(ជ១)មេរៀនទី២៖ (សង្ខេបអត្ថបទ) វិធីថែរក្សាដំណាំ

ជំពូកទី១ រុក្ខជាតិនិងសត្វល្អិត 

មេរៀនទី២     វិធីថែរក្សាដំណាំ

មេរៀនសង្ខេប

សេចក្ដីផ្ដើម

ក្រៅពីសត្វល្អិតចង្រៃនិងជំងឺដំណាំក៏អាចជួបបញ្ហាផ្សេងៗទៀតដូចជា ដីខ្វះជីជាតិ ឬសារធាតុចិញ្ចឹម ដីជាំទឹកពេក...។ ដើម្បីចៀសវាងបញ្ហាដូចខាងលើ កសិករគួរតែអនុវត្តគោលការណ៍ធម្មជាតិ។

១.គោលការណ៍ធម្មជាតិក្នុងការថែរក្សាដំណាំ

កសិករគួរតែអនុវត្តតាមវិធានការខាងក្រោម៖

•      កែលម្អដីឱ្យមានជីជាតិល្អប្រសើរ។

•      ជ្រើសរើសនិងទុកដាក់ពូជឱ្យបានល្អ។

•      គ្រប់គ្រងនិងថែរក្សាកូនដំណាំឱ្យបានល្អ។

•      ជ្រើសរើសដំណាំសម្រាប់ដាំឱ្យសមស្របទៅនឹងរដូវកាលនិងប្រភេទដី។

•      យកចិត្តទុកដាក់ការពារកុំឱ្យសត្វល្អិតបំផ្លាញដំណាំ។

•      ដកស្មៅ បំផុសដីឱ្យបានល្អ។

•      កុំដាំដំណាំកៀកគ្នាពេក ឬបើកៀកពេកត្រូវដកចោលខ្លះ។

•      ដកចោលដំណាំណាដែលត្រូវបានបំផ្លាញដោយជំងឺ

•      អនុវត្តនូវប្រព័ន្ធដាំដុះចម្រុះ។

•      បង្ហូរទឹកបានគ្រប់គ្រាន់ចៀសវាងកុំឱ្យដីមានភាពជាំទឹកយូរ។

•      បង្កលក្ខខណ្ឌសមស្របសម្រាប់សត្វល្អិតមានប្រយោជន៍ ដើម្បីបំផ្លាញសត្វល្អិតចង្រៃ

•      ដាំដំណាំដែលបណ្ដេញសត្វល្អិតចង្រៃ (ដំណាំដែលមានក្លិនក្រពុលដូចជា ជី ស្លឹកគ្រៃ ផ្កាស្បៃរឿង...)

•      ការជ្រើសរើសគ្រាប់ពូជនិងកូនដំណាំ : រើសគ្រាប់ពូជដែលបាក់បែក គ្រាប់ដែលមានការបំផ្លាញពីសត្វល្អិតនិងគ្រាប់ប្រេះស្រាំដាក់ដោយឡែកពីគ្រាប់ដែលល្អ។

•      ជ្រើសរើសយកគ្រាប់មានគុណភាពល្អគឺគ្រាប់នៅផ្នែកកណ្ដាលនៃផ្លែចំពោះពពួកសណ្ដែកនិងពោត។

•      ជ្រើសរើសយកតែគ្រាប់ពូជដំណាំដែលធ្ងន់លិចក្នុងទឹកយកទៅដាំ។

ជ្រើសរើសតែកូនរុក្ខជាតិណាដែលដុះត្រង់និងរឹងមាំសម្រាប់យកទៅដាំបន្ដទៀត។

២.ការការពារដំណាំទប់ទល់នឹងសត្វល្អិតចង្រៃ

ដំណាំផ្កានិងផ្លែ                                                               ដំណាំមើមនិងឫស              ដំណាំដើម

ដំណាំស្លឹក                                ដំណាំត្រួយ              ដំណាំគ្រាប់                      ដំណាំយកជ័រ

ផលិតផលដំណាំទាំងនោះត្រូវបានបំផ្លាញដោយសត្វល្អិតនៅតាមដំណាក់កាលនៃវដ្ដជីវិតរបស់វា។ ប៉ុន្តែមានសត្វល្អិតប្រភេទខ្លះ មិនបំផ្លាញដំណាំរបស់យើងឡើយ ផ្ទុយទៅវិញវាជួយបង្កើនទិន្នផលដំណាំដូចជា នាំលំអងផ្កានិងបំផ្លាញសត្វល្អិតចង្រៃដទៃទៀត។

ដើម្បីជៀសវាងការប្រើថ្នាំពុលគីមី យើងត្រូវមានការការពារដំណាំទប់ទល់និងសត្វល្អិតដូចជា ៖

ការធ្វើរបាំងការពារ ការបញ្ឆោតរុយ ដាក់អន្ទាក់….ជាវិធីសាស្រ្ត

មួយក្នុងការការពារទប់ទល់ជាមួយសត្វល្អិតដែលបំផ្លាញដំណាំ។

បើសិនជាមានការបំផ្លាញធ្ងន់ធ្ងរយើងអាចប្រើថ្នាំដែលផលិតពី

រុក្ខជាតិឬសារធាតុគីមីងាយៗដូចជា ល្បាយសាប៊ូ ប្រេងកាត ។ល។

៣. ការការពារដំណាំទប់ទល់នឹងជំងឺ

    ជំងឺភាគច្រើនកើតចេញពីគ្រាប់ពូជ ឬពីដី។ ដូចនេះយើងត្រូវដកគ្រាប់ខូច និងគ្រាប់មិនល្អចេញ។

ដើម្បីរក្សាទុកគ្រាប់ពូជឱ្យល្អត្រូវ៖

•      ហាលវាឱ្យស្ងួត

•      ទុកដាក់កន្លែងស្ងួត ក្នុងកែវ កំប៉ុងបិទជិត

•      ​មិនត្រូវដាក់ក្នុងថង់ប្លាស្ទិចឡើយ។

v  ចំពោះដី

•      ដីមានមីក្រូសារពាង្គកាយមានប្រយោជន៍ជាច្រើន ប៉ុន្ដែមីក្រូសារពាង្គកាយបំផ្លាញដំណាំមានតិចតួច ណាស់។

•      ដីជាំទឹក ឬដីហាប់មានអុកស៊ីសែនតិចតួចបង្ក     លក្ខណៈសមស្របសម្រាប់មីក្រូសារពាង្គកាយ  ដែលអាចបង្កជំងឺដល់រុក្ខជាតិ (ផ្សិតនិងបាក់តេរី) កើតឡើងច្រើន។

•      ដើម្បីការពារកុំឱ្យរុក្ខជាតិមានជំងឺឆ្លងដល់ដំណាំដទៃទៀតតាមរយៈសត្វល្អិត ឬដៃមនុស្សដែលប៉ះពាល់ដំណាំយើងត្រូវ៖

•      ធ្វើដីឱ្យធូរ (កាប់បំផុស ជ្រោយវា...)

•      ត្រួតពិនិត្យមើល ឬដុតចោលដំណាំមានជំងឺ

•      ដីមានជីជាតិល្អនិងដាំដំណាំតាមរដូវត្រឹមត្រូវកាត់បន្ថយជំងឺបានយ៉ាងច្រើន។

៤. ការថែរក្សាបរិស្ថាន

ថ្នាំគីមី ទោះបីជាទំនើបនិងមានកម្រិតជាតិពុលទាបបំផុតសម្រាប់មនុស្សនិងសត្វក៏ដោយវាអាចប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននិងជីវិតក្នុងធម្មជាតិ។

ដើម្បីការពារបរិស្ថាន ពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីយើងអនុវត្តដូចតទៅ៖

•      កុំប្រើប្រាស់ថ្នាំមានសា្លកថា «គ្រោះថ្នាក់ដល់ឃ្មុំក្នុងដំណាក់កាលរុក្ខជាតិចេញផ្កា»។

•      បាញ់ថ្នាំនៅពេលព្រឹកព្រលឹម ឬល្ងាចត្រជាក់។

•      មិនត្រូវបាញ់ថ្នាំបញ្ច្រាសខ្យល់ខ្លាំង

•      ផ្ដល់ដំណឹងដល់អ្នកជិតខាង។

•      ចៀសវាងកុំឱ្យថ្នាំដែលប៉ះពាល់ដល់រុក្ខជាតិដទៃដែលជាជំរកនៃសត្វមានប្រយោជន៍។

•      ជ្រើសរើសថ្នាំដែលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់និងកម្រិតជាតិពុលទាប។

•      គ្រាប់ពូជដែលលាយថ្នាំមិនត្រូវឱ្យជ្រុះឡើយ។

•      មិនត្រូវបាញ់ថ្នាំនៅក្បែរប្រភពទឹក ទីចិញ្ចឹមសត្វ ឬព្រៃឡើយ។

•      មិនត្រូវបោះចោលកញ្ចប់ ឬធុងដាក់ថ្នាំនៅក្នុងប្រភពទឹកឡើយ។

•      ត្រូវយល់ព័ត៌មានផ្សេងៗដែលមានសរសេរនៅលើស្លាកថ្នាំនីមួយៗឱ្យបានច្បាស់មុនប្រើប្រាស់។

ចូរចងចាំថា ការប្រើថ្នាំពុលកសិកម្មនាំមកនូវបញ្ហា

៥. ស្វ័យការពារខ្លួនរបស់រុក្ខជាតិ

v  ស្វ័យការពារខ្លួនរបស់រុក្ខជាតិមានពីរគឺ៖

•      សរីរាង្គពិសេសរបស់រុក្ខជាតិ

•      សារធាតុពិសេសរបស់រុក្ខជាតិ

៥.១. សរីរាង្គពិសេសរបស់រុក្ខជាតិ

•      បន្លាមែក ឧទា៖ បន្លាក្រូច បន្លាទទឹម

•      បន្លាស្លឹក ឧទា៖ បន្លាម្នាស់

•      បន្លាដើម ឧទា៖ បន្លាផ្ដៅ បន្លាកូលាប

•      បន្លារោម ឧទា៖ បន្លាដើមដំបងយក្ស

•      រោមទិច (រោមពឹស) ឧទា៖ ដើមខ្ញែ

•      រោមក្លិនមិនល្អ (រោមពុល) ឧទា៖ ដើមថ្នាំជក់

៥.២. សារធាតុពិសេសរបស់រុក្ខជាតិ

•      សារធាតុទឹកដោះ ឧទា៖  ដើមកៅស៊ូ ដើមចំប៉ី…

•      សារធាតុរោល ឧទា៖  ស្វាយ ក្រូច ល្ហុង…

•      សារធាតុហឹរ ឧទា៖  ម្ទេស ខ្លឹម….

•      សារធាតុពណ៌ ឧទា៖  ព្រីង ជន្លុង…

•      សារធាតុល្វីង ឧទា៖  ម្រះ ស្ដៅ …