(ជ២)មេរៀនទី១៖ (សង្ខេបមេរៀន) ការចម្លងកម្តៅ

ជំពូកទី​១    ការបញ្ជូនកម្តៅ

មេរៀនទី១  បរិមាណកម្តៅ

សេចក្តីផ្តើម

- ការចម្លងកម្តៅពីអង្គធាតុមួយទៅអង្គធាតុមួយទៀតឬពីមជ្ឈដ្ឋានមួយទៅមជ្ឈដ្ឋានមួយទៀតប្រព្រឹត្តទៅដោយ ចលនការបីយ៉ាងគឺ ការចម្លងកម្តៅ ចរន្តវិលវល់ និងការបញ្ចេញរស្មី។

១.ការចម្លងកម្តៅនៃអង្គធាតុរឹង

១.១. ការចម្លងកម្តៅនៃអង្គធាតុរឹង

-​ ការចម្លងកម្តៅគឺជាការបញ្ជូនកម្តៅដោយផ្ទាល់នៃអង្គធាតុពីចំណុចដែលមានសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ទៅចំណុចមួយទៀតដែលមានសីតុណ្ហភាព។

១.២. លក្ខណៈចម្លងកម្តៅនៃអង្គធាតុរឹង

-​ ការចម្លងកម្តៅរបស់អង្គធាតុរឹងមិនដូចគ្នាទេ អង្គធាតុខ្លះចម្លងកម្តៅបានល្អ អង្គធាតុខ្លះមិនសូវចម្លងកម្តៅ ហើយអង្គធាតុខ្លះទៀតស្ទើតែមិនចម្លងកម្តៅតែម្តង។

· អង្គធាតុចម្លងកម្តៅបានល្អមាន : ប្រាក់ មាស ទង់ដែង អាលុយមីញ៉ូម ដែក សំណ....។

·​ អង្គធាតុមិនសូវចម្លងកម្តៅមាន : អ៊ីយ៉ូត(I) ស្ពាន់ធ័រ(S) ស៊ីលីស្យូម(Si) កាបូន(C)....។

· អង្គធាតុស្ទើមិនចម្លងកម្តៅមាន : ស្ទីរីហ្វម សំឡី ស្នោ ប្លាស្ទិច ឈើ កែវ...។

* អ៊ីសូឡង់កម្តៅ: គឺជាអង្គធាតុទាំងឡាយណាដែលមិនឱ្យកម្តៅឆ្លងកាត់វាបាន(មានន័យថា វាមិនចម្លងកម្តៅ)។

១.៣. ការប្រើប្រាស់អង្គធាតុចម្លងកម្តៅ និងអ៊ីសូឡង់កម្តៅ

- អង្គធាតុចម្លងកម្តៅបានល្អមានដូចជា អាលុយមីញ៉ូម ដែក ទង់ដែង ធ្វើជាឆ្នាំង ខ្ទះ កំសៀវដាំទឹក...ព្រោះវាចម្លង​ កម្តៅបានឆាប់រហ័ស និងមានតម្លៃថោក។​​ គេប្រើអ៊ីសូឡង់កម្តៅដូចជា ជ័រ(ប្លាស្ទិច) ឈើ កែវ  ដើម្បីធ្វើជា ទ្រនាប់ដៃឆ្នាំង កំសៀវទឹក ឆ្នាំងអ៊ុត... ដើម្បីការពារ កម្តៅកុំឱ្យឆ្លងមកដល់ដៃ។

២. ការប្រើប្រាស់អង្គធាតុចម្លងកម្តៅ និងអ៊ីសូឡង់កម្តៅ

- អង្គធាតុរាវមិនសូវចម្លងកម្តៅនោះទេ។

* សម្គាល់ ៖ នៅប្រទេសត្រជាក់ខ្លាំងនាសិសិររដូវ ទឹកបាតបឹង ត្រពាំង បឹងបួ  សមុទ្រជ្រៅៗមានសីតុណ្ហភាព 4ºC ទោះ ជាផ្នែកខាងលើជាទឹកកកក៏ដោយ ព្រោះដោយសារទឹកមានម៉ាសមាឌធំនៅសីតុណ្ហភាព 4ºC នោះវាធ្ងន់ជាងទឹកកក ជាហេតុធ្វើឱ្យវានៅក្រោម។ ហេតុនេះហើយ ទើបសត្វមានជីវីតអាចរស់នៅក្រោមផ្ទៃទឹកបាន។

៣. ការចម្លងកម្តៅនៃឧស្ម័ន 

- ការចម្លងកម្តៅនៃខ្យល់ក៏ខ្សោយដែរ។ ដោយសារខ្យល់ជាឧស្ម័នមិនសូវចម្លងកម្តៅ​ គេអាចពន្យល់បានពីសំលៀកបំពាក់ធ្វើរោមសត្វ ភួយ ទ្វារពីរជាន់ ឥដ្ឋមានប្រហោងក្នុង ស៊ុមប៉ាន់តែ ដបទែម៉ូស...ដើម។