មេរៀនទី១៖ (សង្ខេបមេរៀន) សំណេរ៖ តែងសេចក្ដីបែបពិភាក្សា

        តែងសេចក្ដីប្រធានបែបពិភាក្សា ជាប្រធានដែលបញ្ចេញមតិ ទស្សនៈ​ ឬយោបល់ណាមួយ ដែលត្រូវពិចារណារកខុសត្រូវ ឬតម្រូវឱ្យយើងរិះគន់វែកញែករកហេតុផល រកល្អ រកអាក្រក់ គុណ ទោស មានប្រយោជន៍ ឬឥតប្រយោជន៍ជាដើម។

គម្រោងតែងសេចក្តីប្រធានបែបពិភាក្សា

ក. សេចក្តីផ្តើម

    + លំនាំបញ្ហា៖ ជាការពង្រីកគំនិត យោបល់ ឬសរសេរឱ្យទាក់ទងទៅនឹងគំនិតប្រធាន ឬខ្លឹមសារប្រធាន (មិនបកស្រាយ និងមិនប្រើឧទាហរណ៍) ។
    + ចំណូលបញ្ហា៖ លើកយកប្រធានមកបញ្ចូលដោយមានឃ្លាភ្ជាប់ផង។ ឧ. អាស្រ័យហេតុនេះទើបមានមតិពីរមានការខ្វែងគំនិតគ្នាដោយមតិទី១ ..............។ រីឯមតិទី២ថា.......................។
    + ចំណោទបញ្ហា៖  ចោទតាមបែបប្រធានពិភាក្សាប្រៀបធៀបដែលមានមតិប្រធានពីរដោយធ្វើការប្រៀបធៀបគ្នា។ ឧទាហរណ៍៖ តើ..........ទាំងពីរមួយណាត្រឹមត្រូវជាង?

ខ. តួសេចក្តី

    + ឃ្លាភា្ជប់សេចក្តី៖ ដើម្បីវែកញែកមតិទាំងពីរខាងលើ.................។
    + ពន្យល់ពាក្យ៖ ពន្យល់ពាក្យពិបាក ឬពាក្យគន្លឹះក្នុងមតិទាំងពីរ។
    + ពន្យល់ន័យប្រធាន៖ ត្រូវពន្យល់ន័យប្រធាននីមួយៗដែលបានចោទ។ ឧ. តាមទស្សនៈចំពោះមតិទី១ មានន័យថា................។ ចំណែឯមតិទី២ ចង់សំដៅដល់............................។
    + បកស្រាយប្រធាន៖
        ◆ មតិទី១៖ ជាមតិស្របដែលនិយាយ ឬបកស្រាយឱ្យស្របទៅតាមមតិទី១ របស់នៃប្រធាន​ក្នុងការបកស្រាយត្រូវរកហេតុផល ឬអំណះអំណាងការពារមតិនោះឱ្យឃើញថាពិតជាត្រឹមត្រូវតាមការយល់ឃើញនោះប្រាកដមែន។ ទោះបីមតិផ្ទាល់ខ្លួនផ្ទុយពីមតិកំពុងបកស្រាយក៏ដោយក៏នៅតែការពារគោលជំហរខាងដើមរហូតដល់ទីបញ្ចប់ដែរ។ ពោលគឺត្រូវគាំទ្រមតិស្របទាំងស្រុង។
        ◆ សរុបមតិទី១៖ និយាយស្របតាមមតិទី១ទាំងស្រុង។
            សំណួរភ្ជាប់សេចក្តី ឬឃ្លាភ្ជាប់ទៅកាន់មតិទី២
        ◆ មតិទី២៖ ជាមតិផ្ទុយ ឬប្រឆាំងទៅនឹងមតិទី១ ដែលនិយាយបកស្រាយត្រូវមានអំណះអំណាងការពាមតិទី២ នោះឱ្យបានរឹងមាំ។
        ◆ សរុបមតិទី២៖ និយាយស្របតាមមតិទី២ ទាំងស្រុង។
        ◆ មតិរួម (សំយោគ ឬពិភាក្សា) ៖ ជាយោបល់រួមចេញមកពីទំនាស់រវាងមតិទី១​ និងមតិទី២ មតិនេះមានសភាពលក្ខណៈច្រើនយ៉ាងគឺ៖
             ➦ ជួនកាលមតិស្រប ជាមតិត្រឹមត្រូវ
             ➦ ជួនកាលមតិផ្ទុយ ជាមតិត្រឹមត្រូវ
             ➦ ជួនកាលមតិទី១ និងមតិទី២ រួមគ្នាទើបត្រឹមត្រូវ
             ➦ ជួនកាលមតិទី១ និងមតិទី២ មិនទាន់ត្រឹមត្រូវទាំងពីរ ឬរួមគ្នាហើយនៅមិនទាន់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយទៀត ត្រូវបន្ថែមគំនិតដទៃទៀតទើបពេញលេញ។

គ. សេចក្តីបញ្ចប់

    + វាយតម្លៃប្រធាន៖ វាយតម្លៃប្រធានខាងលើដោយកំណត់យកមតិណាមួយក្នុងចំណោមមតិទាំងពីរ (មតិទី១ និងមតិទី២) ថាត្រឹមត្រូវជាង។ ឧ. ឆ្លងតាមការវែកញែកនូវមតិទាំងពីរខាងលើឃើញថា មតិទី........សមហេតុសមផលជាងមតិទី.......ព្រោះ........។
    + មតិផ្ទាល់ខ្លួន៖ ជាគំនិត យោបល់ ឬមតិអ្នកសរសេរតែងសេចក្តី ដែលមានប្រតិកម្មចំពោះគំនិតប្រធានខាងលើក្រោយពីបានបកស្រាយរួចរាល់ហើយ។