ជំពូកទី ១ យេនឌ័រ និងសិទ្ធិមនុស្ស
មេរៀនទី៥ ការលុបបំបាត់ការរើសអើងចំពោះស្រ្តី
សេចក្ដីផ្ដើម
- អនុសញ្ញាស្តីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងប្រឆាំងនឹងនារីភេទ ជាញឹកញាប់ត្រូវ បានគេពណ៌នាថាជាកម្រងសិទ្ធិស្ត្រីអន្តរជាតិ ហើយបានអនុម័តដោយមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជា ជាតិនៅថ្ងៃទី 18 ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ 1979 ។ ខ្លឹមសារនៃអនុសញ្ញានេះ គឺទាមទារឱ្យបំបាត់ចោលការកេងប្រវ័ញ្ច ការរើសអើងនារីភេទ ដើម្បីលើកកម្ពស់ស្ថានភាព និងគោរពសិទ្ធិស្ត្រី ផ្តល់ភាពស្មើគ្នារវាងបុរសនិងស្ត្រី ដោយធានាឱ្យទទួលបាននូវឱកាសស្មើគ្នាក្នុងគ្រប់វិស័យ ដូចជា វិស័យនយោបាយ វិស័យអប់រំ វិស័យ ការងារជាដើម ។
ពាក្យគន្លឹះ
· ស្ថិរភាព ៖ ភាពប្រក្រតី មានស្ថានភាពចែងចាំង ឬអាចទុកចិត្តបាន។
· នយោបាយ ៖ គឺជាសិល្បៈ ដឹកនាំ អប់រំ គ្រប់គ្រងសង្គមមនុស្សដោយធ្វើឱ្យមនុស្សជឿជាក់ទៅលើ។
· សមភាព៖ សំដៅលើការទទួលស្គាល់ និងការគិតគូរអំពីភាពស្មើគ្នារវាងមនុស្ស ជាពិសេសរវាងកុមារី និងកុមារា ស្ត្រី និងបុរស លើមូលដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពក្នុងគ្រប់វិស័យទាំងអស់នៃសង្គម ។ ការមិនមានសមភាពរវាងពួកគេគឺជាលទ្ធផលនៃការរើសអើង ។
១. វិស័យនយោបាយ
- ក្នុងវិស័យនយោបាយស្ត្រីមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតនៅគ្រប់ការបោះឆ្នោត និងមានសិទ្ធិឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោត ។ ពួកគេអាចចូលរួមចាត់ចែងគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋ ការអនុវត្តគោលនយោបាយ និងជាមន្ត្រីគ្រប់កម្រិតជាន់ថ្នាក់របស់រដ្ឋាភិបាល ។ ម៉្យាងវិញទៀតពួកគេអាចចូលរួមក្នុងអង្គការនិងសមាគមមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលពាក់ព័ន្ធនឹងជីវភាពសាធារណៈនិង នយោបាយរបស់ប្រទេសជាតិ ។ ស្ត្រីក៏អាចធ្វើជាតំណាងរដ្ឋាភិបាលនៅថ្នាក់អន្តរជាតិ និងចូលរួមក្នុងកិច្ចការរបស់អង្គការអន្តរជាតិបានដែរ ។
២. វិស័យអប់រំ
- ក្នុងវិស័យនេះ ស្ត្រីមានសមភាពជាមួយបុរស ដូចជា៖
· ការទទួលការសិក្សានិងការទទួលបានសញ្ញាប័ត្រក្នុងគ្រឹះស្ថានអប់រំគ្រប់ប្រភេទទាំងនៅជនបទ ទាំងនៅទីក្រុង ការអប់រំចំណេះទូទៅ ការអប់រំបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈគ្រប់ផ្នែក ការសិក្សា បច្ចេកទេសជាន់ខ្ពស់ ។
· ឱកាសចូលរួមសកម្មភាពកំសាន្ត កីឡា និងជីវភាពវប្បធម៌ ។
· ឱកាសដូចគ្នាក្នុងការទទួលអាហាររូបករណ៍និងប្រាក់សម្រាប់ការសិក្សាផ្សេងៗ ។
· ការបន្ថយអត្រាបោះបង់ការសិក្សារបស់សិស្សស្រីនិងរៀបចំកម្មវិធីសិក្សាសម្រាប់យុវនារី ដែល ឆាប់បោះបង់ការសិក្សា ។
· ការទទួលបានព័ត៌មានអប់រំពិសេសជាក់លាក់ ដើម្បីជួយធានាសុខភាពនិងសុខុមាលភាពគ្រួសារ ។
៣. វិស័យការងារ
- ក្នុងវិស័យការងារស្ត្រីមានសិទ្ធិមានឱកាសធ្វើការងារដូចគ្នា និងទទួលបានប្រាក់បំណាច់ស្មើគ្នា រួមទាំងផលប្រយោជន៍ដូចគ្នាទៅនឹងបុរស ។ ស្ត្រីមានសិទ្ធិឡើងស័ក្តិ សិទ្ធិមានស្ថិរភាពការងារ និងសិទ្ធិទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ។ ពួកគេត្រូវទទួលបានការជួយឧបត្ថម្ភនៅពេលចូលនិវត្តន៍ ពេលគ្មានការងារធ្វើ ពេលមានជំងឺ និងនៅពេលសម្រាកលំហែមាតុភាព ។ ការហាមឃាត់ការបណ្តេញចេញពីការងារ ដោយសារមានគភ៌ ឬសម្រាកលំហែមាតុភាព មិនតែប៉ុណ្ណោះត្រូវផ្ដល់ប្រាក់ឈ្នួលពេលសម្រាកលំហែមាតុភាព ។
៤. ស្ត្រីនៅជនបទ
- ស្ត្រីនៅជនបទត្រូវទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ពីរាជរដ្ឋាភិបាល ។ ពួកគេមានសិទ្ធិចូលរួមក្នុងការតាក់តែង និងអនុវត្តផែនការអភិវឌ្ឍន៍នៅគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ និងក្នុងសកម្មភាពសហគមន៍ ។ ស្ត្រីនៅជនបទទទួលបានសេវាគ្រប់គ្រាន់ខាងវិស័យសុខាភិបាល ព័ត៌មាន និងដំបូន្មាន ។ ពួកគេមានសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំក្នុងប្រព័ន្ធនិងក្រៅប្រព័ន្ធ ដែលរួមមានការអប់រំអក្ខរកម្ម និងការបង្កើតមុខរបរ ។ ហើយពួកគេក៏មានសិទ្ធិទទួលបានផ្ទះសម្បែងប្រកបដោយអនាម័យ ការផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនី ទឹក ការដឹកជញ្ជូន និងគមនាគមន៍ផងដែរ ។
បានកែប្រែចុងក្រោយ: ថ្ងៃច័ន្ទ ទី25 ខែសីហា ឆ្នាំ2025, 8:57 AM
