ឱ្យសិស្សអានសេចក្តីអធិប្បាយគម្រូ និងសំណួរក្នុងសៀវភៅសិស្សទំព័រទី២៣៣។
១. អត្ថបទសំណេរនេះមាន៥កថាខណ្ឌ។
២. កថាខណ្ឌនីមួយៗនិយាយពី៖
ក. កថាខណ្ឌទី១៖ និយាយពីលំនាំបញ្ហា ចំណូលបញ្ហា និងចំណោទបញ្ហា។
ខ. កថាខណ្ឌទី២៖ និយាយពីឃ្លាភ្ជាប់សេចក្តី ពន្យល់ពាក្យ និងពន្យល់ន័យប្រធានបទ។
គ. កថាខណ្ឌទី៣៖ និយាយពីការបកស្រាយប្រធានបទ។
ឃ. កថាខណ្ឌទី៤៖ និយាយពីការសរុបគំនិតនៃការបកស្រាយប្រធានបទ។
ង. កថាខណ្ឌទី៥៖ និយាយពីការបញ្ចប់សេចក្តីនៃការបកស្រាយប្រធានបទ។
៣. សិក្សាពីគម្រោងតែងសេចក្តី
◼️ ផ្តើមសេចក្តី៖
▪️ លំនាំបញ្ហា៖ ដោយស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលនៃធម្មជាតិនាសម័យបុរាណ មនុស្សតែងតែព្យាយាមបកស្រាយរាល់បាតុភូតធម្មជាតិ ស្របទៅតាមកម្រិតយល់ដឹងរបស់ខ្លួន។
▪️ ចំណូលបញ្ហា៖ យ៉ាងនេះហើយ ទើបជំរុញជំនឿនាំឱ្យមានទស្សនៈមួយកើតឡើង៖ «ក្នុងអត្ថបទតថភាពនាសម័យអាណានិគម បានឆ្លុះឱ្យឃើញពីជំនឿរបស់ខ្មែរ»។
▪️ ចំណោទបញ្ហា៖ តើជំនឿដែលមាននៅក្នុងអត្ថបទខាងលើនេះ ខ្មែរយើងនិយមជឿទៅលើអ្វីខ្លះ?
◼️ តួសេចក្តី៖
▪️ ឃ្លាឬល្បះភ្ជាប់សេចក្តី៖ ដើម្បីជាគុណប្រយោជន៍ដល់ការបកស្រាយគំនិតប្រធានខាងលើនេះ យើងគប្បីស្វែងយល់ន័យនៃពាក្យគន្លឹះប្រធានជាមុនសិន។
▪️ ពន្យល់ពាក្យ៖ «ជំនឿ»ជាការជឿជាក់ទៅលើអ្វីមួយ ដែលស្តែងចេញតាមរយៈការយល់ដឹងរបស់បុគ្គលនីមួយៗ ឬជាតិនីមួយៗ។
▪️ ពន្យល់ន័យប្រធាន៖ មានន័យថាក្នុងអត្ថបទអំណានទីពីរ ដែលមានចំណងជើងថា តថភាពនាសម័យអាណានិគម បានឆ្លុះឱ្យឃើញពីការជឿរបស់ខ្មែរ មានតាំងពីដើមរៀងមក។
▪️ បកស្រាយប្រធានបទ៖ «ក្នុងអត្ថបទតថភាពនាសម័យអាណាគម បានឆ្លុះឱ្យឃើញពីជំនឿរបស់ខ្មែរ» ៖
(-) លក្ខណៈទូទៅនៃជំនឿរបស់ជាតិសាសន៍នីមួយៗ
(+) វិស័យជំនឿជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីផ្នត់គំនិតជាតិសាសន៍
(+) បង្ហាញពីទិដ្ឋភាពអរិយធម៌ជាតិខ្លួន
(+) បង្ហាញពីទស្សនៈ ចិត្តគំនិត ការរស់នៅពីបុរាណកាល
(-) តថភាពជំនឿនាសម័យអាណានិគម
(+) ប្រជារាស្ត្រខ្មែរសម័យអាណានិគមបារាំងក៏មានជំនឿទៅលើបារមីផ្សេងៗ
(+) ការនិយមគោរពនិងមានជំនឿទៅលើវត្ថុសក្តិសិទ្ធិ នៅតាមទីអារាមនានា
(+) អ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសមិនគោរពដោយប្រការណាមួយនឹងទទួលផលអាក្រក់
ឧទាហរណ៍៖ អត្ថបទ «តថភាពនាសម័យអាណានិគម»
(-) ទាហានកំណែន ទៅនៅក្នុងថែវព្រះវិហារព្រះកែវមរកត អ្នកស្រែកឡូឡា ធ្វើឱ្យទីវត្តអារាមបាត់បង់សេចក្តីស្ងប់ស្ងាត់ «ខ្លះចុះអាចម៍ ខ្លះគ្រុនញាក់ញ័រ ព្រោះទាហានទាំងនោះមិនជឿ វត្ថុសក្តិសិទ្ធិ...»។
(-) ត្រូវធ្វើពិធីសូមខមាទោសចំពោះវត្ថុសក្តិសិទ្ធិទើបជាសះស្បើយ នេះតាមជំនឿរបស់អ្នកស្រុក។
(-) ការបន់ស្រន់ ត្រូវមានប្រគំភ្លេងពិណពាទ្យ ថ្វាយដល់វត្ថុសក្តិសិទ្ធិ ហៅថាលាបំណន់នោះថែមទៀត។
(-) ជំនឿអ្នកតា ដូចជាពេលមកជូនសាច់ញាតិដែលជាក្រុមទាហានខ្មែរកំណែនទៅប្រទេសបារាំង មាននារីខ្លះលួចបន់ស្រន់នឹងអ្នកតាដងកើ៖ «សូមលោកតាជួយមើលសង្សារកុំឱ្យបាត់មត៌កនៅស្រុកបារាំង»។
(-) ជឿទៅលើអភ្ភូតហេតុធម្មជាតិ មានផ្កាយដុះកន្ទុយ ឬរន្ទះបាញ់នឹងមានកើតចលាចល ឬមានកើតហេតុទុរភិក្សក្នុងស្រុក។
(-) ជំនឿក្នុងការគោរពចំពោះភាវៈ ឬអាទិទេព ដោយចាស់ៗដែលគាត់បានគេចខ្លួនទៅសំងំលើភ្នំតាបាំង ព្រោះភិតភ័យនឹងទាហានបារាំងដេញតាមប្រមាញ់ចាប់នោះ ក៏បានយកដីមករោយលើក្បាលសូមឱ្យជួយបិតបាំងភ្នែកសត្រូវកុំឱ្យមើលពូកគាត់ឃើញ។
(-) សរុប៖ ចំណុចសំខាន់ៗខាងលើនេះ សុទ្ធសឹងជាជំនឿរបស់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរ នាសម័យអាណានិគមនិយកបារាំង។ ជំនឿទាំងនេះ បានចាក់ឫសចូលជ្រៅទៅក្នុងផ្នត់គំនិតខ្មែរ។
◼️ បញ្ចប់សេចក្តី៖
▪️ សន្និដ្ឋានលើទស្សនៈប្រធាន៖ ទស្សនៈនេះពោរពេញទៅដោយអត្ថន័យសំខាន់ ឆ្លុះឱ្យឃើញពីតថភាពសង្គមខ្មែរដែលប្រកាន់ខ្ជាប់នូវជំនឿផ្សេងៗ។
▪️ មតិផ្ទាល់ខ្លួន៖ គំនិតប្រធានក៏កាន់តែធ្វើឱ្យគេបានស្គាល់ពីវប្បធម៌ជាតិខ្មែរ និងបានស្គាល់ពីផ្នត់គំនិតខ្មែរដែលមានតាំងពីយូរណាស់មកហើយនោះ។
ចែកសិស្សជាក្រុម ដើម្បីសរសេរតែងសេចក្ដីអត្ថាធិប្បាយពន្យល់៖
◼️ ក្រុមទី១ និងទី២ ៖ មានទស្សនៈមួយចែងថា «ក្នុងរឿងបណ្ដែតប្រទីប សំពះព្រះខែ អកអំបុក បានបង្ហាញពីជំនឿរបស់ជនជាតិខ្មែរ»។ ចូរពន្យល់ដោយលើកឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់។
◼️ ក្រុមទី៣ និងទី៤ ៖ គំនិតជាតិនិយមមួយឃ្លាយល់ថា៖ «តាមរយៈវិស័យជំនឿ នាំគេបានស្គាល់ពីលក្ខណៈជាតិ»។ ចូរពន្យល់ដោយលើកឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់។