វាលភក់ គឺជាតំបន់ដីសើមដែលមានព្រៃលិចទឹក ហើយមានដីឆ្អែតទឹក ឬលិចទឹកតាមរដូវ ។ ឧទាហរណ៍៖ ទីដីជុំវិញបឹងទន្លេសាបដែលលិចទឹកជំនន់ រួមទាំងផ្ទៃបឹងនៅរដូវប្រាំងផងដែរ។ វាលភក់នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាច្រើនទទួលការបង្ហួត ហើយបំប្លែងទៅជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ច (តំបន់ខាងជើងសិង្ហបុរី វាលភក់អាម៉ាកាង និងតាំពីន) ទទួលបាននូវការងារបន្សុទ្ធ និងការបញ្ចេញទឹកចោល។ ដីដណ្ដើមបាននេះត្រូវគេយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងសកម្មភាពកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម និងសម្រាប់សំណង់លំនៅស្ថានទៀតផង។
រ៉ាំសា ជាអនុសញ្ញាស្ដីពីតំបន់ដីសើមអន្តរជាតិ ជាសន្ធិសញ្ញាអន្តររដ្ឋាភិបាលដែលផ្ដល់នូវក្របខណ្ឌសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាអន្តរជាតិស្ដីអំពីការអភិរក្ស និងប្រើប្រាស់ធនធានតំបន់ដីសើម និងទីជម្រក។ អនុសញ្ញានេះបានចូលជាធរមាននៅឆ្នាំ១៩៧៥ មានប្រទេសហត្ថលេខីចំនួន ១០៣ គិតត្រឹមខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩៧ ។ កម្ពុជាចូលជាសមាជិករ៉ាំសា នៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩៦។
កំណេងយកដីមានពីរបែបគឺ៖
- ដំបូងការសាងសង់ទំនប់
រួចបូមទឹកប្រៃចេញ ហើយគេលាងដីដោយទឹកសាប ដើម្បីយកអំបិលចេញ
បន្ទាប់មកគេបូមទឹកនោះចេញដើម្បីទុកដីឱ្យស្ងួត ហៅថា «ប៉ុលឌែកម្ម» ។ ដីដែលទទួលបានគឺ «ប៉ុលឌែ» ។
- សាងសង់ទំនប់ដូចគ្នា រួចចាក់ដីបំពេញ ។
ដីដែលទទួលបានហៅថា «ដីលើក ឬដីខឿន» ។
មនុស្សធ្វើការពង្វាតដីថ្មីដោយសារមូលហេតុដូចជា៖
- កំណើនប្រជាជន
ដែលបង្កើតបានជាសម្ពាធប្រជាសាស្ត្រ តម្រូវឱ្យគេពង្រីកផ្ទៃដីដាំដុះ និងសំណង់លំនៅស្ថាន
- វឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ច
បង្កើតបានជាសម្ពាធមួយទៀត តម្រូវឱ្យគេធ្វើសញ្ជ័យទៅលើសមុទ្រគឺប៉ុលឌែកម្ម ឬធ្វើដីលើក សម្រាប់ពង្រីកវិស័យផ្សេងៗ នៃសេដ្ឋកិច្ចជាបន្តទៀត។
ប្រទេសដែលធ្វើ ប៉ុលឌែកម្ម មានដូចជា៖
- ប្រទេសជប៉ុន ហុងកុង ហូឡង់
សិង្ហបុរី ...
- ដើម្បីទទួលបានដីសម្រាប់ប្រើប្រាស់ដូចជាដាំដំណាំ
សង់លំនៅឋាន រោងចក្រ កំពង់ផែ អគារពាណិជ្ជកម្មជាដើម។
