ភស្តុតាងដែលបញ្ជាក់ថាភាវៈរស់វិវត្តមានផូស៊ីលការលូតលាស់របស់អំប្រ៊ីយ៉ុងនៃសត្វប្រភេទផ្សេងៗ និងទម្រង់ដូចគ្នានៃសារពាង្គកាយ។
ផូស៊ីល (Fossiles) ជាស្នាមឬសំណល់របស់ភាវៈរស់ជំនាន់ដើមដែលរក្សាទុកនៅក្នុងសិលាតាំងពីរាប់លានឆ្នាំមកហើយ។
ការសង្កេតពីការលូតលាស់អំប្រ៊ីយ៉ុងនៃសត្វឆ្អឹងកងផ្សេងៗនៅដំណាក់ដំបូងនាំឱ្យយើងសន្និដ្ឋានបានថា គ្រប់ប្រភេទនៃសត្វឆ្អឹងកងមានបុព្វរួមតែមួយ។
ភស្តុតាងដែលបង្ហាញថាសត្វឆ្អឹងកងទាំងអស់មានបុព្វរួមតែមួយមានដូចជា៖ រូបផ្តុំក្នុងដូចគ្នា (គ្រោង ឆ្អឹងក្នុង និងមានឆ្អឹងកង) ។ ស្លាបបក្សី ព្រុយដូហ្វាំង ដៃមនុស្សមានរូបរាងនិងនាទីខុសគ្នាតែមានរូបផ្តុំដូចគ្នា។ ដូចនេះវាមានប្រភេទតែមួយនៅក្នុងដំណាក់អំប្រ៊ីយ៉ុង។សរីរាង្គអូម៉ូឡូក ជាសរីរាង្គដែលមាននាទីខុសគ្នា តែមានរូបផ្តុំនៅក្នុងប្លង់តែមួយ។ ដូចជាអវៈយវៈខាងមុខនៃគោ ព្រួយដូហ្វាំង ឬត្រីបាឡែន បក្សី ប្រចៀវ និងមនុស្ស ។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រធ្វើការប្រៀបធៀបម៉ូលេគុល ADN និងម៉ូលេគុលប្រូតេអ៊ីននៃប្រភេទផ្សេងៗ ដើម្បីកំណត់រកទំនាក់ទំនងសែស្រឡាយរវាងប្រភេទភាវៈរស់ផ្សេងៗ។ ភាវៈរស់ដែលមានទំនាក់ទំនងសែស្រឡាយជិតតែងមានតំណលំដាប់នុយក្លេអូទីតក្នុងម៉ូលេគុល ADN និងតំណលំដាប់អាស៊ីតអាមីនេក្នុងម៉ូលេគុលប្រូតេអ៊ីនដូចគ្នាភាគច្រើន។
ប្រភេទ ជាក្រុមសារពាង្គកាយដែលមានរូបរាងស្រដៀងគ្នា ហើយធ្វើការបន្តពូជជាមួយគ្នាបានដោយបង្កើតកូនចៅដែលអាចបន្តពូជបានទៀតៗ
របាំងភូមិសាស្ត្រ កើតឡើងកាលណាពពួកផ្សេងៗ ត្រូវបែកចេញពីគ្នាដោយសារភ្នំទឹកកក ឬដៃសមុទ្រជាដើម។ ប្រភេទថ្មីកើតឡើង នៅពេលដែលពពួកមួយត្រូវបែកចេញពីពពួកមួយផ្សេងទៀតក្នុង ប្រភេទរបស់វា។ ការបែកចេញរយៈពេលដ៏យូរធ្វើឱ្យលក្ខណៈរបស់វាមានការវិវត្ត។
ការលេចឡើងនៃប្រភេទថ្មី បណ្តាលមកពីការកកើតរបាំងបន្តពូជរវាងឯកត្តៈ។ របាំងបន្តពូជ ជារបាំងជីវសាស្ត្រ។
• ការបន្តពូជមិនអាចប្រព្រឹត្តទៅបាន ដោយឯកត្តៈមានរូបរាងទំហំប្រដាប់បន្តពូជខុសគ្នា។
• ប្រភេទខ្លះស្រដៀងគ្នា រស់នៅមជ្ឈដ្ឋានតែមួយ តែបន្តពូជនៅរដូវខុសគ្នា និងខែខុសគ្នា។
• ការទាក់ទាញរវាងសត្វញី ឈ្មោលមានបៀបខុសគ្នា។
• កាម៉ែតញី ឈ្មោលក្នុងប្រភេទខុសគ្នាមិនអាចរលាយចូលគ្នាបាន។