សង្ខេបមេរៀន
បរិស្ថានគឺជាអ្វីៗដែលនៅជុំវិញខ្លួនយើង រួមទាំងខ្លួនយើងផងដែរ ហើយអ្វីៗទាំងនោះ ជីវិតយើងមានទំនាក់ទំនងគ្នាដោយផ្ទាល់ និងដោយប្រយោល ព្រមទាំងមិនអាចខ្វះបាន។
សេចក្តីផ្តើម
ការប្រើប្រាស់ដី មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងខ្លាំងទៅនឹងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គម។ ព្រោះប្រជាជនប្រហែលជា ៨៥% ពឹងផ្អែកទៅលើវិស័យកសិកម្ម និងធនធានព្រៃឈើជារបរចិញ្ចឹមជីវិត។
១. ការប្រើប្រាស់ដី
ប្រទេសកម្ពុជាមានផ្ទៃដីសរុប 181 035 km2 រួមមាន ផ្ទៃដីព្រៃឈើចំនួន 11.1លានហិចតា ក្នុងនោះ តំបន់ការពារធម្មជាតិ 3,3លានហិចតា។ ផ្ទៃដីដាំដំណាំ 2.7 ទៅ 3.1 លានហិចតា។ ផ្ទៃដីចម្ការមីន និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ 109 000ហិចតា។ ផ្ទៃដីដែលមានសកម្មភាពអាជីវកម្មធំៗ (ដីសម្បទាន) មានចំនួន 8លានហិចតា និងក្រៅពីនេះជាដីសម្រាប់ធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែ ទីលានចាក់សំរាម និងទីតាំងសង់លំនៅដ្ឋាន។ កត្តាទាំងនេះហើយដែលនាំឱ្យមានបញ្ហាចំពោះដីកសិកម្ម ជា ចម្បងទាំងពិភពលោក ក៏ដូចជាប្រទេសកម្ពុជាដែលបានជួបប្រទះដូចជា សំណឹក ការបាត់បង់សារធាតុចិញ្ចឹម កំណរថ្មបាយក្រៀមកើនឡើង និងកខ្វក់ដីដោយសារវត្តមានអំបិល ទឹក និងសារធាតុគីមីច្រើនហួសកម្រិត។ លក្ខណៈទូទៅនៃការបាត់បង់ដីស្រទាប់លើមិនដូចគ្នាទេ គឺដីវាលគ្មានគម្រប 18តោន/ហិចតា/ឆ្នាំ ដីវាលស្មៅសម្រាប់ចិញ្ចឹមសត្វ 1តោន/ហិចតា/ឆ្នាំ ដីដាំដំណាំ 0.7តោន/ហិចតា/ឆ្នាំ និងដីព្រៃ 0.1តោន/ហិចតា/ឆ្នាំ។
២. ការប្រើប្រាស់ព្រៃឈើ
ផ្ទៃដីព្រៃឈើនៅប្រទេសកម្ពុជាមានទំហំ 11 104 293 ហិចតា ស្មើនឹង ៦១%នៃផ្ទៃដីសរុប។ នេះជាការប៉ាន់ ស្មានរបស់ក្រសួងបរិស្ថាននៅឆ្នាំ២០០២។ ដូចនេះព្រៃឈើនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគេយកទៅប្រើប្រាស់ តាមតម្រូវការសេដ្ឋកិច្ចក្នុងសង្គមដូចជា៖
· ការប្រើប្រាស់ក្នុងប្រទេស៖ សង់លំនៅដ្ឋាន សង់សាលារៀន វត្តអារាម ស្ពាន និងសម្ភារៈប្រើប្រាស់ផ្សេងៗ ទៀត។ កំណើនប្រជាជនខ្ពស់ គឺ 2.8% ជាហេតុនាំឱ្យមានតម្រូវការសាងសង់ លំនៅដ្ឋានថាមពលផ្សេងៗ ជាពិសេស ការរានព្រៃសង់លំនៅដ្ឋាន ធ្វើកសិកម្ម និងប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត។
· ព្រៃសម្បទាន៖ នៅប្រទេសកម្ពុជាមានផ្ទៃដីព្រៃសម្បទានប្រមាណ 6 875 498 ហចតា ដែលត្រូវប្រគល់ឱ្យ ទៅក្រុមហ៊ុនចំនួន29 ដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍ (នៅឆ្នាំ ១៩៩៤)។
· តំបន់ការពារធម្មជាតិ៖ រាជរដ្ឋាភិបាលបានអនុវត្តន៍ព្រះរាជក្រឹតស្តីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ ចុះថ្ងៃទី០១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៣។ តំបន់ការពារធម្មជាតិរួមមានឧស្យានជាតិ ដែលជម្រកសត្វព្រៃ តំបន់ការពារទេសភាព និងតំបន់ប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាង ដែលមានចំនួន២៣កន្លែង និងមានផ្ទៃដីសរុបចំនួន 3 273 200 ហិចតា ស្មើនឹង១៨%នៃផ្ទៃដីសរុប។
· មួយផ្នែកនាំចេញទៅបរទេស៖ ព្រៃឈើនៅតំបន់ខ្ពស់ៗត្រូវបានគេប្រើប្រាស់សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម។ សកម្មភាពនេះមាននៅតំបន់ខ្ពង់រាប និងភ្នំដែលកំពុងមានសកម្មភាពមមាញឹក។