ក. អត្ថបទ
១. ចំណងជើង ៖ រឿង ថៅកែចិត្តចោរ
២. ប្រភពរឿង ៖ បោះពុម្ពផ្សាយដោយវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តក្រសួងអប់រំឆ្នាំ
១៩៨៩។
៣. ប្រភេទ ៖ អក្សរសិល្ប៍ទំនើបបែបល្ខោននិយាយ
៤. ចលនា ៖ អក្សរសិល្ប៍ខេមរនិយម
៥. ឥទ្ធិពល ៖
រឿងថៅកែចិត្តចោរបានទទួលឥទ្ធិពលពីពួកមូលធននិយមពីព្រោះនៅក្នុងដំណើររឿងអ្នកនិពន្ធបានបង្ហាញឱ្យពួកមូលធននិយមជាអ្នកឈ្នះ។
ខ.អ្នកនិពន្ធ
១. អ្នកនិពន្ធ ៖
រឿងថៅកែចិត្តចោរតាក់តែងឡើងដោយអ្នកនិពន្ធឈ្មោះ ពៅ យូឡេង និង អ៊ុំ ឈឺន
២. កាលកំណត់តែង ៖
រឿងថៅកែចិត្តចោរបានទទួលឥទ្ធិពលឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៥៦ ជាកម្រងអត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ដែលប្រឌិតឡើងនៅទីក្រុងភ្នំពេញ
មានលក្ខណៈជាល្ខោននិយាយ។
ខ្លឹមសារនៃរឿងនេះបានយកមកចម្លងដោយនាយកដ្ឋានសិល្បៈនៅថ្ងៃទី៣០ កញ្ញា ឆ្នាំ១៩៨១
បោះពុម្ពផ្សាយដោយវិជ្ជាស្ថានវិទ្យាសាស្រ្តស្រាវជ្រាវក្រសួងអប់រំនៅទីក្រុងភ្នំពេញឆ្នាំ១៩៨៩
។
៣. សង្គមបរិយាកាស ៖
ដំណើររឿងរឿងបានប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងសម័យដែលប្រទេសកម្ពុជាទើបបានទទួលឯករាជ្យដំបូង ។
៤. ប្រធានរឿង ៖ រឿងនេះនិយាយពីអំពើអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គមខ្មែរ ។
៥. មូលបញ្ហារឿង ៖
បើតាមការពិនិត្យទៅតាមសាច់រឿង យើងអាចទាញនូវបញ្ហាដូចតទៅ៖ ទី១ ការកាន់នូវសច្ចធម៌ ចេះសាមគ្គីគ្នារវាងកម្មករទៅនឹងជីវភាពរបស់ខ្លួន។ ទី២ អយុត្តិធម៌ឈ្នះយុត្តិធម៌ដោយសារទឹកលុយ ។
នៅឆ្នាំ១៩៥៦ មានព្រឹត្តិការណ៍មួយកើតឡើងនៅទីក្រុងភ្នំពេញ គឺលោកថៅកែបានប្រើឱ្យពូហំបើកឡានបុកឡានរបស់អុង ប៉ាង ហុងលី ដោយសន្យាថាឱ្យលុយ ១០០០០រៀល ។ ក្រោយមកគេឃើញពូហំ និងផានីតកំពុងជជែកគ្នាពីរឿងនេះដោយផានិតបានឲ្យពូហំរត់គេចខ្លួន ប៉ុន្តែពូហំមិនរត់ទេ គឺចាំយកលុយមួយម៉ឺនពីថៅកែសិន ព្រោះត្រូវការយកលុយនេះទៅឲ្យម្តាយធ្វើបុណ្យ និងឱ្យកូនទិញប្រដាប់ប្រដាររៀនសូត្របន្តទៅទៀត ។ មួយសន្ទុះក្រោយមកទើបឃើញថៅកែចូលមកដល់ ពូហំក៏សុំលុយពីថៅកែ ថៅកែបែរជាបដិសេធទៅវិញ ហើយឱ្យតែ ២០០រៀល ដោយយកលេសថា គាត់មិនបានប្រើពូហំបើកឡានបុកគេឱ្យស្លាប់នោះទេ។ អ្នកទាំងពីរ ក៏មានការឈ្លោះប្រកែកប្រណាំងគ្នា តែនៅតែមិនព្រមត្រូវគ្នាទេ ព្រោះថៅកែមិនព្រមឱ្យលុយ ១០០០០រៀលទៅពូហំ។ នៅផ្ទះពូហំឯណេះវិញ មានប៉ូលីសជាច្រើនទៅឡោមព័ទ្ធចាប់ពូហំ ប៉ុន្តែប្រពន្ធគាត់ប្រាប់ថាប្តីគាត់អត់មកផ្ទះ៤,៥ថ្ងៃហើយ ។ ពួកក្រុមប៉ូលីស ក៏ត្រឡប់ទៅផ្ទះរបស់ថៅកែ ឃើញអ្នកទាំងពីរប្រកែកគ្នា ប៉ូលីសក៏សួរថា "នរណាជាចោរ?" យើងជាក្រុមនគរបាល ប្រាប់មុខចោរយើងមក យើងនឹងចាប់" ។ ពេលនោះអ្នកទាំងអស់គ្នា ក៏ជ្រួលច្របល់ពូហំបានសារភាពថាគាត់ជាអ្នកបើកឡានបុកឡានរបស់អាហុងលី ប៉ុន្តែនេះគឺដោយសារថៅកែបញ្ជាឱ្យបុកដែរត្រូវតែចាប់ទាំងថៅកែ។ ថៅកែប្រកែកថាពូហំនិយាយកុហក ពេលនោះមានផានិត គង់ ទ្រី សុខ មានជួយធ្វើជាសាក្សីឱ្យពូហំ ។ ស្រាប់តែថៅកែបានអូសដៃប៉ូលីសទៅខ្សឹបប៉ូលីសក៏ចាប់ពូហំ យកទៅក្រសួងនគរបាលដោយទុកឱ្យប្រពន្ធពូហំ យំសោកបោកប្រាណអាណិតប្តី ។ ទីបញ្ចប់មានសុខ គង់ ទ្រី និងផានីត ក៏ត្រូវបានថៅកែដេញចេញឈប់ឱ្យធ្វើការងារនៅទីនោះ ។