ជំពូកទី២ មនុស្សតិចតូចរស់នៅមជ្ឍដ្ឋានគាបសង្កត់ពីធម្មជាតិ
មេរៀនទី៥ ជីវភាពបច្ចុប្បន្នក្នុងតំបន់ប៉ូល
ពន្យល់ពាក្យ
· អរិភាព ៖ ភាពខ្មាំងសត្រូវនឹងគ្នា ។
· សញ្ជ័យ ៖ ការវាយដណ្ដើម។
· មហាឧត្តរ ៖ ប៉ែកខាងជើងបំផុតនៃទ្វីបអ៊ឺរ៉ាស៊ី និងកាណាដា។
· អ៊ឺរ៉ាស៊ី ៖ ផ្ទាំងទ្វីបដ៏ធំមួយ ដែលនៅក្នុងនោះមានទ្វីបអ៊ឺរ៉ុប និងទ្វីបអាស៊ី។
· អ៊ីន្វី ៖ មានន័យថា ជាតិជាមនុស្សពាក្យប្រើសំគាល់អ្នកស្រុកពិភពទឹកកកមានពួកអេស្គីម៉ូ ឡាប៉ុង សាម៉ូយ៉ែត យ៉ាគូតជាដើម។
· ដោម ៖ រាងធរណីមាត្រម្យ៉ាងមូលៗដូចផ្សិត។
· សត្វផូក ៖ ថនិកសត្វម្យ៉ាងរស់នៅតំបន់ប៉ូល (ស្រដៀងសត្វផ្សោត)។
· សត្វម៉ង់សូ ៖ បក្សីម្យ៉ាងមានស្លាបខ្លីៗជើងដូចសត្វទារស់នៅតំបន់ប៉ូលខាងត្បូង។
· សត្វការីប៊ូ ៖ ជាសត្វរ៉ែននៅភាគខាងជើងប្រទេសកាណាដា។
· សត្វរ៉ែ ៖ ថកនិកសត្វស៊ីស្មៅស្រដៀងសត្វក្ដាន់នៅប្រទេសយើង។ មាននៅភាគខាងជើងអឺរ៉ាស៊ី និងខាងជើងកាណាដាចិញ្ចឹមជីវិតដោយស៊ីលីកែន។
១. ពួកអ៊ីន្វី(Inuits)តិចតូចរស់នៅដោយប្រមាញ់ និងនេសាទ
- ជនជាតិអ៊ឺរ៉ុបធ្វើសញ្ជ័យលើតំបន់ប៉ូល តាំងពីដើមសតវត្សទី២០ ដោយនាំយកកាំភ្លើងគ្រឿងយន្ត និងរបៀបរបបចិញ្ចឹមជីវិតមួយផ្សេងទៀតជាមួយផង។
- ពេលរាត្រីប៉ូលមនុស្សមិនសូវមានសកម្មភាពទេដោយសាអាកាសធាតុត្រជាក់ពេក។ មានតែពួអ៊ីន្វីតិចតូចដែលបន្តរស់នៅក្នុងអ៊ីក្លូន។ ពួកគេស្លៀកពាក់ក្រាស់ៗ បរិភោគសាច់សម្បូរខ្លាញ់ ដើម្បីទប់ទល់អាកាសធាតុត្រជាក់។ ការប្រមាញ់សត្វផូក ឬការីប៊ូ ពូកអ៊ីន្វីប្រើម៉ូតូបើកលើទឹកកកសំឡី ប្រដាប់ដោយកំភ្លើង ជំនួសគាវ។
- សព្វថ្ងៃពូកអ៊ីន្វីភាគច្រើនទទួលយក របៀបរស់នៅតាមបែបទំនើប ហើយក្លាយជានិសិន្នជនវិញ។ ប្រុសៗធ្វើការក្នុងអណ្ដូងរ៉ែ និងនេសាទតាមនាវា ស្រីៗធ្វើការនៅរោងចក្រ ។
២. ការធ្វើសញ្ជ័យទៅលើភូមិភាគមហាឧត្តរនៃអឹរ៉ាស៊ី
- ពួកឡាប៉ុងនៅតែបន្តចិញ្ចឹមសត្វរ៉ែនលើវាលទុនដ្រា ភាគខាងជោងឧបទ្វីបស្កង់ឌីណាវ ។ រដ្ឋាភិបាលសហភាពសូវៀតបានបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលចិញ្ចឹមសត្វរ៉ែនជាច្រើនកន្លែងធំៗហើយទំនើបនៅស៊ីបេរី ។
- ដើម្បីធ្វើអាជីវកម្ម សូវៀតបានបង្កើតទីក្រុងថ្មីៗជាង៨០ ភ្ជាប់ពីមួយទៅមួយដោយយន្ដហោះ នាវា ផ្លូវដែក ឬផ្លូវថ្នល់។
៣. មូលដ្ឋានវិទ្យាសាស្រ្ទលើទ្វីបអង់តាកទិច
- មុនពួកអ៊ឺរ៉ុបទៅដល់ទ្វីបអង់តាកទិចគ្មានមនុស្សរស់នៅទែ។ មានតែសត្វម៉ង់សូ និងសត្វផូករស់នៅ ។
- ក្រោយឆ្នាំ១៩៤៥ប្រទេសមួយចំនួននាំគ្នាបែងចែកទ្វីបនេះ។ពួកគេបានសាងសង់មូលដ្ធានវិទ្យាសាស្រ្តជាច្រើនកន្លែង។ សព្វថ្ងៃទ្វីបអង់តាកទិចស្ថិតនៅជាទ្វីបសន្តិភាព និងជាបេតិកភណ្ឌរបស់មនុស្សជាតិ។