(ជ៣)មេរៀនទី៤៖ (សង្ខេបមេរៀន) ជំនោរសមុទ្រ

មេរៀនសង្ខេប

សេចក្តីផ្តើម

ទឹកសមុទ្រឡើងសន្សឹមៗ ពន្លិចឆ្នេរខ្សាច់ក្នុងរយៈពេលប្រហែល ៦ម៉ោង ចលនានេះហៅថា “ជំនោរ”។ កាលណា

ជំនោរទឹកសមុទ្រឡើងពេញចំណាស់ កម្រិតទឹកក៏នឹងមួយរយៈពេល ហៅថា “សមុទ្រនឹង”។ បន្ទាប់មក ទឹកក៏ស្រកទៅវិញបន្តិចម្តងៗ ចលនានេះហៅថា “លំនាច​”។ ចន្លោះកម្ពស់ទឹកសមុទ្រដែលទាប និងខ្ពស់បំផុតហៅថា “ចន្លោះជំនោរ​”។

ដូចនេះជំនោរសមុទ្រកើតឡើងដោយសារឥទ្ធិពលនៃរង្វិលខ្ញាល់របស់ផែនដីទំនាញព្រះចន្ទ និងព្រះអាទិត្យ។ជំនោរសមុទ្រ កើតឡើងរាល់ ១២ម៉ោងកន្លះម្តង និងជះឥទ្ធិពលដោយរាងរបស់ឆ្នេរ។

១. មូលហេតុនៃជំនោរសមុទ្រ

ផែនដីមានទំនាញទៅព្រះអាទិត្យហើយព្រះចន្ទក៏មាន ទំនាញមកលើផែនដីដូចជាការ ទាញទឹកសមុទ្រ និងរូបធាតុ ផ្សេងៗ ទៀតទៅរកវា។ ទំនាញនេះមាន កម្លាំងខ្លាំងនៅផ្នែកផែនដីដែលស្ថិតនៅជិតព្រះចន្ទ ហើយមានកម្លាំង ខ្សោយនៅផ្នែក ដែលស្ថិតនៅឆ្ងាយ ពីព្រះចន្ទ។មូលហេតុនេះគឺដោយសារកម្លាំងទំនាញ ខ្សោយនៅពេល ចម្ងាយកាន់តែឆ្ងាយ(តាមច្បាប់ទំនាញរបស់ញ៉ូតុន)។ ភាពខុសគ្នារវាងទំនាញបានទាញទឹកសមុទ្រឱ្យប៉ោងនៅ ផ្នែកឈម នឹងមុខផែនដី ប៉ុន្តែវាក៏បណ្តាលឱ្យមានភាពប៉ោងដូចគ្នានៅផ្នែកម្ខាងទៀតនៃផែនដី។

           ផ្នែកផែនដី និងព្រះចន្ទ ទាញគ្នាទៅវិញទៅមកជុំវិញចំណុចកណ្តាលនៃម៉ាស់នាំឱ្យទំនាញទាញ

ទឹក នៅផ្នែកជិតព្រះចន្ទជោរឡើង ចំណែកឯនិចលភាពធ្វើឱ្យទឹកនៅផ្នែកម្ខាងទៀតជោរឡើងដែរ។

២. ជំនោរប្រទាញឈម

ទំនាញរបស់ព្រះអាទិត្យក៏មានឥទ្ធិពលលើទឹកនៅផែនដី ដែរដូចមានបង្ហាញក្នុងរូបទី៣.ព្រះអាទិត្យ ព្រះចន្ទ និងផែនដីស្ទើរតែស្ថិតលើបន្ទាត់តែមួយពេលខែដាច់។ បន្សំនៃកម្លាំងរបស់អង្គទាំងពីរ បង្កើតបានជំនោរសមុទ្រខ្ពស់បំផុតដែលមានឈ្មោះ “ជំនោរប្រទាញ ឈម” ពេលនោះចន្លោះជំនោរខ្ពស់ បំផុត។

នៅពេលព្រះចន្ទពេញវង់ព្រះចន្ទនិងព្រះអាទិត្យស្ថិតនៅ ឈមគ្នាហើយផែនដីស្ថិតនៅចំកណ្តាលពេលនោះជំនោរប្រទាញ ឈមក៏កើតឡើងដែរ។ ដូច្នេះជំនោរប្រទាញឈមកើតឡើងពីរដង ក្នុងមួយខែ គឺខែដាច់ និងខែ ពេញវង់។

៣. ជំនោរប្រទាញកែង

          ចំណែកប្រទាញកែង កើតឡើងពីរដងដូចគ្នា នៅពេលបន្ទាត់ផែនដី និងព្រះអាទិត្យ កែងនឹងបន្ទាត់ផែនដីនិងព្រះចន្ទ។ បាតុភូតនេះនៅក្នុងថ្ងៃ៨កើត និងថ្ងៃ៨រោច ផ្ទុយទៅវិញកម្លាំងប្រទាញកែងធ្វើឱ្យមានចន្លោះជំនោរ ទាបបំផុត។