(ជ២) មេរៀនទី៣៖ (សង្ខេបមេរៀន) អាជីវកម្មធនធានធម្មជាតិតំបន់វាលលំហ

ជំពូកទី ២   មនុស្សតិចតូចរស់នៅមជ្ឍដ្ឋានគាបសង្កត់ពីធម្មជាតិ

មេរៀនទី ៣ អាជីវកម្មធនធានធម្មជាតិតំបន់វាលលំហ

ពន្យល់ពាក្យ

· វាលលំហ      ៖ វាលខ្សាច់ធំល្វឹងល្វើយ ពេលថ្ងៃក្តៅខ្លាំង ពេលយប់ត្រជាក់ខ្លាំងគ្មានរុក្ខជាតិ ខ្សត់ទឹក ។

· ឃ្លាំង           ៖ ផ្ទះសម្រាប់ទុកដាក់ទ្រព្យរបស់ ឃ្លាំងប្រាក់ ឃ្លាំង ទំនិញ ។

· រ៉ែ                ៖ ជាធនធានធម្មជាតិដែលមាននៅក្នុងដី មានដូចជា ដែក ប្រេងកាត ឧស្ម័ន.....។

· គមនាគមន៍   ៖ ផ្លូវទាក់ទង សម្រាប់ធ្វើដំណើរទៅវិញទៅមក ។

· អាជីវកម្ម       ៖ លក់ចេញ ​និងការទិញចូល ។

· អ៊ីដ្រូកាបូ       ៖ អង្គធាតុបង្កដោយការបូន និងអ៊ីដ្រូសែន ។

· មាសខ្មៅ       ៖ ប្រេងកាតឆៅ ។

· ចរកជន        ៖ ជនដែលរស់នៅដោយផ្លាស់កន្លែងញឹកញាប់ ។

· សហគ្រាស    ៖ គ្រឹះស្ថាន ឬអង្គការ ជារបស់រាជការ ឬរបស់ឯកជនសម្រាប់ទទួលធ្វើការធំៗ ដូចជាស្ថាបនា​ស្ពាន ថ្នល់ជាដើម ។

· បច្ចេកទេស    ៖ ចំណេះពិសេស ជាចំណេះមួយដាច់មុខផ្សេងដោយឡែកខាងសិល្បៈ ឬខាងវិទ្យាសាស្រ្ត នីមួយៗ បច្ចេកទេសខាងអគ្គិសនី បច្ចេកទេសខាងតម្បាញ ។  

· ឯកោ           ៖ ដែលមានតែមួយ ឬតែម្នាក់ឥតមានពីរ ។

· លោហៈ        ៖ ធាតុសាច់រឹង ស្ពាន់ ទង់ដែង លង់ហិន សំរិទ្ធិ..... ។

· សោភ័ណ្ឌ      ៖ ល្អ ហ្មត់ហ្មង់ ប្រសើរក្រៃលែ ល្អកន្លង ។

១. វាលលំហជាឃ្លាំងស្តុកធនធានរ៉ែ

- វាលលំហជាច្រើនមានប្រភពថាមពលនៅក្នុងដី។ វាលលំហក្ដៅផ្ដល់ប្រេងកាត និងឧស្ម័នធម្មជាតិមួយភាគធំនៃពិភពលោក។ ការលក់មាសខ្មៅនេះធ្វើឱ្យប្រទេសមួយចំនួនទទួលបានភាពសម្បូរសប្បាយ។ ទីក្រុងថ្មីៗជាច្រើន បានកើតឡើងត្រង់អណ្ដូងរ៉ែដែលជាកន្លែងស្នាក់នៅនៃអ្នកបច្ចេកទេសរបស់ ក្រុមហ៊ុនប្រងកាត ។ រាជធានីរីយ៉ាដ នៃប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតពីដើមជា អ្វាស៊ីសមួយមានប្រជាជនតែ     ១០០ ០០០នាក់ ឆ្នាំ ១៩៥០ ដល់ឆ្នាំ ២០០៨ ប្រជាជនកើនឡើង ៥ ១០០ ០០០នាក់ មានសង្កាត់ថ្មីៗជាច្រើនត្រូវបានបង្កើតឡើង ។

- សហគ្រាសនៃបណ្ដាប្រទេសឧស្សាហកម្មដូចជា បារាំង និងអាមេរិកកំពុងធ្វើអាជីវកម្មកាយយករ៉ែលោហៈកណ្ដាលវាលំហ។ រ៉ែផូស្វាតក៏ត្រូវបានគេធ្វើអាជីវកម្មដែរ។      

២. តើតំបន់វាលលំហស្ថិតនៅឯកោទៀតឬ?

- តំបន់វាលលំហមិនស្ថិតនៅក្នុងភាពឯកោដូចមុនទៀតទេ ដោយសាមានក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តស្រាវជ្រាវរកឃើញនៅតំបន់វាលលំហមានធនធានធម្មជាតិជាច្រើនហើយ ពួកគេបានបង្កើតកន្លែងរស់នៅសម្រាប់ក្រុមអ្នកបច្ចេកទេសទាំងនោះ ។ បានបង្កើតទីក្រុងធំៗថ្មីៗជាច្រើន

- ពូកកងទព័មហាអំណាចខ្លះ ក៏បានមកសាងសង់មជ្ឈមណ្ឌលសាកល្បង ដើម្បីរក្សាការសម្ងាត់នៃការស្រាវជ្រាវរបស់ពូកគេនៅវាលលំហ។ កងទ័ពបារាំងបានស្ថាបនាមូលដ្ឋានសាកល្បងនុយក្លេអ៊ែនៅវ៉ិចកាន នៅសាហារ៉ា។

- អាជីវកម្ម មានការដឹកជញ្ជួនទំនើប ដោយប្រើបំពង់បង្ហូរប្រេងកាត និងឧស្ម័នធម្មជាតិចេញពីអណ្ដូងរ៉ែទៅកាន់កំពង់ផែ ។ រថភ្លើងសម្រាបដឹកជញ្ជូនរ៉ែធ្ងន់ៗដូចជារ៉ែដែក ឬទង់ដែង។

- សព្វថ្ងៃតំបន់វាលលំហនៅតែពិបាកចេញចូល ដោយសាផ្លូវលំមានគុណភាពអន់ ។ គេប្រើរថយន្តសម្រាប់អ្នកដំណើរជិតៗ ហើយយន្តហោះសម្រាប់អ្នកដំណើរផ្លូវឆ្ងាយ។ ភ្នាក់ងារទេសចរណ៍បានលក់សំបុត្រជូនភ្ញៀវធ្វើដំណើរកម្សាន្តកាត់វាលលំហ ហៅថាទេសចរណ៍វាលខ្សាច់។