មេរៀនទី១ (សង្ខេបមេរៀន) បំណិន៖ ព្រេងកថា

❶. និយមន័យ

     ព្រេងកថា ជារឿងប្រឌិតដែលដំណើររឿងទាក់ទងនឹងជំនឿ ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីឈ្មោះមនុស្ស ប្រវត្តិភូមិ ស្រុក ទីកន្លែង ឬប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រទេស។​

❷. ព្រេងកថាមានលក្ខណៈសម្គាល់ដូចតទៅ៖

- ដំណើររឿង ច្រើនទាក់ទងនឹងប្រវត្តិសាស្រ្ត ទីកន្លែងនៅក្នុងប្រទេស ជំនឿ ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណីរបស់ប្រជាជន ហើយរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នក៏នៅតែអាចបញ្ជាក់បាន។
- តួអង្គ ជាមនុស្សធម្មតា ឬជាបុគ្គលអស្ចារ្យនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត...។

❸. ផ្នែកសំខាន់ៗ នៃរឿង

ក. ការផ្តើមរឿង
អ្នកនិពន្ធផ្តើមដោយប្រើ “កាលពីព្រេងនាយ........., តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ........, មានដំណាលថា.....កាលពីរជ្ជកាលព្រះបាទ...... ,ក្នុងកំឡុងឆ្នាំ..., សម័យថ្ងៃមួយ...., នៅឯ.................., មាននិទានមួយ......។”

ខ. តួរឿង ឬដំណើររឿង
ដំណើររឿង ច្រើនរៀបរាប់អំពីប្រវត្តិនៃឈ្មោះ ភូមិស្រុក ទីកន្លែងនានា បូជនីយដ្ឋាន បុរាណដ្ឋាន
ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ ទំនាស់វិបត្តិផ្សេងៗ ក្នុងសង្គម។

គ. បញ្ចប់រឿង
អ្នកនិពន្ធ ច្រើនបញ្ចប់រឿងដោយបង្ហាញសមិទ្ធផល ប្រាប់មូលហេតុ អំពើល្អឈ្នះអំពើអាក្រក់
យុត្តិធម៌ឈ្នះអយុត្តិធម៌ ដូចជា៖
- ហេតុដូចនេះហើយបានជាយើងឃើញ.........រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។
- ហេតុនេះទើបគេគោរព.............រហូតសព្វថ្ងៃ។

- .....មានឈ្មោះ.......រហូតដល់សព្វថ្ងៃ។
- ......រស់នៅសុខសាន្តតរៀងទៅ.......។ល។

ឧទាហរណ៍៖
១. រឿង ប្រាសាទតាព្រហ្មនៅខេត្តតាកែវ។ រឿងនេះជាព្រេងកថា ព្រោះបង្ហាញអំពីប្រវត្តិរបស់ប្រាសាទតាព្រហ្មនៅក្នុងស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ។

២. រឿង ដើមកំណើតទីក្រុងភ្នំពេញ។ រឿងនេះជាព្រេងកថា ព្រោះបានបង្ហាញអំពីប្រវត្តិនៃការបង្កើតទីក្រុងភ្នំពេញ។