(ជ២) មេរៀនទី២៖ (សង្ខេបមេរៀន) មនុស្សតិចតួចរស់នៅមជ្ឈដ្ឋានគាបសង្កត់ពីធម្មជាតិ

ជំពូកទី២   មនុស្សតិចតូចរស់នៅមជ្ឍដ្ឋានគាបសង្កត់ពីធម្មជាតិ

មេរៀនទី២  ជីវភាពក្នុងអ្វាស៊ីស

ពន្យល់ពាក្យ

· និសិន្នធន      ៖ អ្នកមានទីលំនៅនឹងមួយកន្លែងមិនផ្លាស់ប្តូរទីកន្លែង។

·​ អ្វាស៊ីស        ៖ លំហមួយដែលមានមនុស្សរស់នៅនិងមានការដំាដំណាំ ដោយសារវត្តមាននៃទឹក។

· ផុកការ៉ា        ៖ ពាក្យអារ៉ាប់មានន័យថា រូងក្រោមដីដើម្បីនាំទឹកទៅកាន់អ្វាស៊ីស និងចៀសវាងរំហួតខ្លាំងផងដែរ។

· ផារ៉ាអុង        ៖ ពាក្យមកពីអេហ្សីប មានន័យថា គេហដ្ឋានធំៗ ជាគោរម្យងារស្តេចអេហ្សីប។

· នីល           ៖ ទន្លេមួយនៃទ្វីបអាហ្វ្រិចមានប្រភពនៅបឹងវិចថូរា ហូរកាត់ទីក្រុងគែរប្រទេសអេហ្សីប​ ចាក់ទៅក្នុងសមុទ្រមេឌីទែរ៉ានេដែលមានប្រវែង ៦៥00គីឡូម៉ែត្រ។

· ទឹកនិងអ៊ឺប្រាត ៖ ទន្លេសំខាន់ពីរនាក់នៅមជ្ឍឹមបូព៌ា ហូរកាត់ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។ ទន្លេទីបមានប្រវែង ១៩៥០ គីឡូម៉ែត្រ និងអ៊ឺប្រាតប្រវែង ២៧៨០គីឡូម៉ែត្រ ។

· ឥណ្ឌូស        ៖ ទន្លេមួយនៃទ្វីបអាស៊ីមានប្រភពនៅភ្នំទីបេ ហូរចាក់ទៅក្នុងសមុទ្រអូម៉ង់កាត់រដ្ឋកាស្មៀ និងប្រទេសប៉ាគីស្ថានប្រវែង ៣០៤០គីឡូម៉ែត្រ។

១. ភាពម្ចាស់ការលើទឹកបង្កើតអ្វាស៊ីស(Oasis)      

- អ្វាស៊ីសបង្កើតបានជាបណ្តុំជីវភាព និងកម្រាលបៃតងកណ្តាលវាលលំហ។ និសិន្នជនអ្វាស៊ីសអនុវត្តការដាំដំណាំច្បារ។ ពួកគេបែងចែកទឹកដោយប្រើសន្ទះសម្រាប់បិទបើកបង្ហូរទឹកតាមវេនម្តងម្នាក់។ វាលលំហគ្មានទឹកដក់លើផ្ទៃដីទេ ពួកគេជីកអណ្តូងជាជួរចេញពីជើងភ្នំ រហូតដល់ភូមិ ដើម្បីទាញយកទឹកពីស្រទាប់ក្រោមដី ដោយប្រើបច្ចេកទេសបុរាណ។ ពួកកសិករបានជីករូងក្រោមដី ដើម្បីនាំទឹកពីក្រោមដីទៅកាន់អ្វាស៊ីស។ អ្វាស៊ីសនៅតំបន់វាលលំហមានទន្លេនៅក្បែរនោះនាំឱ្យមានការរីកចម្រើនខ្លាំង និងបង្កើតឱ្យមានអរិយធម៌ត្រចះត្រចង់ជាច្រើនពាន់ឆ្នាំ។

- នៅតាមអា្វស៊ីសដើមឈើហូបផ្លែ សំខាន់ជាងគេគឺដើមល្ម៉ើ។ នៅក្រោមដើមល្ម៉ើគេដាំបន្លែ។ ល្ម៉ើផ្តលប្រយោជន៍ជាច្រើន ផ្លែល្មើសម្រាប់ហូប ស្លឹកនិងដើមសម្រាប់សង់លំនៅស្ថាន។

២. ការបញ្ចូលទឹកតាមបែបទំនើបបានតែប្រែអ្វាស៊ីស

- ការបញ្ចូលទឹកតាមបែបទំនើបបានប្រែមុខកាត់វាលលំហ ។ ប៉ុន្តែមានផលល្អ និងអាក្រក់កើតមានទន្ទឹមគ្នា។

- គេរកឃើញកំណប់ទឹកក្រោមដីសំខាន់ៗជាច្រើន។ នៅតំបន់ទំនប់អាងទឹកធំៗ​ ត្រូវបានគេសាងសង់កាត់ស្ទឹង ទន្លេ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទឹកទៅតាមដងព្រែកជីកតាមដងទន្លេឥណ្ឌូស ឬទន្លេនីល សម្រាប់បំពេញតម្រូវការតាមប្រព័ន្ធបញ្ចូលទឹកតាមបែបទំនើប ផ្តល់ទឹកគ្រប់គ្រាន់ខួបប្រាំង ខួបវស្សាសម្រាប់ការងារកសិកម្ម។

- ការបញ្ចូលទឹកតាមបែបទំនើប បានធ្វើឱ្យជីវភាពប្រជាជនមានកំណែប្រែ ។ ទន្ទឹមនឹងនោះការបញ្ចូលទឹកតាមបែបទំនើបមានតម្លៃខ្ពស់ កំណើនសត្វមូសដែលជាភ្នាក់ងារចម្លងមេរោគ និងសំណល់សារធាតុអំបិលលើផ្ទែដីនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់គុណភាពដី រាប់ពាន់ម៉ឺនហិចតាដែលដណ្តើមបានពីវាលលំហ ។