មេរៀនទី១ (សង្ខេបមេរៀន) វេយ្យាករណ៍៖ ល្បះបញ្ជាក់

❶. សេចក្តីផ្តើម

     នៅក្នុងភាសាខ្មែរ ល្បះចែកចេញជា បួនប្រភេទ គឺ ល្បះសំណួរ ល្បះបញ្ជា ល្បះឧទាន និងល្បះបញ្ជាក់។ ក្នុងមេរៀននេះយើងសិក្សាអំពី “ល្បះបញ្ជាក់”។

❷. និយមន័យ

     ល្បះបញ្ជាក់ គឺជាល្បះប្រាប់ព័ត៌មាន ឬព្រឹត្តិការណ៍(ហេតុការណ៍ ឬរឿងរ៉ាវ) ផ្សេងៗ។ ល្បះបញ្ជាក់ គឺបញ្ចប់ដោយ សញ្ញាខណ្ឌ “។” ។

ចូរពិនិត្យឧទាហរណ៍ខាងក្រោមនេះ៖
+សាន និង សំជាបងប្អូនបង្កើតនឹងគ្នា។
-បកស្រាយ
ល្បះនេះជាល្បះបញ្ជាក់ ព្រោះបង្ហាញអំពីព័ត៌មានរបស់សាន និងសំ។
+ការស្រាវជ្រាវរបស់លោកសឺ ដេស បានបញ្ជាក់ថា ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មាកសាងឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។
-បកស្រាយ
ល្បះនេះជាល្បះបញ្ជាក់ ព្រោះបង្ហាញអំពីព័ត៌មានរបស់ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារថា ប្រាសាទនេះកសាងឡើងដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។
+ថ្ងៃអាទិត្យក្រោយនេះ វត្តយើងនឹងប្រារព្ធធ្វើបុណ្យផ្កាសាមគ្គី។
-បកស្រាយ
ល្បះនេះ ជាល្បះបញ្ជាក់ព្រោះបង្ហាញព័ត៌មានអំពីពេលវេលានៃការប្រារព្ធបុណ្យផ្កាសាមគ្គីរបស់វត្ត គឺនៅថ្ងៃអាទិត្យក្រោយ។