(ជ៤)មេរៀនទី២៖ (សង្ខេបមេរៀន) ការបញ្ជូនសម្ពាធក្នុងសន្ទនីយ

ជំពូកទី​៤ ៖  សម្ពាធ

មេរៀនទី២ ៖  ការបញ្ចូនសម្ពាធក្នុងសន្ទនីយ 

មេរៀនសង្ខេប

- សន្ទនីយ ជាសារធាតុដែលអាចហូរនិងឆ្លងកាត់បានដូចជា ទឹក ខ្យល់ ជាដើម។

១.សញ្ញាណសម្ពាធ

- កាលណាមានបម្រែបម្រួលសម្ពាធត្រង់ចំណុចណាមួយនៃអង្គធាតុរាវ និងឧស្ម័ននៅនឹងថ្កល់ សម្ពាធនោះត្រូវបញ្ជូនទាំងស្រុងទៅគ្រប់ចំណុចទាំងអស់ត្រង់ផ្ទៃដែលប៉ះនឹងវា។

២.ឃ្នាបអ៊ីដ្រូលិច

- ឃ្នាបអ៊ីដ្រូលិចគឺជាឧបករណ៍ដែលប្រើគោលការណ៍បញ្ជូនសម្ពាធក្នុងអង្គធាតុរាវ ឬឧស្ម័ន។ គោលការណ៍ឃ្នាបអ៊ីដ្រូលិច ឬគោលការណ៍ប៉ាស្កាល់ គ្រប់បម្រែបម្រួលសម្ពាធដែលអនុវត្តគ្រប់ចំណុចនៃសន្ទនីយមិនអាចបណ្ណែនបាន លំនឹងត្រូវបានបញ្ជូនទៅគ្រប់ចំណុចនៃសន្ទនីយនេះដែលមានអាំងតង់ស៊ីតេសម្ពាធស្មើគ្នា។

នោះ \( {{P}_{1}}={{P}_{2}} \)

តែ \( P=\frac{F}{A} \) នាំឱ្យ \( \frac{{{F}_{1}}}{{{A}_{1}}}=\frac{{{F}_{2}}}{A{}_{2}} \)

ដែល \( {{F}_{1}} \): កម្លាំងសង្កត់នៅលើពីស្តុងទី១ គិតជាញូតុន(N)

        \( {{F}_{2}} \): កម្លាំងសង្កត់នៅលើពីស្តុងទី២ គិតជាញូតុន(N)

        \( {{A}_{1}} \) : ផ្ទៃមុខកាត់ពីស្តុងទី១ គិតជាម៉ែត្រការេ(m²)

        \( {{A}_{2}} \) : ផ្ទៃមុខកាត់ពីស្តុងទី២ គិតជា ម៉ែត្រការេ(m²)

· ករណីគេសួររកកម្លាំងសង្កត់លើពីស្តុងទី១ \( \frac{{{F}_{1}}}{{{A}_{1}}}=\frac{{{F}_{2}}}{{{A}_{2}}}\Rightarrow {{F}_{1}}={{F}_{2}}\times \frac{{{A}_{1}}}{{{A}_{2}}} \)

· ករណីគេសួររកកម្លាំងសង្កត់លើពីស្តុងទី២ \( \frac{{{F}_{1}}}{{{A}_{1}}}=\frac{{{F}_{2}}}{{{A}_{2}}}\Rightarrow {{F}_{2}}={{F}_{1}}\times \frac{{{A}_{2}}}{{{A}_{1}}} \)

· ករណីគេសួររកផ្ទៃមុខកាត់ពីស្តុងទី១ \( \frac{{{F}_{1}}}{{{A}_{1}}}=\frac{{{F}_{2}}}{{{A}_{2}}}\Rightarrow {{A}_{1}}={{A}_{2}}\times \frac{{{F}_{1}}}{{{F}_{2}}}$  ឬ ${{A}_{1}}=\pi R_{1}^{2}:{{A}_{1}}=\frac{\pi D_{1}^{2}}{4} \)

· ករណីគេសួររកផ្ទៃមុខកាត់ពីស្តុងទី២  \( \frac{{{F}_{1}}}{{{A}_{1}}}=\frac{{{F}_{2}}}{{{A}_{2}}}\Rightarrow {{A}_{2}}={{A}_{1}}\times \frac{{{F}_{2}}}{{{F}_{1}}}$  ឬ ${{A}_{2}}=\pi R_{2}^{2}:{{A}_{2}}=\frac{\pi D_{2}^{2}}{4} \)

ឧទាហរណ៍៖
- ពីស្តុងធំនៃឃ្នាបអ៊ីដ្រូលិចមានមុខកាត់ \( {{A}_{1}}=0.1{{m}^{2}} \) និងពីស្តុងតូចមានមុខកាត់ \( {{A}_{2}}=0.001{{m}^{2}} \) ។ តើគេត្រូវអនុវត្តន៍កម្លាំងចុងក្រោយនេះប៉ុន្មាន បើគេចង់លើបន្ទុកមួយដែលមានទម្ងន់ \( {{F}_{1}}=5000N\ \) នៅលើពីស្តុងធំ?
- ដំណោះស្រាយ៖ រកកម្លាំង \( {{F}_{2}} \)

តាមរូបមន្ត \( \frac{{{F}_{1}}}{{{A}_{1}}}=\frac{{{F}_{2}}}{{{A}_{2}}}\Rightarrow {{F}_{2}}={{F}_{1}}\times \frac{{{A}_{2}}}{{{A}_{1}}} \)

 ដោយ \( {{A}_{1}}=0.1{{m}^{2}} , {{A}_{2}}=0.001{{m}^{2}} ,{{F}_{1}}=5000N \)

គេបាន  \( {{F}_{2}}=\frac{5000\times 0.001}{0.1}=50N \)

ដូចនេះ \( {{F}_{2}}=50N \)

៣.អនុវត្តន៍(ប្រាំងអ៊ីដ្រូលិច)

- ប្រាំងអ៊ីដ្រូលិចនៃរថយន្តប្រើគោលការណ៍បញ្ជូនសម្ពាធក្នុងអង្គធាតុរាវ ឬឧស្ម័ន។ អង្គធាតុ(ប្រេង)នេះបញ្ជូនកម្លាំងបានល្អជាងខ្សែដោយមិនព្រួយខ្លាចដាច់។