(ជ៤) មេរៀនទី៤៖ (សង្ខេបមេរៀន) លក្ខខណ្ឌនៃការឈរឈ្មោះជាបេក្ខជន

ជំពូកទី ៤              រស់នៅជាមួយសហគមន៍

មេរៀនទី៤             លក្ខខណ្ឌនៃការឈរឈ្មោះជាបេក្ខជន

សេចក្ដីផ្ដើម

- ការបោះឆ្នោតជាឱកាសដ៏ល្អមួយសម្រាប់អ្នកបោះឆ្នោតម្នាក់ៗ បោះឆ្នោតជ្រើសរើសអ្នកតំណាង របស់ខ្លួនដើម្បីគិតគួរអំពីផលប្រយោជន៍រួម ។ មុននឹងបោះឆ្នោតជ្រើសរើសនរណាម្នាក់ឱ្យធ្វើជាតំណាង របស់ខ្លួន អ្នកបោះឆ្នោតត្រូវពិនិត្យមើលលក្ខណសម្បត្តិនៃបេក្ខជន ។ បេក្ខជនដែលត្រូវឈរឈ្មោះឱ្យ គេបោះឆ្នោតត្រូវគោរពតាមលក្ខខណ្ឌឬគោលការណ៍ផ្សេងៗទើបអាចឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនបាន ។ គ្រប់ការបោះឆ្នោត បេក្ខជនឈរឈ្មោះនឹងរៀបចំការឃោសនារកសំឡេងឆ្នោត ក្នុងទិសដៅ ផ្សព្វផ្សាយគម្រោងការងារដែលត្រូវធ្វើទៅដល់អ្នកបោះឆ្នោត ដើម្បីរកការគាំទ្របេក្ខភាពរបស់ខ្លួន។

ពាក្យគន្លឹះ

• • • លក្ខខណ្ឌ៖កម្រិត; សង្កាត់, ប៉ែកដោយឡែក; កំណត់គោល; ព្រំ។

    • បេក្ខភាព៖ ភាព, ឋានៈ, លក្ខណសម្បត្តិរបស់បេក្ខជន។

    • សុជីវធម៌៖ ការរស់នៅដោយល្អ គឺចំណេះ, សណ្ដាប់ធ្នាប់, ការដឹងប្រមាណ គួរសមក្នុងកិច្ចការប្រាស្រ័យជាមួយនឹងអ្នកដទៃ។

    • ឃោសនា៖សម្ដីគឹកកង, សំឡេងកងរំពង, អឺងអាប់; ការប្រកាស, ការស្រែកប្រកាសឮខ្លាំងៗ ផ្សាយដំណឹងឱ្យសាធារណជនដឹង, ការផ្សាយដំណឹងឱ្យឮសាយសុសសព្វគ្នា។ ប្រើតាមទម្លាប់ចំពោះតែការប្រកាសអង្គាសវត្ថុផ្សេងៗ ធ្វើបុណ្យឱ្យទាន។

១. លក្ខខណ្ឌក្នុងការតែងតាំងឱ្យឈរឈ្មោះជាបេក្ខជន

- មុននឹងមានការបោះឆ្នោតគេត្រូវរៀបចំបង្កើតឱ្យមានច្បាប់បោះឆ្នោត និងគោលការណ៍ផ្សេងៗដើម្បីឱ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅបានដោយសេរីត្រឹមត្រូវ និងស្របតាមលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យ។ ដូចគ្នានេះដែរ មុននឹងបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងសិស្ស សិស្សទាំងអស់ត្រូវរៀបចំគោលការណ៍ផ្សេងៗ និងត្រូវមាន លក្ខណសម្បត្តិតាមលក្ខណវិនិច្ឆ័យសម្រាប់ឱ្យការបោះឆ្នោតមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ។ បេក្ខជនសិស្សទាំងពីរភេទ ដែលមានបំណងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជន ឬបេក្ខនារី ត្រូវបំពេញតាមលក្ខខណ្ឌដូចខាងក្រោម៖

• • • • • ដាក់ពាក្យសុំឈរឈ្មោះជាបេក្ខជន ដោយមានបញ្ជាក់អំពីប្រវត្តិរបស់ខ្លួនឱ្យបានច្បាស់លាស់ ។

        • មានសមត្ថភាព សីលធម៌ សុជីវធម៌ និងសុខភាពល្អ ។

        • ចេះអធ្យាស្រ័យចំពោះមិត្តរួមថ្នាក់ ។

        • ឧស្សាហ៍ព្យាយាមយកចិត្តទុកដាក់ទាំងការរៀនសូត្រ ទាំងការគោរពវិន័យសាលារៀន ។

        • មករៀនទៀងទាត់ យកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការសម្អាតអនាម័យថ្នាក់រៀន និងសាលារៀន ។

២. ការឃោសនារកសំឡេងគាំទ្រនៅពេលបោះឆ្នោត

- ការឃោសនាបោះឆ្នោតមានគោលដៅឱ្យបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតផ្សព្វផ្សាយកិច្ចការ ដែលខ្លួនត្រូវធ្វើក្រោយពេលជាប់ឆ្នោត ។ ការឃោសនានេះ គឺជាសកម្មភាពដែលធ្វើជាសាធារណៈ ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកបោះឆ្នោតឱ្យបោះឆ្នោតគាំទ្រខ្លួន ។ សកម្មភាពឃោសនាបោះឆ្នោតរួមមានការជួបប្រជុំជាមួយអ្នកគាំទ្រ ការផ្សព្វផ្សាយអំពីកិច្ចការដែលខ្លួនត្រូវធ្វើក្រោយពីការជាប់ឆ្នោតតាមរយៈពាក្យស្លោក ឬខិត្តប័ណ្ណជាដើម ។ រាល់ការឃោសនាបោះឆ្នោត បេក្ខជនដែលឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោតត្រូវប្រកាន់អាកប្បកិរិយាថ្លៃថ្នូរ មិនប្រើអំពើហិង្សា គំរាមកំហែង រំខាន និងមិនទិញទឹកចិត្តអ្នកបោះឆ្នោតឡើយ ។