- អហរ័ណ នីហរ័ណ៖ ការនាំចេញ-ការនាំចូល។
- ទ្វេភាគី៖ ដែលមានពីរផ្នែក ពីរភាគ។
- ពហុភាគី៖ ដែលមានច្រើនផ្នែក។
- រូបិយប័ណ្ណ៖ ប្រាក់តំណាងប្រទេសនីមួយៗ ។
- វាយណភ័ណ្ឌ៖ គ្រឿងតម្បាញ។
- អាហរ័ណ៖ ការនាំចូល (Import) ។
- នីហរ័ណ៖ ការនាំចេញ
(Export) ។
- អាជ្ញាប័ណ្ណ៖ ប័ណ្ណប្រគល់សិទ្ធិ។
- សមាហរណកម្ម៖ ការរួមបញ្ចូលគ្នា ការច្របាច់បញ្ចូលគ្នា។
- សមាជិកភាព៖ ភាពជាសមាជិកពេញលេញ។
ប្រទេសកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកពេញសិទ្ធិនៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកនៅថ្ងៃទី
២៨-៣០ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ២០០៩។
ការចូលជាសមាជិកនៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកនេះផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាដូចជា៖
- ធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាមានមុខមាត់លើឆាកអន្តរជាតិ
- ធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាមានទីផ្សារជាច្រើននៅលើពិភពលោក
- ធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាមានទំនាក់ទំនងទ្វេរភាគី និងពហុភាគីកាន់តែមានភាពទូលំទូលាយ
- ផ្តល់ឱកាសមាសសម្រាប់ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម
និងវិនិយោគលើគ្រប់វិស័យនៅកម្ពុជា
- ជម្រុញឱ្យវិស័យឧស្សាហកម្ម
វិស័យកសិកម្ម និងវិស័យផ្សេងៗទៀតកាន់តែមានភាពរីកចម្រើន
- ធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជាមានកំណើនទៅមុខ។
+ នៅប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០០៩
មានក្រុមហ៊ុនសរុបទាំងអស់ចំនួន ២០៤៥ ក្រុមហ៊ុនដែលក្នុងនោះ៖
- ១២៣១
ក្រុមហ៊ុនជាក្រុមហ៊ុនរបស់ជនជាតិខ្មែរ
- ៨១៤
ក្រុមហ៊ុនជារបស់បរទេស (៥៣ ក្រុមហ៊ុនជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគ) ។
នៅប្រទេសកម្ពុជា
ក្រុមហ៊ុនដែលផ្តល់នូវផលិតផលសម្រាប់នាំចេញបានច្រើនជាងគេ គឺក្រុមហ៊ុនកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់
និងក្រុមហ៊ុនផលិតស្បែកជើងពីព្រោះប្រទេសកម្ពុជាមានការរីកចម្រើនតែវិស័យឧស្សាហកម្មធុនស្រាលប៉ុណ្ណោះ
ជាពិសេសឧស្សាហកម្មកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និងឧស្សាហកម្មផលិតស្បែកជើង។ ម្យ៉ាងទៀត អ្នកវិនិយោគទុនបរទេសដែលមករកស៊ីវិនិយោគតែទៅលើឧស្សាហកម្មកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់
និងឧស្សាហកម្មផលិតស្បែកជើងប៉ុណ្ណោះ
ដោយសារប្រទេសយើងទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីសហភាពអឺរ៉ុប
និងសហរដ្ឋអាមេរិចដែលជាហេតុនាំមានការរីកចម្រើនតែឧស្សាហកម្មប្រភេទនេះ។ ទីផ្សារសំខាន់ៗរបស់ប្រទេសកម្ពុជារួមមាន៖
- ទ្វីបអាមេរិច
- ទ្វីបអឺរ៉ុប
- ទ្វីបអាព្រិច
- ទ្វីបអាស៊ី
- ទ្វីបអូសេអានី
- ប្រទេសវៀតណាម។
ក្នុងចំណោមទីផ្សារទាំងនេះ ទីផ្សារដែលមានបរិមាណទឹកប្រាក់ច្រើនជាងគេ គឺសហរដ្ឋអាមេរិចពីព្រោះមុខទំនិញដែលនាំចេញទៅសហរដ្ឋអាមេរិចមានចំនួនច្រើនជាងទីផ្សារផ្សេងៗទៀតដូចជា សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង ផលិតផលកសិកម្ម ផលិតផលសិប្បកម្ម ប្រដាប់ក្មេងលេង វាយនភ័ណ្ឌ ទោចក្រយាន ចំណីឆ្កែ.... ម្យ៉ាងទៀតប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីសហរដ្ឋអាមេរិចផងដែរ។
+ ប្រទេសកម្ពុជាបាននាំចូលនូវប្រភេទទំនិញសំខាន់ៗមួយចំនួនដូចជា៖
• ម្ហូបអាហារ
• ភេសជ្ជៈ
• សារធាតុគីមី
• ប្រេងឥន្ទនៈ
• ឱសថ និងបរិក្ខារពេទ្យ
• គ្រឿងសម្អាង
• វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ
• សម្ភារៈសំណង់គ្រប់ប្រភេទ
• យានជំនិះគ្រប់ប្រភេទដែលមានទឹកប្រាក់សរុបចំនួន ៣,៧៣៩,៨៦៣,៨១៨ ដុល្លាអាមេរិច នៅឆ្នាំ២០០៩ ។
+ ទំនិញទាំងនេះភាគច្រើនត្រូវបាននាំចូលមកពីបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដូចជា៖
• ប្រទេសថៃ
• ប្រទេសវៀតណាម
• ប្រទេសឥណ្ឌា
• ប្រទេសសឹង្ហបុរី
• ប្រទេសចិន
• ប្រទេសកូរ៉េ
• ទីក្រុងហុងកុង
• ប្រទេសម៉ា
ឡេស៊ី
• ប្រទេសបារាំង
• សហរដ្ឋអាមេរិច
• ប្រទេសអាឡឺម៉ង់
• ប្រទេសតៃវ៉ាន់
• ប្រទេសជប៉ុន
• ប្រទេសអង់គ្លេស
• ប្រទេសអូស្រ្តាលី។
ជាទូទៅ
នៅប្រទេសកម្ពុជាការនាំចូលមានកម្រិតខ្ពស់ជាងការនាំចេញដោយសារប្រទេសយើងជាប្រទេសក្រីក្រ
ពោលគឺមិនទាន់មានការរីកចម្រើនផ្នែកឧស្សាហកម្ម និងកសិ-ឧស្សាហកម្មដើម្បីបំពេញតម្រូវការចាំបាច់របស់ប្រជាជនបាននៅឡើយ
ដែលជាហេតុនាំឱ្យប្រទេសយើងមានការនាំចូលនូវផលិតផលពីប្រទេសក្រៅដើម្បីបំពេញតម្រូវការចាំបាច់របស់ប្រជាជនយើង។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី
ដើម្បីកាត់បន្ថយកម្រិតនាំចូលឱ្យបានជាអតិបរមាយើងមានវិធានការមួយចំនួនដូចជា៖
- អភិវឌ្ឍន៍វិស័យឧស្សាហកម្ម
និងកសិកម្មប្រទេសយើងឱ្យមានការរីកចម្រើន
- បណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សឱ្យបានច្រើន
និងមានគុណភាព
- រដ្ឋាភិបាលត្រូវកំណត់កូតាមុខទំនិញឱ្យបានច្បាសលាស់ក្នុងការនាំចេញ
និងនាំចូល
- ទាក់ទាញវិនិយោគទុនបរទេសឱ្យចូលមករកស៊ីនៅប្រទេសយើងឱ្យបានច្រើន
- កាត់បន្ថយកំណើនប្រជាជន
- កាត់បន្ថយទំនិញនាំចូលណាដែលមិនចាំបាច់
- តម្លើងពន្ធក្នុងការនាំចូល និងបញ្ចុះតម្លៃពន្ធនាំចេញ
- បំផុសស្មារតីប្រជាជនឱ្យនិយមប្រើប្រាស់ផលិតផលក្នុងស្រុក។
ជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្ម
គឺជាកំហាត និងចំណេញដែលបានមកពីការនាំចេញ និងនាំចូលរបស់ប្រទេសមួយ។ ជាទូទៅ
ជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មនៅប្រទេសយើងនៅពុំទាន់មានតុល្យភាពនៅឡើយទេ ពោលគឺនៅមានឱនភាពជានិច្ច
ពីព្រោះតែការនាំចូលរបស់ប្រទេសយើងច្រើនជាងការនាំចេញដោយសារតែ៖
- ផលិតកម្មគ្រប់ផ្នែកនៃសេដ្ឋកិច្ចមិនទាន់បំពេញតម្រូវការរបស់ប្រជាជនគ្រប់គ្រាន់
- ផលិតផលមួយចំនួនមិនទាន់អាចផលិតបាននៅក្នុងស្រុកនៅឡើយ
- ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពស្តារ និងកសាងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនឡើងវិញ
- ប្រទេសកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់សង្រ្គាមអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំដែលបង្កឲ្យប្រទេសកម្ពុជាយើងមិនអាចអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម
និងឧស្សាហកម្មរបស់ខ្លួនឱ្យរីកចម្រើនបាន។
+ ដើម្បីឱ្យជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាមានតុល្យភាព
ឬលែងមានឱនភាពយើងគួរមានវិធានការមួយចំនួនដូចជា៖
- ប្រើប្រាស់ផលិតផលដោយសន្សំសំចៃ
- បញ្ឈប់
ឬកាត់បន្ថយនូវការនាំចូលនូវផលិតផលទាំងឡាយណាដែលមិនចាំបាច់
- អភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម
និងឧស្សាហកម្មឱ្យមានការរីកចម្រើន
- លើកទឹកចិត្តលើការបណ្តាក់ទុនលើវិស័យឧស្សាហកម្ម
និងកសិកម្មនៅកម្ពុជា
- លើកទឹកចិត្ត
និងប្រើប្រាស់នូវផលិតផលក្នុងស្រុក
- រកទីផ្សារឱ្យផលិតផលក្នុងស្រុក
- នាំចេញទំនិញឱ្យបានច្រើនជាងការនាំចូល។
+ បច្ចុប្បន្ននៅប្រទេសកម្ពុជា
ការត្រួតពិនិត្យទំនិញនៅតាមទីផ្សារមានគោលបំណង និងគោលដៅមួយចំនួនដូចជា៖
- ទប់ស្កាត់ភាពមិនសមស្របតាមបទបញ្ញតិ្តលើផលិតផលគីមី
និងសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មផ្សេងៗ
- ត្រួតពិនិត្យគុណភាពលើមុខទំនិញនាំចូល
- ត្រួតពិនិត្យគុណភាពលើមុខទំនិញនាំចេញ
- ត្រួតពិនិត្យលើគ្រោះថ្នាក់ផ្នែកគីមីដែលដាក់ក្នុងម្ហូបអាហារ
- ត្រួតពិនិត្យលើផ្នែកអនាម័យដោយវាយតម្លៃពីកម្រិតវត្តមាននៃមេរោគបង្កជម្ងឺផ្សេងៗ
- ត្រួតពិនិត្យលើការក្លែងបន្លំផលិតផល ផ្លាកសញ្ញា ឈ្មោះផលិតផល ប្រទេសផលិត....
- ត្រួតពិនិត្យលើទំនិញដទៃទៀតដូចជា ប្រេងឥន្ទនៈ
ផលិតផលគីមី និងជីកសិកម្ម ជាដើម។
+ ជាទូទៅ
ការរៀបចំពិពរណ៌ក្នុងនិងក្រៅប្រទេសមានសារៈប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់វិស័យពាណិជ្ជកម្មដូចជា៖
- បង្ហាញផលិតផលក្នុងស្រុកឲ្យប្រជាជនក្នុងស្រុក
និងក្រៅស្រុកបានស្គាល់
- បង្ហាញ
និងជួយលើកតម្កើងកិត្យានុភាពផលិតផលជាតិ
- ជម្រុញឱ្យប្រជាជនក្នុងស្រុក
និងក្រៅស្រុកប្រើប្រាស់ផលិតផលជាតិ
- ជម្រុញឱ្យមានការកែលម្អគុណភាព
និងម៉ូតផលិតផល
- ជម្រុញឱ្យផលិតផលក្នុងស្រុកមានទីផ្សារទាំងក្នុងស្រុក
និងក្រៅស្រុក
- ជម្រុញឱ្យផលិតករក្នុងស្រុកបង្កើនការផលិតរបស់ខ្លួនកាន់តែច្រើនឡើង
- ជម្រុញឱ្យផលិតផលក្នុងស្រុកជ្រៀតចូលក្នុងទីផ្សារបរទេស
និងទទួលបានការបញ្ជាទិញច្រើន។
+ ដើម្បីជម្រុញឲ្យវិស័យពាណិជ្ជកម្មមានសំទុះទៅមុខ
យើងត្រូវអនុវត្តន៍នូវកិច្ចការសំខាន់ៗមួយចំនួនដូចខាងក្រោម៖
- រៀបចំ
និងចូលរួមពិពរណ៌ក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុកឱ្យបានច្រើន
- តាមដានទីផ្សារ
និងស្ថេរភាពតម្លៃជាប្រចាំ
- អភិវឌ្ឍន៍នូវផលិតផលរបស់ខ្លួនជាប្រចាំ
- ស្វែងរកទីផ្សារជូនពាណិជ្ជករ
និងកសិករឱ្យបានច្រើន
- អភិវឌ្ឍន៍ពាណិជ្ជកម្ម
និងសកម្មភាពពង្រឹងដៃគូរពាណិជ្ជកម្ម។