ស្រៈ បា.,សំ.(ន.) សរ,ស្វរ) អក្សរដែលអាចបញ្ចេញសំឡេងខ្លួនឯងបានផង អាចនាំព្យញ្ជនៈឱ្យចេញសំឡេងបាន មានសូរឮតាមរំពងរបស់ព្យញ្ជនៈផង ។ ស្រៈចែកជាពីរប្រភេទគឺ ៖ ស្រៈនិស្ស័យ និងស្រៈពេញតួ ។
+ ស្រៈនិស្ស័យ
ា ិ ី ឹ ឺ ុ ូ ួ ើ ឿ ៀ េ ែ ៃ ោ ៅ ុំ ំ ាំ ះ
ុះ េះ ោះ ។
+ ស្រៈពេញតួ
អ អា ឥ ឦ ឧ ឩ ឪ ឫ ឬ ឭ ឮ ឯ ឰ ឱ ឳ ។
ស្រៈពួក (អ) ស្រៈពួក (អ៊) និងស្រៈពួក ( អ-អ៊ ) ។
ក. ស្រៈពួក(អ)
ស្រៈពួក(អ)មាន ៖
[អ
] [អ់] [អា] [អា់] [អិ] [
អី
] [អឹ] [អឺ] [អុ] [អូ] [
អើ
] [អេ] [អែ] [អៃ] [អោ] [
អៅ
] ។
ឧទាហរណ៍ ៖ ការ កើត ឡើង ...។
ខ. ស្រៈពួក(អ៊)
ស្រៈពួក(អ៊)មាន ៖ [អ៊] [អ៊់
] [អ៊ា] [អ៊ា់
] [អ៊ិ] [អ៊ី] [អ៊ឹ] [អ៊ឺ
] [អ៊ុ
] [អ៊ូ] [អ៊ើ] [អ៊េ] [អ៊ែ
] [អៃ
] [អ៊ោ] [អ៊ៅ] [អ៊ំ]។
ឧទាហរណ៍ ៖ ទា ឃើញ គេ...។
គ. ស្រៈពួក អ-អ៊
ស្រៈពួក(អ.អ៊)មាន ៖ [ អួ] [អឿ] [អៀ] ។
តាមលក្ខណៈខ្យល់ ស្រៈចែកចេញជាពីរពួកគឺ ៖ ស្រៈវែង និងស្រៈខ្លី ។
ក. ស្រៈវែង
ស្រៈវែង គឺបន្លឺឡើងដោយដំណើរខ្យល់បង្ហូរវែង ។
ស្រៈវែងមាន ៖ [អ] [អា] [អឺ] [ អូ] [អើ] [អេ] [អែ] [អោ ] [ អ៊] [អ៊ា] [អ៊] [អ៊ិ] [អ៊ូ ] [ អ៊ើ] [អ៊េ] [អ៊ែ] [អ៊ោ] [អ៊័ ] [អួ] [អឿ] [អៀ] ។ ឧទាហរណ៍ ៖ យើង រៀន មួយ សប្បាយ បាន... ។
ខ. ស្រៈខ្លី
គឺបន្លឺឡើងដោយដំណើរខ្យល់បង្ហូរខ្លីកាត់យ៉ាងរហ័សដោយបំណិទនៃខ្យល់សំឡេង ។
ស្រៈខ្លីមាន ៖
[អ់] [អា់] [អិ]
[អី] [អឹ]
[
អុ] [អៃ] [
អៅ]
[អ៊'] [អ៊ា
']
[អ៊ិ] [អ៊ឹ]
[អ៊ុ] [អ៊ែ'] [
អ៊ៃ
] [អ៊ៅ'] ។
ឧទាហរណ៍ ៖ ក្បត់ រនាំង
ប្រឹង ពង្រឹង មាត់
កប់ ...។
ស្រៈទោល គឺជាស្រៈដែលកើតឡើងតែម្នាក់ឯង ។
ស្រៈទោលមានដូចជា ៖ [អ] [អ់] [អា] [អា់ ] [អិ] [អឹ] [អឺ] [អុ] [ អូ ] [អេ] [អ៊] [អ៊'] [ អ៊ិ ] [អ៊ី] [អ៊ឹ] [អ៊ឺ] [អ៊ុ] [ អ៊ូ] [អ៊ើ] [អ៊េ] [អ៊ែ] [អ៊ែ '] [អ៊ោ] ។
ខ. ស្រៈផ្សំ
ស្រៈផ្សំ គឺជាស្រៈដែលកើតឡើងដោយស្រៈទោល
ពីរយ៉ាងតិចចូលគ្នា ។
ស្រៈផ្សំមាន ៖ [អី] [អើ]
[អែ
] [អៃ] [អោ
]
[អៅ] [អ៊ា]
[អ៊ា
'] [អ៊ៃ] [
អ៊ៅ]
[អ៊] [អូ]
[អឿ] [អៀ] ។