងស្រុកចិននោះអស់មិនខាន បើមិនព្រមដោះលែងអ្នកប្រាជ្ញស្រុកខ្មែរចេញពីគុក ហើយជូនគេត្រឡប់ទៅស្រុកខ្មែរវិញទេ ។ ស្តេចចិនលឺដូច្នោះក៏បញ្ជាឱ្យគេដោះលែងធនញ្ជ័យ ហើយរៀបចំសំពៅមួយមានវត្ថុប្រើប្រាស់ល្អៗជាច្រើន និងប្រជាជនចិន ១០០នាក់ជូនដំណើរធនញ្ជ័យត្រឡប់មកស្រុកខ្មែរវិញ។
ឃើញធនញ្ជ័យអាចរកមធ្យោបាយត្រឡប់មកមាតុភូមិវិញដោយជោគជ័យយ៉ាងនេះ
ស្តេចខ្មែរនិងពួកមន្ត្រីសក្តិភូមិខ្មែរមានសេចក្តីកោតខ្លាចប្រាជ្ញាធនញ្ជ័យលែងហ៊ានមករករឿងហេតុទៀត
បណ្តោយឱ្យធនញ្ជ័យបានរស់នៅជាមួយភរិយាយ៉ាងសុខសាន្ត។ ថ្ងៃក្រោយមកធនញ្ជ័យមានជំងឺជាទម្ងន់
មុននឹងស្លាប់គាត់បានហៅស្តេចមកផ្តាំថា " សោយត្រីព្រួលកុំចោលស្រកា
សោយត្រីប្រាកុំចោលស្រកី ស្លម្ជូរក្បាលត្រីត្រូវដាក់ម្ជូរសណ្តាន់ "
ហើយផ្តាំប្រពន្ធថាកាលណាគាត់ស្លាប់ទៅឱ្យយកសាកសពគាត់ទៅកប់
ហើយធ្វើចម្រូងដាំខ្ញែលើផ្នូរដើម្បីការពារផ្នូរនោះតទៅ។
- ប្រធានរឿង៖ រឿងនេះលើកឡើងពីបញ្ហាសងសឹកចំពោះអំពើព្យាបាទអយុត្តិធម៌ដោយប្រើប្រាជ្ញាជាអាវុធ
។
- បញ្ហារឿង៖ បញ្ហាទំនាស់វិបត្តិក្នុងសង្គម(រវាងវណ្ណៈ
និងវណ្ណៈ) ដែលកើតមកពីអំពើរំលោភ ព្យាបាទ ការសងសឹក និងចិត្តមានះ តស៊ូព្យាយាម
អង់អាចក្លាហាន មោះមុត មិនចុះញ៉ម។