(ជ៣) មេរៀនទី៣៖ (សង្ខេបមេរៀន) វិធីកសាងសុភមង្គលគ្រួសារ

ជំពូកទី ៣              គ្រួសារ

មេរៀនទី៣            វិធីកសាងសុភមង្គលគ្រួសារ

សេចក្ដីផ្ដើម

- សមាជិកគ្រួសារមានសិទ្ធិទទួលការថែទាំការពាររូបរាងកាយ និងការពារសិទ្ធិមនុស្សពីមេគ្រួសារ ។ មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវការអ្វីៗសព្វបែបយ៉ាងដើម្បីបំពេញសេចក្តីត្រូវការក្នុងការរស់នៅជាពិសេសគេចង់បានគ្រួសារមួយប្រកបដោយសុភមង្គល ។

- ហេតុនេះមេគ្រួសារត្រូវខិតខំប្រឹងអស់ពីកម្លាំងកាយចិត្ត ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់បំពេញបំណង និងតម្រូវការរបស់សមាជិកគ្រួសារគ្រប់រូបនិងណែនាំសមាជិកគ្រួសារម្នាក់ៗឱ្យបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនបានត្រឹមត្រូវនិងខ្ជាប់ខ្ជួន ។

ពាក្យគន្លឹះ

· សីលធម៌៖សីលដែលជាធម៌ (របស់សត្វលោក) ឬ សីលនិងធម៌; កិរិយាមារយាទ, សណ្ដាប់ធ្នាប់; ដំបូន្មានដែលនាំឱ្យចៀសវាងអំពើអាក្រក់ហើយឱ្យប្រព្រឹត្តតែអំពើល្អ។

· កសាង៖ ធ្វើ, សង់, បង្កើតឡើង, ស្ថាបនា។

· ភក្ដីភាព៖ ភាពស្មោះត្រង់ សេចក្ដីស្មោះត្រង់ ការស្រឡាញ់ស្មោះ។

· ទណ្ឌកម្ម៖ការធ្វើទោសផ្ចាលតាមដំណើរធ្វើខុសនឹងវិន័យបញ្ញត្តិ។ 

១. តួនាទីរបស់ម្ដាយឪពុកចំពោះកូន 

- ឪពុកម្តាយជាអាណាព្យាបាលគ្រួសារដែលទទួលខុសត្រូវក្នុងការផ្តល់តម្រូវការចាំបាច់ទាំងអស់ដល់គ្រួសាររួមមានផ្តល់ក្តីស្រឡាញ់ដល់កូនៗទាំងអស់គ្នាស្មើៗគ្នាពង្រឹងការអប់រំផ្នែកស្មារតី សីលធម៌ វិន័យផ្ទាល់ខ្លួន និងសាសនា ត្រួតពិនិត្យសកម្មភាព និងការកម្សាន្តអប់រំកូនឱ្យឧស្សាហ៍ព្យាយាមអត់ធ្មត់សន្សំសំចៃ និងមានទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯង ។ លើកទឹកចិត្តកូនៗឱ្យធ្វើកិច្ចការផ្ទះ សាលារៀន និងសង្គម បង្រៀនពួកគេអំពីកាតព្វកិច្ចជាពលរដ្ឋ និងបណ្តុះស្មារតីស្នេហាជាតិផ្តល់ដំបូន្មានល្អៗសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ និងសុខុមាលភាពធ្វើជាគំរូល្អ រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមប្រពៃណី និងចែកទ្រព្យសម្បត្តិប្រសិនបើមានលទ្ធភាព ។

២. តួនាទីរបស់ស្វាមីចំពោះភរិយា

- ស្វាមីជាមេគ្រួសារ និងជាឪពុករបស់កូនត្រូវលើកតម្កើង និងគោរពភរិយា មិនមើលងាយ មិនប្រើអំពើហិង្សា និងជួយសង្គ្រោះភរិយាជានិច្ច ដឹកនាំ និងគ្រប់គ្រងគ្រួសារឱ្យបានល្អ និងទទួលខុសត្រូវលើសុខុមាលភាពគ្រួសារទាំងមូល ជួយសម្រួលការងារភរិយាក្នុងការចិញ្ចឹមកូន អប់រំកូន និងជួយការងារផ្ទះ ថ្នាក់ថ្នមភរិយា និងផ្តល់សេរីភាពក្នុងការសម្រេចចិត្តប្រកបដោយធម៌ ដោះស្រាយបញ្ហាដោយឈ្លាសវៃ ផ្អែកលើមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ និងការឯកភាពជាមួយភរិយា និងមានភក្តីភាពចំពោះភរិយា ។

៣. តួនាទីភរិយាចំពោះស្វាមី 

- ភរិយាជាមេផ្ទះ ជាម្តាយរបស់កូន និងជាមង្គលក្នុងគ្រួសារ ត្រូវចាត់ចែងការងារផ្ទះដោយឈ្លាសវៃថែរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិឱ្យគង់វង្ស ជួយសង្គ្រោះញាតិខាងស្វាមី រក្សាខ្លួនតាមច្បាប់ សាសនា និងប្រពៃណីសង្គម គោរព ស្រឡាញ់ និងមានភក្តីភាពចំពោះស្វាមី មើលថែរក្សាគ្រួសារឱ្យមានសុខសុវត្ថិភាព និងចម្រើនរុងរឿង ថែរក្សាកិត្តិយសស្វាមី និងគ្រួសារ ។

៤. តួនាទីរបស់កូនចំពោះឪពុកម្តាយ

- កូនជាសមាជិកគ្រួសារដែលរស់នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ឪពុកម្តាយ ត្រូវស្តាប់ការទូន្មានរបស់ឪពុកម្តាយ ខិតខំរៀនសូត្រ និងជួយធ្វើការងារផ្ទះពេលទំនេរ ជួយធ្វើកិច្ចការជំនួសឪពុកម្តាយ និងជួយចិញ្ចឹមពួកគាត់វិញ ចេះស្រឡាញ់បងប្អូន និងសហការជាមួយឪពុកម្តាយដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពគ្រួសារ រក្សាវង្សត្រកូលឱ្យបានល្អ មិនធ្វើឱ្យខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះ រក្សាទ្រព្យសម្បត្តិឪពុកម្តាយឱ្យគង់វង្ស និងខំរកប្រាក់ចំណូលសម្រាប់គ្រួសារប្រសិនបើមានលទ្ធភាព គួរបូជាតាមប្រពៃណីនៅពេលឪពុកម្តាយចែកឋានទៅ ។

៥. តួនាទីរបស់បងចំពោះប្អូន

- នៅក្នុងគ្រួសារ បងជាឪពុកម្តាយទីពីរ ត្រូវស្រឡាញ់ប្អូនដោយស្មោះត្រង់ មិនច្រណែន ចេះចែករំលែកអ្វីដែលខ្លួនមាន ត្រូវមានពាក្យសំដីទន់ភ្លន់ចំពោះប្អូន មិនប្រើអំណាចគំរាមកំហែង ជួយប្អូនដូចជាការងារផ្ទះ បង្រៀន ពន្យល់ពីល្អអាក្រក់ ខុសត្រូវ មិនត្រូវប្រកាន់ទោស ចងគំនុំ ឬដាក់ទណ្ឌកម្មលើប្អូនឡើយ ។

៦. តួនាទីរបស់ប្អូនចំពោះបង

- ប្អូនជាសមាជិកគ្រួសារដែលត្រូវគោរព និងស្តាប់ការទូន្មានរបស់បង ត្រូវស្រឡាញ់បងដោយស្មោះ មិនច្រណែន និងជួយទំនុកបម្រុងបងប្រសិនបើមានលទ្ធភាព ប្រើសំដីទន់ភ្លន់ កាយវិការសុភាព គោរពបង មិនវាយឫកស្មើ ឬលើបង ជួយការងារបងតាមសមត្ថភាព មិនខ្ជិល និងមិនគិតតែចង់បានអ្វីពីបង ត្រូវរាប់អានបងដោយស្មោះស្មើ មិនប្រកាន់ខឹង ឬចងគំនុំឡើយ ។

៧.​ ការបំពេញតួនាទីជាតម្លៃគុណធម៌

- គុណធម៌គឺជាគុណសម្បត្តិផ្លូវចិត្ត និងការប្រព្រឹត្តដែលមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវថែរក្សា និងគោរពស្មើនឹងជីវិតរបស់ខ្លួន ។ ការចេះទទួលខុសត្រូវលើគ្រួសារគឺជាតម្លៃដែលត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់ ។ គ្រួសារទាំងអស់ត្រូវបានរដ្ឋការពារ និងយកចិត្តទុកដាក់ ហើយមានភារកិច្ចទទួលខុសត្រូវក្នុងផ្នែកសង្គម សេដ្ឋកិច្ច អប់រំ ការកម្សាន្ត ជួយជ្រោមជ្រែងសាសនា និងមានសិទ្ធិចូលរួមក្នុងផ្នែកនយោបាយ ។ ការចេះយោគយល់គ្នា ការជឿទុកចិត្តគ្នា ការបំពេញភារកិច្ចបានល្អរៀងៗខ្លួន គឺជាតម្លៃមួយក្នុងការកសាងសុភមង្គលគ្រួសារ ។