ទំនាក់ទំនងសដ្ឋកិច្ច គឺជាដំណើរនៃការទាក់ទងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ជាមួយសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ ជាពិសេសជាមួយប្រទេសជិតខាង ប្រទេសក្នុងតំបន់ ប្រទេសនានានៅលើពិភពលោក និងអង្គការអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត ។ ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចនេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស និងការហូរចូលនូវមូលធនបរទេស ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលការវិនិយោគទុនផ្ទាល់ពីបរទេសជាច្រើន ជាពិសេសពីប្រទេស កូរ៉េ ចិន ម៉ាឡេស៊ី វៀតណាម ថៃ សិង្ហបុរី ជប៉ុន និងប្រទេសផ្សេងៗទៀត ។ ដើម្បីពង្រីងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ការកសាងធនធានមនុស្ស ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងកសាងនីតិរដ្ឋ ប្រទេសកម្ពុជាបានស្វែងរកជំនួយនិងឥណទានពីប្រទេសនានានៅលើសកលលោក ក្នុងនោះមានប្រទេសជប៉ុន ចិន កូរ៉េ សហរដ្ឋអាមេរិក រុស្ស៊ី អូស្ត្រាលី ធនាគារពិភពលោក ធនាគារអភិវឌ្ឍអាស៊ីជាដើម។
សកលភាវូបនីយកម្ម គឺជាដំណើរមួយដែលសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនិងវប្បធម៌តំបន់និងពិភពលោកបានលាយចូលគ្នាតាមរយៈបណ្ដាញទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម ។ វាក្យសព្ទនេះ ជួនគេប្រើសំដៅយក សកលភាវូបនីយកម្មសេដ្ឋកិច្ច ដែលមានន័យថា ការបញ្ចូលសេដ្ឋកិច្ចជាតិទៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិតាមរយៈពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស ការហូរចូលមូលធន អន្តោប្រវេសន៍ និងការរាលនៃបច្ចេកវិទ្យា។
សកលភាវូបនីយកម្ម
ក្ដោបយកបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ
វិនិយោគទុនអន្តរជាតិនិងហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ ពោលគឺជួយបង្កើនទំហំនៃចំណូលសេដ្ឋកិច្ចជាតិ
។ បច្ចេកវិទ្យាបានធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរនៅក្នុងលក្ខណៈឆ្ពោះទៅរកភាពប្រសើរឡើងនៃទំនាក់ទំនងទាំងនេះ
។ សកលភាវូបនីយកម្ម ក៏និយាយផងដែរពី ការព្រួយបារម្ភខាងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ
និងការបាត់បង់ការងារ បរិស្ថាន ឧក្រិដ្ឋកម្ម អំពើហិង្សា និងភេរវកម្មសកល
សក្ដានុពលដែលមិនទាន់ប្រើប្រាស់នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចដែលជាការងារនាំទៅដល់សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចដ៏ប្រសើរ
។
សកលភាវូបនីយកម្ម
គឺជាអាវុធមុខពីរដែលអាចផ្ដល់គ្រោះថ្នាក់ផង និងឳកាសផ្សេងៗផង ។
ដូច្នេះយើងគួរតែគ្រប់គ្រងវាក្នុងកម្រិតជាតិដោយប្រព័ន្ធសង្គម
រចនាសម្ព័ន្ធនិងហិរញ្ញវត្ថុរឹងមាំ ។
សកលភាវូបនីយកម្ម មានទិដ្ឋភាពផ្សេងៗគ្នាដែលជះឥទ្ធិពលទៅលើពិភពលោក តាមវិធីដូចជា ៖
- វិស័យឧស្សាហកម្ម មានទីផ្សារផលិតកម្មពាសពេញពិភពលោក និងមានលទ្ធភាពកាន់តែទូលាយ គ្រាន់តែពាណិជ្ជកម្មរវាងចិននិងអាហ្វ្រិកបានកើនឡើង ៧ដង ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ២០០០ និង ២០០៧ ។
- វិស័យហិរញ្ញវត្ថុ មានការផ្ដល់លទ្ធភាពក្នុងហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ឱ្យខ្ចី ។ មកដល់ត្រឹមឆ្នាំដំបូងៗនៃស.វទី ២១ ទឹកប្រាក់ជាង 1.5 លានដុល្លារក្នុងរូបិយប័ណ្ណជាតិ ត្រូវបានគេប្ដូរប្រចាំថ្ងៃ ដើម្បីគាំទ្រជាយថាហេតុនូវអស្ថេរភាពហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុសកលលោក ដូចជាវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុដែលបានកើនឡើងពី ២០០៧ ដល់២០១០ ។
- វិស័យសេដ្ឋកិច្ច មានការកើនឡើង ដោយផ្អែកលើសេរីភាពនៃការផ្លាស់ប្ដូរទំនិញនិងមូលធន ។ ក្រុមហ៊ុន ៤ របស់ឥណ្ឌាក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនទាំង១០នៃពិភពលោកដែលមានជាងគេបំផុតក្នុងឆ្នាំ២០០៨នោះមានទឹកប្រាក់សរុប 160 ពាន់លានដុល្លារ ។ ក្នុងឆ្នាំ2007 ចិនមានមហាសេដ្ឋីចំនួន 415 000នាក់និងឥណ្ឌាមានចំនួន 123 000 នាក់ ។
- គោលនយោបាយសុខភាព ៖ តាមរយៈឥទ្ធិពលនៃពាណិជ្ជកម្មសកល និងសេដ្ឋកិច្ចសកល គោលនយោបាយសុខភាព ត្រូវបានដឹកនាំដោយភាពជឿនលឿនខាងបច្ចេកវិទ្យា និងជំនួញវេជ្ជសាស្ត្រទំនើប។
- វិស័យនយោបាយ ក្រៅពីសហរដ្ឋអាមេរិកដែលមានភាពខ្លាំងនិងជឿនលឿនខាងសេដ្ឋកិច្ច ប្រទេសចិន ក៏ជាគូប្រជែងមួយនៅលើពិភពលោក ដែលកំពុងមានសក្ដានុពលយ៉ាងធំធេងលើផ្នែកទ្រព្យសម្បត្តិ ឧស្សាហកម្មនិងបច្ចេកវិទ្យា ។
ក្រៅពីនេះឥទ្ធិពលទាំងផ្នែកវិជ្ជមាននិងអវិជ្ជមានកំពុងតែរាលដាលដល់ផ្នែកផ្សេងៗទៀតដូចជា ផ្នែកព័ត៌មាន ភាសា ការប្រកួតប្រជែងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនិងវប្បធម៌ជាដើម ។ ជាទូទៅ បណ្ដាប្រទេសរីកចម្រើន បានទទួលផលចំណេញច្រើនជាងបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ និងប្រទេសក្រីក្រ លើផ្នែកសកលភាវូបនីយកម្ម ពោលគឺការប្រកួតប្រជែងខាងនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច ជំនួញ ហិរញ្ញវត្ថុ ធនធានមនុស្ស បច្ចេកវិទ្យាជាដើម ។
ធនាគារពិភពលោក ជាវាក្យសព្ទមួយដែលគេប្រើដើម្បីរៀបរាប់ពីស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិមួយដែលផ្ដល់ប្រាក់កម្ចី ឬផ្ដល់ឥណទានដល់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍសម្រាប់កម្មវិធីសំខាន់ៗ ។ ធនាគារពិភពលោក ខុសពីក្រុមហ៊ុនធនាគារនៅត្រង់ថា ធនាគារពិភពលោកមានតែស្ថាប័នពីរគឺ ធនាគារអន្តរជាតិសម្រាប់ការស្ថាបនាឡើងវិញនិងការអភិវឌ្ឍនិងសមាគមអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ ទីភ្នាក់ងារធានារ៉ាប់រងវិនិយោគទុនពហុភាគី និងមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិសម្រាប់ការដោះស្រាយវិវាទវិនិយោគទុន ។ ធនាគារពិភពលោកជាស្ថាប័នមួយក្នុងចំណោមស្ថាប័នទាំង៥ដែលបានបង្កើតឡើងនៅឯសន្និសីទក្នុងឆ្នាំ1944 ។ ធនាគារនេះ បង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី27 ខែធ្នូ ឆ្នាំ1944 គឺជាអង្គការអន្តរជាតិដ៏ធំមួយដែលបង្កើតឡើងដោយសន្ធិសញ្ញានិងមានប្រទេសជាសមាជិកចំនួនពី 184ទៅ186 ។ សហរដ្ឋអាមេរិក និងព្រះរាជាណាចក្រអង់គ្លេស មានតួនាទីជាអ្នកសម្របសម្រួលក្នុងសន្និសីទនោះ ។ មូលនិធិរូបីយវត្ថុអន្តរជាតិគ្រប់គ្រងដោយជនជាតិអាមេរិក និងធនាគារពិភពលោកគ្រប់គ្រងដោយជនជាតិអឺរ៉ុប ដែលទាំងពីរ មានមូលដ្ឋាននៅវ៉ាស៊ីនតោន ។
ផ្ដល់ប្រាក់កម្ចី ផ្ដល់ឥណទាន ដល់គម្រោងសំខាន់ៗដើម្បីបង្កើនការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសជាសមាជិក ដែលបានប្រាក់មកពីប្រទេសនៃសមាជិកដែលបង់ជាប្រចាំ ការលក់ភាគហ៊ុនតាមទីផ្សារមូលធនពិភពលោក និងប្រាក់ចំណេញរបស់ខ្លួន ។ ធនាគារពិភពលោក ផ្ដល់ប្រាក់ជាង24ពាន់លានដុល្លារជារៀងរាល់ឆ្នាំជាជំនួយដល់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍនិងប្រទេសអន្តរកាលសម្រាប់សកម្មភាពទាំងឡាយចាប់ពីសកម្មភាពកសិកម្មទៅគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្ម ពីការអប់រំទៅឋាមពលនិងរ៉ែ ។ គម្រោងនិងគោលនយោបាយរបស់ធនាគារនេះ មានឥទ្ធិពលលើជីវិត និងការចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ប្រជាជនរាប់ពាន់លាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោក ។
- ធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយប្រភពសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេស
និងក្រៅប្រទេស ដើម្បីស្រង់យកព័ត៌មានដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិវឌ្ឍសហគ្រាសជាតិ។
- បង្កើនប្រសិទ្ធភាពសហគ្រាសទាំងឡាយ
ដើម្បីផលប្រយោជន៍ខាងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្ម កសិកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចទូទៅ។
- ផ្ដល់ជូនរដ្ឋបាល និងអាជ្ញាធរខេត្ត ក្រុង
នូវយោបល់និងព័ត៌មានទាំងឡាយ ស្ដីពីបញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្ម
សេវាកម្ម។
- ដើរតួជាតំណាងសហគមន៍ពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្ម
សិប្បកម្ម សេវាកម្ម សម្រាប់សម្របសម្រួលកិច្ចការជាមួយរដ្ឋអំណាច ។
- ដើរតួជាអាជ្ញាកណ្ដាលក្នុងការដោះស្រាយវិវាទពាណិជ្ជកម្ម។