- អរិភាព៖ ភាពមិនឋិតថេរ ភាពប្រឈមនឹងគ្រោះ ថ្នាក់។
- ដីខឿន៖ គឺដីដែលដណ្ដើមបានពីសមុទ្រ ដោយ ការចាក់ដីបំពេញ។
- វារីវប្បកម្ម៖ ការដាំដំណាំនិងចិញ្ចឹមសត្វក្នុងទឹក។
- ប្រាក់សោធន៖ ប្រាក់ថ្លៃជីវភាព (ថ្លៃលំនៅស្ថាន ហូបចុក...) ។
- មេកាឡូប៉ូល៖ ជាមជ្ឈមណ្ឌលប្រមូលផ្ដុំមុខងារច្រើន
និងលើវិស័យរដ្ឋបាល ឧស្សាហកម្ម និងវប្បធម៌។
- ទ្វិកនិយមសេដ្ឋកិច្ច៖ គឺជាសហវិជ្ជមានរវាងសហគ្រាសធំៗ
និងសហគ្រាសតូច និងមធ្យម។
- កុងក្លូមេរ៉ា៖ គឺជាបណ្ដុំសហគ្រាសផលិតគ្រឿងសម្ភារៈ
ឬសេវាផ្សេងៗនៅក្នុងរង្វង់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុតែមួយ។
- សូកូសូសា៖ គឺជាហាងជំនួញបញ្ចូលគ្នា
ឬសហគ្រាសពហុសេវា។
- មីទី M.I.T.I ៖ គឺសម្ដៅទៅលើក្រសួងឧស្សាហកម្ម
និងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។
+ ជប៉ុនមានកម្រងកោះទាំងអស់ចំនួនជាង ៤០០០
ដែលមានកោះធំៗបួនគឺ៖
- កោះហុកកៃដូ (យេសូ) ៖ ស្ថិតនៅប៉ែកខាងជើង
- កោះហុងដូ (ហុងស៊្យូ) ៖
ដែលធំជាងគេស្ថិតនៅកណ្តាល
- កោះស៊ីកុក (ស៊ីកុគូ) ៖
ស្ថិតនៅប៉ែកខាងត្បូង
- កោះគ្យូស៊្យូ៖ ស្ថិតនៅខាងត្បូងបំផុត។
+ លក្ខខណ្ឌធម្មជាតិនៃប្រទេសជប៉ុនរួមមាន៖
- កោះជប៉ុនតូចចង្អៀតដាច់ចេញពីគ្នាជាផ្នែកៗ
ហើយសម្បូរភ្នំដែលគ្រប់ដណ្តប់លើ ៣/៤ នៃផ្ទៃប្រទេស។
- ភ្នំភូជីយ៉ាម៉ា (៣៧៧៦m)
- អាកាសធាតុខុសៗគ្នាដោយសារតេការសណ្ដូកយ៉ាងវែងតាមរយៈទទឹង
ហើយសំណើមខ្ពស់ជាលក្ខណៈរួមរបស់ប្រទេស។
- របបភ្លៀងកំណត់ដោយរបបមូសុង
- ចំណែកទំនាបវិញមានមិនលើសពី ១៦%
នៃផ្ទៃប្រទេស (ប្រជាជនរស់នៅកុះករ)
- ជនជាតិជប៉ុនគោរពស្រឡាញ់ព្រៃឈើណាស់
(វាតទីលើសមុទ្រ ដើម្បីយកដីសាងសង់លំនៅឋាន សួនច្បារ ច្បារដំណាំ
រោងចក្រឧស្សាហកម្មតាមរបៀបធ្វើដីខឿន ឬប៉ុលឌែ) ។
+ គ្រោះធម្មជាតិតែងតែកើតមានជាញឹកញាប់មាន៖
- ការផ្ទុះភ្នំភ្លើង ព្យុះទីផុង រញ្ជួយដី
រលកយក្សស៊ូណាមី រញ្ជួយដី
- រញ្ជួយដី ១៩២៣ បានបំផ្លាញទីក្រុងតូក្យូ
និងបណ្ដាលឱ្យមានជនរងគ្រោះដល់ទៅជាង ១០០ ០០០នាក់។
+ គ្រោះធម្មជាតិតែងតែកើតមានជាញឹកញាប់មាន៖
- រញ្ជួយដី ១៩៩៥ ក្នុងក្រុងកូបេ
បានបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិអស់យ៉ាងច្រើន និងមនុស្សស្លាប់អស់ជាង ៥០០នាក់
- រលកយក្សស៊ូណាមី ២០១១
បានបំផ្លាញជីវិតមនុស្ស និងទ្រព្យសម្បត្តិអស់យ៉ាងច្រើន។
នៅលើទឹកដីដ៏តូចចង្អៀត
និងសម្បូរគ្រោះធម្មជាតិ ជនជាតិជប៉ុនរស់នៅក្នុងក្កីបារម្ភចំពោះល្បើសចំណុះប្រជាជន
ប៉ុន្តែក៏គ្មានបញ្ហាដោយសារវឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ច
និងប្រជាជនទម្លាប់រស់នៅតំបន់មានលំហតូចចង្អៀត។
- នៅឆ្នាំ១៩៥០ ចំនួនឡើងដល់ ៨៤លាននាក់
- នៅឆ្នាំ១៩៩២ ចំនួនឡើងដល់១២៤លាននាក់
- នៅឆ្នាំ ២០០៩ ចំនួនឡើងដល់១២៧លាននាក់ និងដល់ ១៣៤លាននាក់ (នៅឆ្នាំ២០៣០)
- នៅឆ្នាំ២០០៩ដង់ស៊ីតេប្រជាជនមធ្យម ៣៣៦ នាក់/គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។
- ចំណែកតាមឆ្នេរ និងកោះភាគខាងជើងរស់នៅតិច (៦៤នាក់/គម២ នៅកោះហុកកៃដូ)
- ប្រជាជន ៨០%
រស់នៅទីក្រុងពីតូក្យូទៅភូគូអូកាគឺ មេកាឡូប៉ូលជប៉ុន តូកៃដូ (៣០លាននាក់) និង ពហុដ្ឋានអូសាកា-ខូបេ-ក្យូតូ (១៧លាននាក់) ។
- ភាពសម្បូរប្រជាជនជាកត្តាដ៏សំខាន់នាំឱ្យជប៉ុនទទួលបានជោគជ័យ
ដោយមិនបានហាមឃាត់ការអនុវត្តនយោបាយប្រឆាំងកំណើតឡើយ។
- ច្បាប់បានអនុញ្ញាតឱ្យរំលូតកូន
និងធ្វើឱ្យអាបានដោយសេរី (ទទួលបានលទ្ធផលបានរហ័សទាំងទីក្រុង និងនៅជនបទ)
- អត្រាជាតិប្រមាណថយពី ៣៤% (១៩៤៧) ១០%
(១៩៩២) មកត្រឹម ៧.៦៤% (២០០៩)
- កំណើនប្រជាសាស្រ្តមានការថយចុះ
អត្រាកំណើតមធ្យមប្រចាំឆ្នាំមាន ១០.៨% (១៩៧០) មកនៅត្រឹម ៣% (១៩៩២) ២% (២០០០-២០០៥)
និង - ១.៩១% (២០០៩)
- សេដ្ឋកិច្ចជប៉ុនរីកចម្រើនក្រោមទិដ្ឋភាពពីរគឺ
ផលិតកម្ម និងការប្រើប្រាស់
- មនុស្សអាយុលើស ៦៥ឆ្នាំ ៥.៧% (១៩៦០) ១៣%
(១៩៩២) និង ២២.២% (២០០៩)។
កសិកម្ម៖ ពិភពជនបទជាពិភពនៃដំណាំស្រូវ។
លក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុអាចដាំដំណាំបានច្រើនមុខ ពីដំណាំត្រូពិក រហូតដល់
ដំណាំត្រជាំក់បង្គួរ (ដំឡូងបារាំង) ជាប្រពៃណីដាំដំណាំស្ងួត (ស្រូវសាលី) ដំណាំតែ មន
និងបន្លែច្រើនមុខ។
- កសិករទទួលទំនើបកម្ម
(ប្រើប្រាស់ជីនិងយន្តកម្ម)
- ១៩៤៥
វឌ្ឍនភាពកសិកម្មបានមកពីកំណែទម្រង់ដីធ្លី តម្រូឱ្យអនុវត្តដោយពួកអាមេរិក។
- កសិករថយចុះពី ៦លានគ្រួសារនៅ ១៩៦០ មក
៣លានគ្រួសារ នៅ ១៩៩៣។
- សព្វថ្ងៃកសិករតាង ៤.៤%
នៃប្រជាជនសកម្មស្មើ ២.៩លាននាក់ ប្រហែលជាង ១លានគ្រួសារ (២០០៩)
- មុខរបរផ្សេងទៀត
ឬអាជីវកម្មពាក់កណ្តាលកើតមានទូទៅ ៨០% នៃគ្រួសារកសិករមានធនធាន និង ៦៨%
ផ្អែកលើរបរផ្សេងៗ។
+ ចំពោះនេសាទ៖
- ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៤ លើពិភពលោកខាងនេសាទ
បន្ទាប់ពីបានលេខ ១ រយៈពេលយូរមក
- ផលនេសាទផ្គត់ផ្គង់ ៥០%
នៃប្រូតេអ៊ីនមកពីសត្វ
- នៅ ១៩៧៧ ការកម្រិតព្រំដែនសិទ្ធិនេសាទ
និងបទបញ្ជាអន្តរជាតិ បានកំណត់អធិបតេយ្យភាពដែនសមុទ្រដល់ទៅ ២០០ម៉ាយ (១ម៉ាយ = ១៦០៩m) ជប៉ុនជួបបញ្ហានេសាទ។
- វារីវប្បកម្ម៖ ចិញ្ចឹមគ្រុំ ក្តាម បង្កង
និង ដាំសារាយ។
+ តម្រូវការចំណីអាហារ៖
- អ្នកនាំចូលផលិតផលអាហារលេខ១ លើពិភពលោក
ដោយមាន ធញ្ញជាតិ ៧០% សណ្តែក សៀង ៩០% ស្ករ ៦០% សាច់គោ ៣០
- កម្រិតស្វ័យគ្រប់គ្រងមាន ៨០% (១៩៦០) ៥០%
(១៩៩២) និង ១១.៥% (១៩៩៦)
- ជនជាតិជប៉ុនត្រូវតែទទួលយកនូវតម្លៃដ៏ខ្ពស់មួយក្នុងការចំណាយទៅលើចំណីអាហារ
(២៦% នៃការចំណាយលើការប្រើប្រាស់ក្នុងគ្រួសារ) ។
+ រដ្ឋធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងជីវភាពសេដ្ឋកិច្ច
ដោយបើកទូលាយឱ្យដល់គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់សហគ្រាសធំៗដែលបង្កើតបានជាកុងក្លូមេរ៉ាដ៏ខ្លាំងក្លា។
+ ទំនាក់ទំនងសង្គមបានគួបផ្សំការព្រមព្រៀងគ្នា
និងឋានានុក្រម ដែលធ្វើឱ្យសហគ្រិនទទួលបានផលចំណេញពីក្រុមកម្មករ ដែលមានវិន័យ
មានការបណ្តុះបណ្តាលល្អ និង មានជីវភាពរស់នៅ សមរម្យ។
+ យុទ្ធសាស្ត្ររបស់សហគ្រាសធំៗ
និងរដ្ឋសម្ដៅឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
សេវាឱ្យដល់សហគ្រាសពិសេសសហគ្រាសធំៗ
ហើយនឹងកិច្ចការពារទីផ្សារក្នុងស្រុកទប់ទល់នឹងការប្រកួតប្រជែងពីខាងក្រៅតាមវិធានការមួយចំនួនយ៉ាងប៉ិនប្រសប់
គឺពលរដ្ឋជប៉ុននិយមប្រើប្រាស់ និងឱ្យតម្លៃលើផលិតផលជាតិខ្លួន។
+ កុងក្លូមេរ៉ាជាបណ្ដុំសហគ្រាសផលិតគ្រឿងសម្ភារៈ
ឬសេវាផ្សេងៗនៅក្នុងរង្វង់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុតែមួយ។
+ ជប៉ុនបានកសាងវឌ្ឍនភាពរបស់ខ្លួនដោយផ្តើមចេញពីទីផ្សារក្នុងស្រុកធំទូលាយដែលការពារពួកគេជានិច្ចកាលដូចជាសម័យម៉ីអ៊ីយិ (1867-1912) ឬក្នុងសម័យរីកចម្រើនខ្ពស់ក្រោយចាញ់សង្គ្រាមលោក
(1955-1973) ។
+ ការហូរទំនិញបរទេសចូលមកក្នុងទីផ្សារជប៉ុនគឺជាការលំបាកគ្រប់ពេល ។
+ កិច្ចការពារនិយមនេះ
ត្រូវបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់តាមរយៈការនិយមប្រើប្រាស់ផលិតផលជាតិ។
+ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនមានប្រពៃណីដ៏យូរមកហើយក្នុងការធ្វើអន្តរាគមន៍
និងចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការតម្រង់ទិស
និងការប្រកួតប្រជែងលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចដោយប្រើសំពាធពន្ធដារកំណត់មួយ។
+ ភាពចំឡែករបស់ជប៉ុនស្ថិតនៅត្រង់ការព្រមព្រៀងគ្នារវាងសហគ្រាស
និង មីទី M.I.T.I (ក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ) លើដំណោះស្រាយទំនាស់
ក៏ដូចជាការរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច។
+ ទ្វិកនិយមសេដ្ឋកិច្ចជាសហវិជ្ជមានរវាងសហគ្រាសធំៗ
និងសហគ្រាសតួច និងមធ្យម។
+ កុងក្លូមេរ៉ាដ៏មានឥទ្ធិពលត្រូវបានចាប់កំណើតឡើងក្រោមមូលធនគ្រួសារនៅជុំវិញធនាគារ
និងក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិគឺសៃបាត់ស៊ូ (Zaibatsu) ដ៏ល្បីល្បាញ។
+ សព្វថ្ងៃជប៉ុនមានក្រុមហ៊ុនធំៗជាច្រើនដែលលេញធ្លោលើសគេឯង
ដូចជា មីតស៊ុយបីស៊ី ស៊ុយមីតូមូ ម៉ីតស៊ី ធនាគារភូជិ ធនាគារសាន់វ៉ា
ធនាគារដាយអ៊ីជិកាំងយូរ។
+ សូកូសូសា (Sogo Shosha) ជា
“ហាងជំនួញ បញ្ជូលគ្នា” ឬ
“សហគ្រាសពហុសេវា” មានមុខងារចម្រុះ និងជាធនាគារ។
សូកូសូសាមានតួនាទីដូចជា៖
+ មុខងារទីមួយ គឺមានតួនាទីក្នុងការទិញ លក់
ដឹកជញ្ជូន ស្តុកទុក ធានារ៉ាប់រង និងនាំចេញនាំចូល
+ មុខងារទីពីគឺជាធនាគារិក សម្រាប់ PME ដែលជាអតិថិជនអ្នកទទួលការងារបន្ត
ឬជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ឱ្យដល់ក្រុមហ៊ុនសហគ្រាសធំៗ។
- ជនជាតិជប៉ុនស្វាហាប់ណាស់ចំពោះការងារដោយបានចាប់ផ្ដើមតាំងពីពេលសិក្សាមកម៉្លេះ។
- ប្រព័ន្ធសិក្សាអប់រំរបស់ប្រទេសជប៉ុន
គឺជាចក្រភពនៃការប្រកួតប្រជែង។
- ប្រព័ន្ធសិក្សាអប់រំជប៉ុនមានទិសដៅបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សប្រកបដោយសមត្ថភាព
ទន់ភ្លន់ ស្ម័គ្របម្រើ ស្មោះត្រង់ និងគោរពវិន័យ។
- ពេលបំពេញការងារ
យុវជនទាំងអស់ទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលបន្ថែមទៀតនៅតាមសហគ្រាស
- គ្រួសារជប៉ុនហ៊ានចំណាយប្រាក់កាសយ៉ាងច្រើន
ដើម្បីឱ្យកូនខ្លួនបានចូលរៀនក្នុងគ្រឹះស្ថានសិក្សាល្អៗបំផុត
- ចំណែកពួកកូនៗវិញខំប្រឹងរៀនសូត្រយ៉ាងសម្បើម (70 ម៉ោងក្នុងមួយសប្តាហ៍)
- ផលិតភាពនៃពលករជប៉ុនមានកម្រិតខ្ពស់ណាស់
(ក្នុងមួយសប្តាហ៍ ការងារជារឿយៗមានច្រើនជាង 5ថ្ងៃ
ជាធម្មតាទៅហើយ គេត្រូវធ្វើការបន្ថែមម៉ោងដោយមិនទទួលប្រាក់កម្រៃ)
- ការឈប់សម្រាករយៈពេលខ្លី (15 ថ្ងៃ) ប្រព្រឹត្តទៅដោយប្តូរវេនគ្នាជាច្រើនដង
ហើយអត្រាអវត្តមានមានកម្រិតទាបណាស់
- នៅតាមសហគ្រាសធំៗ
បៀវត្សមានកម្រិតខ្ពស់គ្រាន់បើ ហើយតម្លៃជីវភាពក៏ខ្ពស់ដែរ
- អត្រាកង្វះការងារធ្វើមានកម្រិតទាបបំផុត
(ប្រហែល 2% នៃប្រជាជនសកម្ម)
- ជំនួយសង្គមមានស្តួចស្តើង
ជាពិសេសរបប និវត្តជន
- ភាពស្មោះត្រង់
វិន័យ ការមូលមតិគ្នា ការស្វែងរកការស្រុះស្រួលគ្នា ជាចំណុចសំខាន់នៃ “ការគ្រប់គ្រងតាមបែបជប៉ុន” ។