- បរិការណ៍៖ សភាបការណ៍
ស្ថានការណ៍។
- សមាហរណកម្ម៖ ការរួមបញ្ចូលគ្នា។
- អាទិភាព៖ ភាពជាចម្បង។
- ហិរញ្ញវត្ថុ៖ ប្រាក់សម្រាប់ចាយវាយ ឬថវិកា (លុយ) ។
- បិរញ្ញប្បទាន៖ ការផ្តល់ប្រាក់។
- បដិភាគ៖ ការចូលរួមចំណែក។
- កុងតឺន័រ៖ ឡាំងលោហៈសម្រាប់ផ្ទុកទំនិញ។
- ស្ថិរភាព៖ ភាពស្ថិតយូរអង្វែង។
- សវនកម្ម៖ ការត្រួតពិនិត្យដោយអង្កេត។
- ហ៊ូត៖ ពហុវចនៈ (1ហ្វ៊ូត = 30.48 cm) ឯកវចនៈ (ហ្វីត)
។
+ បណ្តាញផ្លូវគមនាគមន៍នៅកម្ពុជាមាន
៣ ប្រភេទគឺ៖
- ផ្លូវគោក
- ផ្លូវទឹក
- ផ្លូវអាកាស។
+ បណ្តាញផ្លូវគោកនៅប្រទេសកម្ពុជាមាន ២ ប្រភេទគឺ៖
- ផ្លូវថ្នល់
- ផ្លូវដែក
ក្នុងចំណោមផ្លូវទាំង ២ ប្រភេទនេះ ផ្លូវថ្នល់មានសារៈសំខាន់ជាងទាំងប្រវែង និងគុណភាព ពីព្រោះស្ទើរតែគ្រប់សកម្មភាពដឹកជញ្ជូនទាំងអស់ គឺត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈផ្លូវថ្នល់នេះ។
+ ផ្លូវថ្នល់នៅប្រទេសកម្ពុជាចែកចេញជា៖
- ផ្លូវជាតិ ៖ ជាផ្លូវដែលកសាង
និងថែរក្សាដោយថវិកាជាតិ ហើយជាផ្លូវដែលចេញពីរាជធានីភ្នំពេញឆ្ពោះទៅកាន់ បណ្តាខេត្តនានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
- ផ្លូវខេត្ត ៖ ជាផ្លូវដែលកសាង
និងថែរក្សាដោយថវិកាខេត្ត ហើយកាត់ផ្លូវជាតិ ឬជាផ្លូវដែលបែកចេញពីទីប្រជុំជន ក្រុង
(ក្នុងខេត្ត) ទៅកាន់កាន់ទីប្រជុំជនមួយទៀត ឬទៅកាន់បណ្តាស្រុកនានាក្នុងខេត្តមួយ។
- ផ្លូវលំ ៖ ជាផ្លូវតូចៗ គ្មានក្រាលថ្ម
ក្រាលគ្រួសក្រហម នៅតំបន់ជនបទ ដែលកសាងឡើងដោយរដ្ឋអំណាចមូល ដ្ឋាន
សហការជាមួយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល សប្បុរសជន និងប្រជាជនក្នុងតំបន់។
- ផ្លូវរុក្ខបាល ៖ ជាផ្លូវដែលកសាង
និងថែរក្សាដោយក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ សម្រាប់ដឹកជញ្ជូន ផលិតផលព្រៃឈើ ការថែទាំព្រៃឈើ
និងធ្វើចរាចរណ៍ធម្មតាផងដែរ។
+ ប្រទេសកម្ពុជាមានផ្លូវថ្នល់សរុបទាំងអស់ចំនួនប្រវែង ៣៩៦១៨ គ.ម
ដែលក្នុងនោះរួមមាន៖
- ផ្លូវជាតិមួយលេខមានប្រវែង ២១១៩ គ.ម
- ផ្លូវជាតិពីរលេខមានប្រវែង ៣០៨៦ គ.ម
- ផ្លូវខេត្តមានប្រវែង ៦៤១៣ គ.ម
- ផ្លូវលំ (ផ្លូវជនបទ) មានប្រវែង ២៨០០០
គ.ម ។
+ ផ្លូវជាតិសំខាន់ៗនៅប្រទេសកម្ពុជារួមមាន ៖
- ផ្លូវជាតិលេខ ១ ៖ ពីភ្នំពេញទៅបាវិត
(ព្រំប្រទល់វៀតណាម) កាត់តាមអ្នកលឿង និងស្វាយវៀងមានប្រវែង ១៦៧ គ.ម ។
- ផ្លូវជាតិលេខ ២ ៖ ពីភ្នំពេញទៅភ្នំដិន
(ព្រំប្រទល់ប្រទេសវៀតណាម) កាត់តាមតាខ្មៅ និងតាកែវមានប្រវែង ១៣៧ គ.ម ។
- ផ្លូវជាតិលេខ ៣ ៖ ពីភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុ
កាត់តាមកំពត និងព្រៃនប់មានប្រវែង ២៦០ គ.ម ។
- ផ្លូវជាតិលេខ ៤ ៖
ពីភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុ កាត់តាមខេត្តកំពង់ស្ពឺមានប្រវែង ២២៦ គ.ម ។
- ផ្លូវជាតិលេខ ៥ ៖ ពីភ្នំពេញទៅអូរជ្រៅ
(ព្រំដែនថៃ) កាត់តាមកំពង់ឆ្នាំង ពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង និងបន្ទាយមានជ័យ មានប្រវែង ៤០៨
គ.ម ។
- ផ្លូវជាតិលេខ ៦ ៖
ពីភ្នំពេញទៅក្រុងសេរីសោភ័ណ្ឌ កាត់តាមកំពង់ធំ និងសៀមរាបមានប្រវែង ៣៨៦ គ.ម ។
- ផ្លូវជាតិលេខ ៧ ៖ ពីស្គន់ទៅស្នួល
កាត់តាមកំពង់ចាមមានប្រវែង ១៨០ គ.ម ។
- ផ្លូវជាតិលេខ ៨ ៖ ពីព្រែកតាមាក់
(កណ្តាល) ទៅអន្លង់ជ្រៃ (កំពង់ចាម) មានប្រវែង ១៨០ គ.ម ។
+ នៅប្រទេសកម្ពុជា ផ្លូវជាតិដែលមានប្រវែងវែងជាងគេ គឺផ្លូវជាតិលេខ
៥ មានប្រវែង ៤០៨ គ.ម និងកាត់តាមបណ្តា ខេត្តមួយចំនួនដូចជា៖
- ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
- ខេត្តពោធិ៍សាត់
- ខេត្តបាត់ដំបង
- ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។
+ ប្រទេសកម្ពុជាមានផ្លូវដែក ២ ខ្សែរ គឺ៖
- ខ្សែរទី ១ ៖ ចេញពីភ្នំពេញទៅអូរជ្រៅ
មានប្រវែង ៣៨៥ គ.ម ។
- ខ្សែរទី ២ ៖
ចេញពីភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុ មានប្រវែង ២៦៦ គ.ម ។
+ បច្ចុប្បន្ននេះ
ផ្លូវដែកនៅប្រទេសកម្ពុជាពុំទាន់មានសកម្មភាពខ្លាំងក្លានៅឡើយ ពោលគឺនៅមានកម្រិតនៅឡើយ
ដោយសារតែ៖
- ផ្លូវដែកទាំងនេះមានសភាពចាស់ទ្រុឌទ្រោម
- ឆ្លងកាត់នូវសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃជាច្រើនឆ្នាំ
- អស្ថេរភាពផ្នែកសន្តិសុខ
- អស្ថេរភាពផ្នែកនយោបាយ
- ការរីកចម្រើនផ្នែកផ្លូវថ្នល់។
+ អភិវឌ្ឍន៍ស្ពាន និងផ្លូវថ្នល់
គឺការកាត់បន្ថយនូវភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន។ ន័យមានន័យថា៖
- មានស្ពាន
និងផ្លូវថ្នល់អាចឱ្យប្រជាជនដឹកជញ្ជូនផលិតផលកសិកម្មរបស់ខ្លួនបានយ៉ាងងាយស្រួល
- មានស្ពាន
និងផ្លូវថ្នល់អាចឱ្យប្រជាជនដឹកជញ្ជូនផលិតផលរបស់ខ្លួនទៅលក់នៅទីផ្សារបានយ៉ាងងាយស្រួល
និងទាន់ពេលវេលា
- មានស្ពាន
និងផ្លូវថ្នល់ជម្រុញឱ្យប្រជាជនផលិតនូវផលិតផលរបស់ខ្លួន កាន់តែច្រើនឡើង
សម្រាប់នាំចេញ
- មានស្ពាន និងផ្លូវថ្នល់
គឺកាត់បន្ថយនូវការចំណាយថវិការបស់ប្រជាជន ក្នុងការធ្វើដំណើរ
- មានស្ពាន
និងផ្លូវថ្នល់ចំណេញពេលវេលាក្នុងការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាជន
ហើយប្រជាជនប្រើនូវពេលវេលាទាំង នេះ សម្រាប់ប្រកបរបរផ្សេងៗទៀតបាន
- មានស្ពាន
និងផ្លូវថ្នល់ជម្រុញឱ្យវិស័យផ្សេងៗទៀតរីកចម្រើនដូចជា វិស័យពាណិជ្ជកម្ម
វិស័យកសិកម្ម វិស័យ ឧស្សាហកម្ម និងវិស័យទេសចរណ៍ជាដើម។
ដូចនេះ អភិវឌ្ឍន៍ស្ពាន និងផ្លូវថ្នល់ គឺនាំឱ្យមានការកាត់បន្ថយនូវភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន ពីព្រោះថានៅពេល ដែលមានស្ពាន និងផ្លូវថ្នល់នាំឱ្យប្រជាជនងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ កាត់បន្ថយនូវការចំណាយថវិកា ក្នុងការធ្វើដំណើរ ចំណេញពេលវេលាច្រើន និងនាំឱ្យវិស័យផ្សេងៗទៀតមានការរីកចម្រើនផងដែរ ដែលការណ៍នេះនាំឱ្យប្រជាជនមានការងារធ្វើ និងឈានទៅរកការកាត់បន្ថយនូវភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន។
+ បច្ចុប្បន្ននេះ
នៅប្រទេសកម្ពុជាមានអត្រាខ្ពស់បំផុតនៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍
ដែលបណ្តាលមកពីមូលហេតុមួយចំនួន ដូចខាងក្រោម ៖
- កង្វះការយល់ដឹងពីច្បាប់ចរាចរណ៍
- ការមិនគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍
- ការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងនៅពេលបើកបរ
- ផ្លូវតូចចង្អៀត
ផ្លូវគ្រលុក ផ្លូវដីហុយ
- ការមិនចេះអធ្យាស្រ័យឱ្យគ្នា
- ការខ្វះបម្រុងប្រយ័ត្ន
- មានភ្លៀងធ្លាក់ច្រើនពិបាកមើលផ្លូវ
- ហ្វូងសត្វដើរឆ្លងផ្លូវ។
នៅប្រទេសកម្ពុជា ផ្លូវទឹកដែលអាចឱ្យនាវាធ្វើដំណើរបានមានប្រវែងសរុបចំនួន ១ ៧៥០ គ.ម ប៉ុន្តែនៅរដូវប្រាំងមានប្រវែងតែ ៨៥០ គ.ម ប៉ុណ្ណោះ។ រវាងសកម្មភាពនាវាចរណ៍តាមប្រព័ន្ធទន្លេមេគង្គ និងតាមផ្លូវសមុទ្រ គឺតាមផ្លូវសមុទ្រមាន សកម្មភាពប្រសើរជាង ពីព្រោះតាមផ្លូវសមុទ្រអាចឱ្យនាវាអន្តរជាតិទាំងធុនតូច ទាំងធុនមធ្យម និងទាំងធុនធំធ្វើដំណើរចូលចតនៅកំពង់ផែសមុទ្របានយ៉ាងងាយស្រួល រីឯតាមប្រព័ន្ធទន្លេមេគង្គវិញអាចឱ្យនាវាអន្តរជាតិធុនតូច និងធុនមធ្យមប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចធ្វើចរាចរណ៍បាន។
+ កំពង់ផែផ្លូវទឹកសំខាន់ៗនៅប្រទេសកម្ពុជារួមមាន
៖
- កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ
- កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងភ្នំពេញ
- កំពង់ផែមុងឬទ្ធី
- កំពង់ផែរាម
- កំពង់ផែកំពង់ចាម
- កំពង់ផែក្រចេះ
- កំពង់ផែកោះកុង
- កំពង់ផែកំពង់ឆ្នាំង
- កំពង់ផែភ្នំក្រោមខេត្តសៀមរាប
- កំពង់ផែខេត្តកណ្តាល។
+ ក្នុងចំណោមកំពង់ផែទាំងនេះ
កំពង់ផែដែលមានសកម្មភាពមមាញឹកជាងគេមាន ៣ គឺ ៖
- កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ
- កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងភ្នំពេញ
- កំពង់ផែម៉ុងឬទ្ធី។
+ អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសំខាន់ៗនៅប្រទេសកម្ពុជារួមមាន
៖
- អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ
- អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាប
- អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិកងកេងព្រះសីហនុ។
+ គម្រោងសាងសង់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិថ្មីរួមមាន
៖
- អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិថ្មី
ក្នុងខេត្តសៀមរាប
- អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិចាស់
ក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
- អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត
ក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។