អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរបែបពុទ្ធនិយម សម្គាល់អត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ដែលមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងលទ្ធិពុទ្ធសាសនា ដោយការផ្តើមរឿង គឺធ្វើបទនមស្ការរំលឹកគុណព្រះរតនត្រ័យមាន ព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ ព្រះសង្ឃ។ ឯក្នុងដំណើររឿង តួអង្គឯកបុរសជាពោធិសត្វ នារីជាកន្សៃសារពេជ្ញ និងការបញ្ចប់រឿង ដោយមានការសជាតិរបស់តួអង្គ ពោធិសត្វទៅជាព្រះពុទ្ធ ឯកន្សៃសរពេជ្ញទៅជានាងពិម្ពា។ ចំពោះតួអង្គអាក្រក់វិញ បើតួអង្គនោះប្រឆាំងនឹងទៅជាទេវទត្ត ឯតួអង្គស្រីទៅជានាងចិញ្ចា។
+លក្ខណៈសម្គាល់របស់រឿងបែបពុទ្ធនិយម៖
ក. ផ្តើមរឿង
ផ្តើមរឿងដោយធ្វើបទនមស្ការមានតំណាលថា ព្រះពុទ្ធគង់នៅក្នុងអារាមណាមួយ ទ្រង់សម្តែងឡើងនូវរឿងអតីតជាតិរបស់ព្រះអង្គទៅកាន់ពុទ្ធបរិស័ទ...។
ខ. តួរឿង ឬដំណើររឿង
- តួអង្គ៖ តួអង្គប្រុសជាព្រះពោធិសត្វ ឯតួអង្គស្រីជាកន្សៃសារពេជ្ញ ។ តួអង្គរងមានមនុស្ស ទេវៈអសុរៈ...។
- ទីកន្លែង៖ ដំណើររឿងប្រព្រឹត្តទៅនៅនគរពារាណសី តក្កសិលា ព្រៃហេមពាន្ត ឋានទាំងបី...។
- បញ្ហាចោទ៖ ជាទំនាស់រវាងព្រះពោធិសត្វនិងសង្គមមនុស្ស ទំនៀមទម្លាប់ កម្មពៀរ អំពើបាប...។
- បញ្ហាដោះស្រាយ៖ ព្យាយាមតស៊ូប្រឹងប្រែងដោយយកសីលធម៌ទៅអប់រំតាមសន្តិវិធី ធម៌ខន្តី សន្តោសប្រណីមិនប្រើហិង្សា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជានិច្ច។
- ស្នេហា៖ គឺស្នេហារវាងព្រះពោធិសត្វនិងកន្សៃសារពេជ្ញ ជាស្នេហាបរិសុទ្ធ។
- ឧត្តមគតិរឿង៖ អប់រំមនុស្សឱ្យស្គាល់បុណ្យបាប ឱ្យធ្វើអំពើល្អខំប្រឹងតស៊ូព្យាយាមដោយជឿជាក់លើខ្លួនឯង។
គ.បញ្ចប់រឿង
ការបញ្ចប់រឿងដោយមានការសជាតិរបស់តួអង្គព្រះពោធិសត្វនិងកន្សៃសារពេជ្ញ។
