- អ្នកត្រួតត្រា៖
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវដំបូងគេក្នុងវិស័យអ្វីមួយ ដែលបើកផ្លូវសម្រាប់អ្នកដទៃទៀត
អ្នកទៅរុករានទន្ទ្រានមុនគេ ទៅលើតំបន់ដែលគ្មានមនុស្សរស់នៅ គ្មានការដាំដុះ។ឧទាហរណ៍ៈ អ្នកត្រួសត្រាយនៅតំបន់ខាងលិចសហរដ្ធអាមេរិក។
- ជនជាតិស្បែកក្រហម៖ ជនម្ចាស់ស្រុកនៃអាមេរិកខាងជើងដែលបានមកតាំងទីរស់នោទីនោះ
តាំងពីមុនពួកអាណានិគមជនអឺរ៉ុបជាយូរលង់ណាស់មកហើយ។ ពួកស្បែកសហៅពួកនេះម្យ់ាងទៀតថា
អាំងឌីយាង ឬអាមេរ៉ាំងឌីយាង ព្រោះពួកអ្នកផ្សងព្រេងដែលជាជនជាតិអឺរ៉ុបបានមកដល់ “ពិភពថ្មី” គឺទ្វីបអាមេរិកសព្វថ្ងៃស្មានថាពិភពឥណ្ឌា ជួបអ្នកស្រុកទាំងនោះហៅថាអាំងឌីយាងតែម្តងទៅ។ ជនជាតិដើមទាំងនោះចូលចិត្តតុបតែងកាយដោយប្រើម្សៅពណ៌ក្រហម គេក៏ហោជនជាតិស្បែកក្រហមទៅ។ តាមពិតនៅលើពិភពលោកយើងនេះ
អ្នកប្រវត្តិវិទ្យាក្តី ជាតិពិន្ធុវិទ្យាក្តី អះអាងថាមានពូជសាសន៍មនុស្សតែបីក្រុមទេ
គឺពួកស្បែកស ពួកស្បែកលឿង និងពួកស្បែកខ្មៅ។
- សង្រ្គាមបំបែកស្រុក៖ គឺជាសង្គ្រាមស៊ីវិល ឬចម្បាំងក្នុងស្រុកនៅសហរដ្ធអាមេរិក ពីឆ្នាំ
1860 ដល់ឆ្នាំ 1865
រវាងភាគខាងជចើងសហរដ្ធដែលជាតំបន់ឧស្សាហកម្មនិងខាងត្បូងសហរដ្ធដែលជាតំបន់កសិកម្ម
ស្តីពីបញ្ហាលុបបំបាត់របបទាសភាព
ដែលជាហេតុនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍ម្ចាស់ដីស្បែកសធំៗនៅភាគខាងត្បូង។ “សង្គ្រាមនេះគឺជាការឈឺចាប់ តែជាភាពចាំបាច់” បើគ្មានសង្គ្រាមនេះទេ
របបទាសភាពមិនអាចលុបបំបាត់បានទេពីសហរដ្ធ ហើយសហរដ្ធក៏មិនអាចរីកចម្រើនបានឆាប់រហ័សដែរ។
- វង់ព្រះអាទិត្យឬខ្សែក្រវាត់ព្រះអាទិត្យ៖ ជាកន្សោមពាក្យប្រើសម្រាប់សម្គាល់តំបន់មូយនៅភាគខាងត្បូងសហរដ្ធអាមេរិក ដែលសម្បូរកម្តោនិងគ្មានរងនូវកំណក (ទឹកកកសំឡី)
លាតយសន្ធឺងពិរដ្ធកាលីហ្វ័រនី ដល់រដ្ធផ្លរីដា។
- អាមេរិកឡាទីន៖ ជាកន្សោមពាក្យប្រើសម្គាល់ទឹកដីដ៏ធំធេងនៃ
“ពិភពថ្មី” រួមមានអមេរិកខាងត្បូង អាមេរិកកណ្តាល រួមទាំងប្រទេសម៉ិកស៊ិកផងដែរ
ដែលជាអតីតទឹកដីអាណានិគមរបស់ពួកអេស្បាញនិងព័រទុយហ្គាល់ទទួលបានឯករាជ្យនោដើមសតវត្សទី19
(1816-1825) ។
- ស្កង់ឌីណាវ៖ ជាកន្សោមពាក្យប្រើសម្គាល់តំបន់ខាងជើងអឺរ៉ុប
(ក្នុងន័យទូលាយ) រួមមានប្រទេសដាណឺម៉ាក ស៊ុយអ៊ែត នរវែស ហ្វាំងឡង់
រួមទាំងប្រទេសអ៊ីស្លង់ផងដែរ។ ស្កង់ឌីណាវ ជាតំបន់ស្កង់ឌីណាវ។
របាយប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកមានភាពខុសគ្នាយ៉ាងខ្លាំង
គឺគេសង្កេតឃើញតំបន់ភាគឥសាន្ត និងតំបន់ភាគខាងត្បូងមានប្រជានជនរស់នៅយ៉ាងច្រើនកុះករ
តំបន់ភាគខាងលិចមានប្រជាជនរស់នៅបង្គួរ និងតំបន់ភាគកណ្តលមានប្រជាជនរស់នៅតិចតួច។
ក្រៅពីនេះ គេសង្កេតឃើញមានភាពខុសគ្នាផងដែរនូវដងស៊ីតេប្រជាជននៅតាមទីក្រុងនីមួយៗ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
អ្នកដែលមកតាំងទីលំនៅដំបូងគេបង្អស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក
គឺពួកកុលសម្ព័ន្ធឥណ្ឌាស្បែកក្រហម ដែលសព្វថ្ងៃពួក នេះនៅសល់ចំនួនប្រមាណជាង ២ លាននាក់
ដែលរស់នៅតំបន់ភាគខាងលិចនៃសហរដ្ឋអាមេរិក។ មូលហេតុដែលធ្វើឲ្យពួក
កុលសម្ព័ន្ធនេះសព្វថ្ងៃនៅមានចំនួនតិចតួចដូចនេះ គឺដោយសារតែសង្គ្រាម
ដែលដឹកនាំដោយពួកនិគមជន (ពួកស្បែកស) បានកាប់សម្លាប់កុលសម្ព័ន្ធនេះ
ដើម្បីដណ្តើមយកទឹកដីពួកគេនៅភាគខាងលិចនៃសហរដ្ឋអាមេរិក។
+ ក្រៅពីជនជាតិ
(ឥណ្ឌាស្បែកក្រហម) ប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកមានដើមកំណើតមកពីជនជាតិមួយចំនួនដូចជា ៖
- ជនជាតិស្បែកសមកពីអឺរ៉ុប (អេស្ប៉ាញ
អង់គ្លេស បារាំង....)
- ជនជាតិស្បែកខ្មៅមកពីអាព្រិច
- ជនជាតិស្បែកលឿងមកពីអាស៊ី៖
- ជនជាតិចិន
- ជនជាតិហ្វីលីពីន
- ជនជាតិជប៉ុន
- ជនជាតិកូរ៉េ
- ជនជាតិមកពីទ្វីបឥណ្ឌូចិន (កម្ពុជា
វៀតណាម ឡាវ ថៃ ម៉ាឡេស៊ី ភូមា....) ។
+ ដើម្បីឲ្យសង្គមជាតិ
ដែលមានប្រជាជនចម្រុះពូជសាសន៍រស់នៅដោយសុខដុមរម្យនាបាន សហរដ្ឋអាមេរិកបានអនុ
វត្តន៍នូវគោលការណ៍មួយចំនួនដូចតទៅ៖
- លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ
- សិទ្ធិសេរីភាពបុគ្គល
- មិនប្រកាន់ពូជសាសន៍ ឬពណ៌សម្បុរ
- មិនប្រកាន់និន្នាការនយោបាយ
- មិនប្រកាន់សាសនា
- ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី
- អនុវត្តន៍ច្បាប់ដោយស្មើភាព។
+ ជាទូទៅ
ចំណូលស្រុកជនជាតិអាស៊ីទៅរស់នៅលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិកផ្តល់នូវផលប៉ះពាល់មួយចំនួនដូចជា៖
- បញ្ហាការងារ
- បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច
- បញ្ហាគ្រប់គ្រងសន្តិសុខសង្គម
- និងបញ្ហាធនធនសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ជនចំណូលស្រុកទាំងនេះ។
+ ពីព្រោះជនចំណូលស្រុកអាស៊ីទាំងនេះ
៖
- សុខចិត្តទទួលយកប្រាក់បៀរវត្សទាប
- បានកាន់កាប់មុខជំនួញនានា
- ទិញបានផ្ទះសម្បែង និងដីធ្លី
ដែលសុទ្ធតែបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជនជាតិស្បែកសសហរដ្ឋអាមេរិក។
+ បច្ចុប្បន្ននេះ
មានជនជាតិអឺរ៉ុបច្រើនជាង ៨០% កំពុងរស់នៅលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក។
ជនជាតិអឺរ៉ុបទាំងនេះមកពី បណ្តាប្រទេសមួយចំនួននៅទ្វីបអឺរ៉ុបដូចជា៖
- ប្រទេសអង់គ្លេស
- ប្រទេសអៀរឡង់
- បណ្តាប្រទេសនៅតំបន់ស្កង់ឌីណាវដូចជា ប្រទេសបារាំង ប្រទេសអាឡឺម៉ង់ ប្រទេសអូស្ទ្រីស ប្រទេសស៊ុយអែដ ប្រទេសស្វីស និង ប្រទេសណ័រវេសន៍....
- ប្រទេសអ៊ីតាលី
- ប្រទេសក្រិច
- ប្រទេសរុស្សី
និងបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើត។
+ មានមូលហេតុជាច្រើន
ដែលបណ្តាលឲ្យជនជាតិអឺរ៉ុបទាំងនេះផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅទៅរស់នៅលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក
ដែលរួមមានដូចជា៖
- ជម្លោះសាសនា ឬវិបត្តិសាសនា
- វិបត្តិនយោបាយ ឬបដិវត្តន៍នយោបាយ
- វិបត្តិកសិកម្ម
- វិបត្តិឧស្សាហកម្ម
- វិបត្តិការងារ
- វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច
- បញ្ហាសង្គ្រាម
- បញ្ហាដី ឬទីកន្លែងរស់នៅ។
នៅឆ្នាំ ២០០៩ សហរដ្ឋអាមេរិកមានប្រជាជនសរុបទំាងអស់ចំនួន ៣១៤ ៦៥៩ ០០០ នាក់ គឺជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ លេខ ៣ បន្ទាប់ពីប្រទេសចិន (១ ៣៥៣ ៣១១ ០០០ នាក់) និងប្រទេសឥណ្ឌា (១ ១៩៨ ០០៣ ០០០ នាក់) ។
+ មូលហេតុដែលបណ្តាលឲ្យប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកមានកំណើនយឺត
ពីព្រោះ ៖
- ស្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិកមានការងារធ្វើច្រើន
- ស្រ្តីសហរដ្ឋអាមេរិកប្រើប្រាស់មធ្យោបាយពន្យាកំណើត
- ប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកមានកម្រិតយល់ដឹងខ្ពស់អំពីបញ្ហាមានកូនច្រើន
- ប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកពន្យាអាយុរៀបការ
- សហរដ្ឋអាមេរិកមានអត្រាជាតិប្រមាណទាប
- សហរដ្ឋអាមេរិកមានអត្រាមរណប្រមាណទាប
- សហរដ្ឋអាមេរិកមានអត្រាលទ្ធភាពបង្កកំណើតទាប
- សហរដ្ឋអាមេរិកមានការរីកចម្រើនខ្លាំងខាងវេជ្ជសាស្រ្ត
- សហរដ្ឋអាមេរិកមានកំណើនអត្រាអ្នកអត់ការងារធ្វើ។
+ ពីរ៉ាមីតអាយុប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកមានទម្រង់ប្រជាជនចំណាស់
(ប្រជាជនចំណាស់ច្រើន) ពីព្រោះ ៖
- សហរដ្ឋអាមេរិកមានការរីកចម្រើនផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ
- សហរដ្ឋអាមេរិកមានការរីកចម្រើនខ្លាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច
- ប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិមានការយល់ដឹងច្រើនពីបញ្ហាសុខភាព
- ប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកចូលចិត្តធ្វើដំណើរកំសាន្ត
ដែលកាត់បន្ថយនូវជម្ងឺតប់ប្រមល់ មានអាយុវែង
- ប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកមានកម្រិតជីវភាពរស់នៅខ្ពស់
- ប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកមានរបបអាហារបរិភោគគ្រប់គ្រាន់។
+ សហរដ្ឋអាមេរិក
គឺមានកសិកម្មជឿនលឿន។ មូលហេតុ
ដែលបណ្តាលឲ្យវិស័យនេះប្រើប្រាស់កម្លាំងប្រជាជនសកម្មតិចតួច ដោយសារ៖
- សហរដ្ឋអាមេរិករីកចម្រើនផ្នែកឧស្សាហកម្ម
- សហរដ្ឋអាមេរិករីកចម្រើនផ្នែកសេវាកម្ម៖
- វិស័យទេសចរណ៍
- វិស័យធនាគារ
- វិស័យដឹកជញ្ជូន
- សកម្មភាពកំពង់ផែ
- វិស័យពាណិជ្ជកម្ម
- កសិកម្មសហរដ្ឋអាមេរិកប្រើប្រាស់គ្រឿងយន្តក្នុងផលិតកម្មនានា ដែលជំនួយកម្លាំងមុនស្ស
- ការងារក្នុងវិស័យកសិកម្មមានប្រាក់ឈ្នូលទាបជាងវិស័យផ្សេងៗទៀត។
+ ដោយប្រជាជនសរដ្ឋអាមេរិកសរុប
= ៣១៤ ៥៦៩ ០០០នាក់, ប្រជាជនក្រុង = ៧៩% នាំឲ្យប្រជាជនក្រុង សហរដ្ឋអាមេរិក = ៣១៤
៦៥៩ ០០០ X ៧៩ / ១០០ = ២៤៨ ៥៨០
៦១០។
ដូចនេះ
ចំនួនប្រជាជនក្រុងសហរដ្ឋអាមេរិក = ២៤៨ ៥៨០ ៦១០ នាក់។
+ តាមរូបមន្តដង់ស៊ីតេប្រជាជន
P = P / A ដោយ P = 314 659 000 និង A = 9 363 520 ដូចនេះនាំឲ្យ
D = 314 659 / 9 363 520 = 34 នាក់។
ដូចនេះ
ដង់ស៊ីតេប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ = ៣៤ នាក់ ក្នុងគ.ម២
នៅសហរដ្ឋអាមេរិក
តំបន់ដែលមានទីក្រុង៖
+ ទីក្រុងញឹកខ្លាំងរួមមាន៖
- តំបន់ភាគឥសាន្តតាមឆ្នេរសមុទ្រអាត្លង់ទិចមាន
ទីក្រុងបូស្តុន ទីក្រុងញូវយ៉ក ទីក្រុងហ្វីឡាដែលហ្វី ទីក្រុងបាល់ទីម័រ
និងទីក្រុងវ៉ាសេងតោន។
- តំបន់នៅតាមឆ្នេរសមុទ្រប៉ាស៊ីភិចមាន
ទីក្រុងស៊ីតថល ទីក្រុងសាន់ហ្វ្រាន់ស៊ីស្កូ និងទីក្រុងឡូសអេង ជឺឡេស។
+ ទីក្រុងញឹកបង្គួររួមមាន៖
- តំបន់ប៉ែកខាងត្បូងនៃប្រទេសមានដូចជា
ទីក្រុងអាត្លង់តា ទីក្រុងម៉ិមភិស ទីក្រុងដាឡាស និងទីក្រុងសាន់អាន់តូនីញូ។
+ ទីក្រុងរង្វើល ឬមិនសូវញឹក៖
- តំបន់ប៉ែកខាងលិច និងតំបន់កណ្តាលប្រទេស
+ តំបន់វង់ព្រះអាទិត្យមានកំណើនទីក្រុង
និងក្រុងយ៉ាងលឿន ដោយសារតែ៖
- តំបន់នេះមានជនអន្តោប្រវេសន៍អាស៊ី
និងម៉ិចស៊ិចរស់នៅ
- តំបន់នេះមានអាកាសធាតុល្អ
ក្នុងការរស់នៅ ពិសេសសម្រាប់និវត្តន៍ជន
- តំបន់នេះជាតំបន់ឧស្សាហកម្មយ៉ាងធំ
ប្រកបដោយបច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗ
- តំបន់នេះប្រមូលផ្តុំទៅដោយសេវាកម្មផ្សេងៗ
- តំបន់នេះជាតំបន់ដែលមានការទាក់ទាញខ្ពស់។
វង់ព្រះអាទិត្យ
ឬខ្សែក្រវ៉ាត់ព្រះអាទិត្យ គឺជាតំបន់ដែលសម្បូរទៅដោយកម្តៅព្រះអាទិត្យជាងតំបន់ដទៃទៀតនៅសហ
រដ្ឋអាមេរិក។ ជារួមជនជាតិអាមេរិកចូលចិត្តរស់នៅតំបន់នេះ ពីព្រោះ ៖
- តំបន់នេះមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន
- តំបន់នេះសម្បូរកំដៅ ងាយស្រួលរស់នៅ
- តំបន់នេះ ដីសម្បូរជីជាតិ និងអនុគ្រោះដល់ការដាំដំណាំផ្សេងៗ
- តំបន់នេះមានការរីកចម្រើនផ្នែកឧស្សាហកម្ម
កសិកម្ម និងសេវាកម្ម
- តំបន់នេះមានការអភិវឌ្ឍខ្លាំងទាំងផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសង្គម
និងសេដ្ឋកិច្ច។
+ មូលហេតុ
ដែលធ្វើឲ្យតំបន់ភាគនិរតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍ និងលំនៅដ្ឋាន
សម្រាប់និវត្តន៍ជន ពីព្រោះ ៖
- ជាតំបន់វង់ព្រះអាទិត្យ
ឬខ្សែក្រវ៉ាត់ព្រះអាទិត្យ សម្បូរកំដៅងាយស្រួលក្នុងការស់នៅ និងកំសាន្ត
- ជាតំបន់មានអាកាសធាតុក្តៅហើយសើម
សម្បូររុក្ខជាតិ និងសត្វ ពិសេសការធ្វើកសិកម្ម
- ជាតំបន់មានការរីកចម្រើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច
- ជាតំបន់ដែលមានដីសម្បូរជីជាតិ
សម្រាប់ការដាំដុះគ្រប់ប្រភេទ
- ជាតំបន់ដែលមានការរីកចម្រើនផ្នែកឧស្សាហកម្ម
កសិកម្ម និងសេវាកម្ម
- ជាតំបន់ដែលមានការអភិវឌ្ឍផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធ័សង្គមគ្រប់ប្រភេទ
- ជាតំបន់ដែលសម្បូរទៅដោយទេសភាពប្លែកៗ
សម្រាប់ការកំសាន្ត។
+ របាយប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិក
គឺមានភាពខុសគ្នាពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយដូចជា៖
- តំបន់ភាគនិរតីមានប្រជាជនរស់នៅយ៉ាងច្រើនកុះករ
- តំបន់ភាគខាងត្បូង
និងខាងលិចមានប្រជាជនរស់នៅច្រើនបង្គួរ
- តំបន់ភាគកណ្តាលមានប្រជាជនរស់នៅតិចតួច។
+ កត្តាដែលបណ្តាលឲ្យរបាយប្រជាជនសហរដ្ឋអាមេរិកមានភាពមិនស្មើគ្នាដូចនេះ
ពីព្រោះ ៖
- កត្តាធម្មជាតិងាយស្រួល ឬពិបាករស់នៅ៖
- អាកាសធាតុប្រចាំតំបន់នីមួយៗ
- សីតុណ្ហភាព ឬកំដៅប្រចាំតំបន់នីមួយៗ
- របាយទឹកភ្លៀង
និងកម្ពស់ទឹកភ្លៀងប្រចាំតំបន់នីមួយៗ
- ប្រភេទនៃដីទៅតាមតំបន់នីមួយៗ
- ប្រភេទនៃសណ្ឋានដីទៅតាមតំបន់នីមួយៗ
- ផ្លូវទឹកទៅតាមតំបន់នីមួយៗ
- កត្តាសង្គម
ដែលបណ្តាលឲ្យមានភាពងាយស្រួល ឬពិបាក៖
- កម្រិតនៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចតាមតំបន់នីមួយៗ
- កម្រិតនៃការអភិវឌ្ឍកសិកម្មតាមតំបន់នីមួយៗ
- កម្រិតនៃការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មតាមតំបន់នីមួយៗ
- កម្រិតនៃការអភិវឌ្ឍសេវាកម្មតាមតំបន់នីមួយៗ
- កម្រិតនៃការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសង្គមតាមតំបន់នីមួយៗ (ផ្លូវថ្នល់ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ...) ។
+ នៅសហរដ្ឋអាមរិច
ជនជនភាគតិចដែលរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្ររួមមានដូចខាងក្រោម ៖
- ជនជាតិភាគតិចអេស្ប៉ាញ ឬស្ពែរនាដ
- ជនជាតិភាគតិចស្បែកខ្មៅ
(ជនជាតិអាព្រិច)
- ជនជាតិភាគតិចស្បែកលឿង (ជនជាតិអាស៊ី) ។
+ មូលហេតុ
ដែលបណ្តាលឲ្យជនជាតិភាគតិចទាំងនេះរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ ពីព្រោះ ៖
- ជនជាតិភាគតិចទាំងនេះមានវណ្ណៈទាប
ហើយទទួលបានប្រាក់កម្រៃតិច
- ជនជាតិភាគតិចទាំងនេះមិនមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់
ដើម្បីធ្វើការ
- ជនជាតិភាគតិចទាំងនេះមានការងារមិនស្ថិតស្ថេរ
និងទៀងទាត់។
មូលហេតុបានជាមានជនជាតិស្បែកខ្មៅរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក
ពីព្រោះពួកគេជាអ្នកតសណ្តានពីបុព្វបុរសរបស់ពួកគេ ដែលជាទាសករត្រូវបាននាំចូលទៅសហរដ្ឋអាមេរិក
ដោយនិគមជនស្បែកស សម្រាប់ឲ្យធ្វើការងារក្នុងចម្ការកប្បាស និង អណ្តូងរ៉ែធំៗមួយចំនួន។
ពួកគេបានបង្កនូវបញ្ហាខ្លះ ដល់សង្គមសហរដ្ឋអាមេរិកដូចជា៖
- បញ្ហាអំពើហឹង្សា
- បញ្ហាឧក្រិដ្ឋកម្ម
- បញ្ហាគ្រឿងញៀន
- បញ្ហាចោរកម្ម
- និងបញ្ហាគ្រឿងញៀន។
ធនធានថាមពលសំខាន់ៗរបស់សហរដ្ឋអាមេរិករួមមានដូចខាងក្រោម៖
+ អ៊ីដ្រូកាបួរ៖
- ប្រេងកាត ៖
មាននៅក្នុងឈូងសមុទ្រម៉ិចស៊ិច នៅកណ្តាលប្រទេស នៅរដ្ឋកាលីហ្វួនញ៉ា និងរដ្ឋអាឡាស្កា
- ឧស្ម័នធម្មជាតិ ៖ មាននៅរដ្ឋតិចសាស
និងរដ្ឋល្វីសាណា
- ធ្យូងថ្ម ៖ មាននៅអាងជួរភ្នំអាប៉ាឡាស
នៅរដ្ឋគិនធិគី នៅរដ្ឋអ៊ីលីណយ (ទំនាបកណ្តាល) និងរដ្ឋវ៉ាយូមីង (តំបន់ជួរភ្នំក្មេង)
+ ផលិតកម្មអគ្គិសនី៖
- វារីអគ្គិសនី ៖
មាននៅតាមបណ្តោយជួរទឹកធ្លាក់ ត្រង់ចំណុចប្រសព្វនៃជួរភ្នំអាប៉ាឡាស
និងទំនាបឆ្នេរអាត្លង់ទិច នៅតាមអាងទន្លេទិនណេស៊ី និងទន្លេសាំងឡូរ៉ង់
និងនៅតាមខាងលិចអាងទន្លេខូឡូរ៉ាដូ និងទន្លេគូឡូប៊ី
- ថាមពលថ្មីៗ ៖ ដូចជាថាមពលព្រះអាទិត្យ
ថាមពលខ្យល់បក់ និងថាមពលភ្នំភ្លើងមាននៅតាមឆ្នេរ សមុទ្រ
និងភូមិភាគនិរតីនៃជួរភ្នំថ្ម។
ផលិតកម្មរ៉ែសំខាន់ៗរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក
ដែលជាប់ចំណាត់ថ្នាក់នៅលើពិភពលោករួមមានដូចខាងក្រោម ៖
- ផលិតកម្មទង់ដែង
- ផលិតកម្មសំណ
- ផលិតកម្មប្រាក់
- និងផលិតកម្មដែក។
រ៉ែសំខាន់ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកនាំចូលពីបរទេស គឺរ៉ែដែក។ រ៉ែដែកទាំងនេះ ត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិកនាំចូលមកពី បណ្តាប្រទេសមួយចំននួននៅក្នុងពិភពលោកដូចជា ប្រទេសកាណាដា ប្រទេសប្រេស៊ីល ប្រទេសវេណេហ្សូអេឡា និងប្រទេស អូស្រ្តាលី។
ប្រភពនៃផលិតកម្មអគ្គិសនីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិករួមមានដូចខាងក្រោម៖
+ ឧស្សាហកម្មទែរមិចប្រើប្រាស់៖
- ប្រេងកាត
- ឧស្ម័នធម្មជាតិ
- ធ្យូងថ្ម
+ ឧស្សាហកម្មនុយក្លេអ៊ែរប្រើប្រាស់៖
- អ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម
- រ៉ាដ្យូម
+ វារីអគ្គិសនីប្រើប្រាស់៖
- ទឹកធ្លាក់
- ទឹកហូរ
- ចរន្តទឹកសមុទ្រ
- ជំនោរ និងលំនាចទឹកសមុទ្រ
+ ថាមពលព្រះអាទិត្យប្រើប្រាស់ពន្លឺព្រះអាទិត្យ
+ ថាមពលខ្យល់បក់ប្រើប្រាស់ខ្យល់នៅក្នុងបរិយាកាស
+ ថាមពលភ្នំភ្លើងប្រើប្រាស់កម្តៅភ្នំភ្លើងក្រោមដី។