នៅក្នុងគ្រួសារខ្មែរ ក៏ដូចជាគ្រួសារជាតិសាសន៍ ដទៃទៀតកាលបើមានមនុស្សស្លាប់គេតែងរៀបចំធ្វើបុណ្យជូនដំណើរខ្មោចនោះតាមទំនៀមទម្លាប់ដែលប្រែប្រួលទៅតាមសម័យកាល និងប្លែកគា្នខ្លះតាមតំបន់នីមួយៗខ្មែរចាត់ទុកពិធីបុណ្យខ្មោច ឬបូជាសពជាករណីយកិច្ចមួយដែលគ្រួសារសពត្រូវបំពេញកាលណាគេរំលងប្រពៃណីដោយទុកឱ្យឪពុកម្ដាយជីដូនជីតាបងប្អូនស្លាប់ដូចសត្វធាតុនោះនឹងត្រូវទទួលរងនូវការរិះគន់ពីសង្គមហើយនឹងមានការស្ដាយក្រោយជាពុំខាន។
ការស្លាប់មានច្រើនបែបយ៉ាងណាស់ ដូចជាស្លាប់ដោយលង់ទឹក ចងក
រន្ទះបាញ់ គ្រោះថ្នាក់ ផ្សេងៗជាដើម។ មនុស្សដែលស្លាប់បែបនេះហៅថា “ខ្មោចតាយហោង”
គឺស្លាប់មិនតាមកាលដែលគេពុំអាចប្រុងប្រៀបទុកជាមុនបានតាមទំនៀមនេះគេពុំយកខ្មោចតាយហោងទៅបូជាទេ
គេយកទៅកប់សិននឹងរង់ចាំបានពេលល្អទើបគាស់យកឆ្អឹងមកធ្វើបុណ្យវិញ
ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃគេពុំសូវយកទៅកប់ទេដោយខ្វះដីកប់នោះផងហើយដោយទំនៀមទម្លាប់ប្រែប្រួលផង
គេក៏យកខ្មោចប្រភេទនេះមករៀបចំធ្វើបុណ្យបូជាដែរ។ ឯមនុស្សស្លាប់តាមកាល
ដូចជាស្លាប់ដោយមានជំងឺមើលពុំជា ឬស្លាប់ដោយចាស់ជរា (ទុំជ្រុះ)
គេអាចប្រុងប្រៀបរៀបចំជាមុនបានដូចមានសេចក្តីអធិប្បាយខាងក្រោមនេះ ៖
+ មុនពេលស្លាប់
◆ គេនិមន្តព្រះសង្ឃ៤អង្គ ឬ១អង្គ មកសូត្រធម៌ឱ្យអ្នកជំងឺស្ដាប់
◆ ត្រូវរកអាចារ្យម្នាក់នៅជួយមើលការងារខុសត្រូវ
ក្នុងកិច្ចរហូតដល់ដង្ហើមចុងក្រោយ
◆ បងប្អូនកូនចៅ មកសុំខមាទោស
◆ អ្នកជំងឺទន្ទេញធម៌ «ពុទ្ធោ អរហំ» ដោយតាំងស្មារតីឱ្យ នឹងនឹករឭកទៅរកអំពើល្អដែលខ្លួនបានធ្វើកន្លងមក
◆ រៀបចំគ្រឿងបន្លុង និងប្រដាប់ប្រដាផ្សេងៗបង្ហាញដល់អ្នកជំងឺ
◆ អាចារ្យលុញទៀនកល្ប ទៀនគោល ធ្វើស្លាត្រួយ ទង់ព្រលឹង
និងសុពារបាត ៦សន្លឹក
◆ ពេលជិតដាច់ខ្យល់ ឬពេលស្លាប់ភ្លាមគេដុតទៀនកល្ប
◆ គេដាក់ទៀនព្រលឹងនៅលើក្បាលដំណេកអ្នកជិតស្លាប់
◆ គេចង់កំណាត់សំពត់ ស ឬព្រះបត់នៅជុំវិញនិងនៅខាងលើអ្នកជំងឺ
ដើម្បីឱ្យគាត់មើលឃើញ នឹករឭកដល់គុណព្រះរតនត្រ័យ។
+ ពេលស្លាប់
◆ អាចារ្យចូលទៅបិទភ្នែក
និងមាត់ធ្មេញហើយយកសុពារបាតទាំង ៦សន្លឹកមកដាក់នៅត្រង់ ក្បាល ថ្ងាស បបូរមាត់ ចង្កា
ក្នុងដៃប្រណម្យនៅលើទ្រូង។
◆ អុជទៀនកល្បដាក់ក្បាលគ្រែ ទៀនគោល ៥ដើម អុជក្បែរក្បាល ស្មា
និងជើង។ ទៀនកល្បដែលនៅក្បាលគ្រែត្រូវជំនួសដោយចង្កៀងប្រងកាតវិញ។
◆ រៀបទៀនត្បូង ស្រូវពន្លៃមួយល្អី ប្រាក់ ១បាត សំពត់ស៥ហត្ថ
ចេកទុំ ១ស្និត ដាក់នៅខាងចុងជើង។ ខាងក្រោមកន្លែងតម្កល់សព គេដាក់ថ្ម ១ដុំ និងទឹក ១ក្អម
◆ ដោតទង់ក្រពើដាក់នៅមុខផ្ទះពិធី ដើម្បីជាសញ្ញាសម្គាល់ថាមានមនុស្សស្លាប់ថ្មីៗ
◆ លើសពចំអាសទឹកដោយលាយទឹកអប់ និងផ្កាក្រអូប សិតសក់ទៅខាងមុខ៣ដង
និងទៅក្រោយ៣ដង
◆ គេយកសំពត់៤ហត្ថ ស្លៀកឱ្យសពដោយដាក់ថ្នក់ខាងមុខ
◆ ៤ហត្ថដាក់ថ្នក់ទៅខាងក្រោយិញ
និង ៤ហត្ថទៀតពានាពាក់លើស្មាខាងស្ដាំ
◆ គេយកខ្សែបាសចងក កដៃ និងកជើង
◆ គេយកប្រាក់ ឬមាស ១កាក់ទៅដាក់ក្នុងមាត់សព
◆ ទីបញ្ចប់គេយកសំពត់ប្រវែង ១ចំអាម ៤ជ្រុង
គ្របមុខសពរួចលើកដាក់លើស្នបបហរវែង១២ហត្ថហើយចងខ្សែបាសម្ដងទៀតទើបលើកដាក់ក្នុងមឈូស និងនិមន្តព្រះសង្ឃបង្សុកូល។
+ ក្រោយពេលស្លាប់
ក្រោយពេលធ្វើពិធីទុកដាក់សពរួចហើយ ប្រជាជនខ្មែរយើងតែងប្រារព្ធពិធីបុណ្យជាហូរហែមានជាអាទិ៍
បុណ្យ ៧ថ្ងៃ បុណ្យ ១០០ថ្ងៃ និងបុណ្យខួប ១ឆ្នាំជាដើម។