អរម៉ូនរុក្ខជាតិជាសមាសធាតុសរីរាង្គដែលផលិតដោយរុក្ខជាតិ។
អរម៉ូនដែលមាននាទីក្នុងតម្រូវការលូតលាស់នៃរុក្ខជាតិគឺ អុកស៊ីន ស៊ីបេរឺលីន ស៊ីតូគីនីន អេទីឡែន និងអាស៊ីតអាប់ស៊ីស៊ីច។
កូលេអុបទីល ជាស្រទាប់កោសិកាដែលស្រោបស្លឹកទីមួយនៃពន្លកដើមរុក្ខជាតិក្រាមីណេ។
ពិសោធន៍ទី១
កាលណារុក្ខជាតិទទួលពន្លឺតែពីមួយចំហៀងផ្នែកខាងក្រោមទទួលឥទ្ធិពលពីកំពូលលើ ដែលធ្វើឱ្យវាលូតលាស់បែរទៅរកពន្លឺ។
ពិសោធន៍ទី២
ការលូតលាស់ប្រព្រឹត្តទៅនៅតំបន់លូតលាស់ដែលស្ថិតនៅក្រោមកំពូលលើ។ សារធាតុមួយដែលផលិតដោយកំពូលលើកូលេអុបទីលនឥទ្ធិពលទៅលើការលូតលាស់នេះ។
ពិសោធន៍ទី៣
កំពូលលើនៃកូលេអុបទីលផលិតសារធាតុមួយគឺ អុកស៊ីនដែលអាចសាយឆ្លងតាមដុំចាហួយ ហើយធ្វើឱ្យកូលេអុបទីលលូតលាស់។
ពិសោធន៍ទី៤
កំពូលលើនៃកូលេអុបទីលផលិតសារធាតុម្យ៉ាងឈ្មោះ អុកស៊ីន ដែលធ្វើឱ្យមានការលូតលាស់។ អុកស៊ីនបានសាយចូលក្នុងចាហួយ ហើយគេអាចចម្រាញ់យកសារធាតុនោះបាន។
អុកស៊ីនត្រូវបានផលិតនៅ៖ កំពូលដើម មេជាលិកា និងស្លឹកខ្ចីនៃពន្លកចុង។ ក្នុងកូលេអុបទីលនៃរុក្ខជាតិក្រាមីណេ។ ក្នុងមេជាលិកាថ្នាំង។
- អំពើទៅលើការលូតលាស់កោសិកា
- ភាពលុបនៃកំពូលដើម
- អំពើលើការជ្រុះស្លឹក
- អំពើទៅលើការលូតលាស់ផ្លែ
- អំពើលើការដុះឫស
- វិធីបំផ្លាញរុក្ខជាតិចង្រៃ។
លោកគុយរ៉ូសាវានៅឆ្នាំ១៩៤៦ លោកបានរកឃើញស៊ីបេរឺលីនមុនគេ។ គាត់បានរកឃើញស៊ីបេរឺលីននៅក្នុងផ្សិតប្រភេទស៊ីបេរឺឡាភុយលីគូវដែលជាបរាសិតនៃស្រូវ។
ស៊ីបេរឺលីនសំយោគនៅកន្លែងដែលកោសិកាធ្វើចំណែកយ៉ាងសកម្ម ដូចជា កំពូលលើនៃដើម ស្លឹកខ្ចីៗ និងអំប៊្រីយ៉ុង។
អំពើសំខាន់ៗនៃស៊ីបេរឺលីនជំរុញការលូតលាស់ផ្លែ ស្លឹក ដើម ការចេញផ្កា ដំណុះគ្រាប់និងការលូតលាស់ពន្លក។
អុកស៊ីននិងស៊ីបេរឺលីនមានអំពើដូចគ្នាត្រង់ ជំរុញការលូតលាស់កោសិកា ចំណែកកោសិកាការលូតលាស់ផ្លែគ្មានគ្រាប់។ អុកស៊ីននិងស៊ីបេរឺលីនមានអំពើបំពេញគ្នាត្រង់ថា៖
- អុកស៊ីនមាននាទីដាស់សកម្មភាពស្រទាប់មេក្នុង
- ចំណែកឯស៊ីបេរឺលីនមាននាទីដាស់សកម្មភាពមេជាលិកាថ្នាំង។
- អុកស៊ីនរារាំងការលូតលាស់ពន្លកមែក
- ចំណែកស៊ីបេរឺលីនធ្វើឱ្យមានការលូតលាស់ពន្លកមែក។
ស៊ីតូគីនីនមាននាទីជំរុញចំណែកកោសិកា ដោយជំរុញការរីកចម្រើនមាឌកោសិកា។ ពន្យារភាពចាស់នៃសរីរាង្គរុក្ខជាតិ ដូចជាស្លឹកជាដើម។ វារារាំងភាពលុបនៃពន្លកកំពូល ចំពោះដំណាំក្នុងកែវ ស៊ីតូគីនីនធ្វើឱ្យលេចឡើងនូវពន្លក ឫស កូទីលេដុង ស្លឹក និងដើមលើអាកាស។
- អុកស៊ីនបង្អាក់មិនឱ្យពន្លកមែកលូតលាស់
- ចំណែកឯស៊ីតូគីនីនជំរុញការលូតលាស់ពន្លកចំហៀងជាមែក។
អាស៊ីតអាប់ស៊ីស៊ីចមាននាទីពន្យឺតការលូតលាស់មែករារាំងការលូតលាស់នៃកូលេអុបទីល វាពន្យឺតដំណុះគ្រាប់និងធ្វើឱ្យស្ដូម៉ាតបិទយ៉ាងរហ័ស។
ទំនោរទិស ជាចលនារបស់រុក្ខជាតិ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងរំញោចរបស់បរិស្ថាន។
ទំនោរទិសមានច្រើនបែបដូចជា៖
- រស្មីទំនោរទិស
- ធរណីទំនោរទិស
- កាយទំនោរទិស
- ទឹកទំនោរទិស
- និងគីមីទំនោរទិស។
ដើមមានរស្មីទំនោរទិសវិជ្ជមានឫសមានរស្មីទំនោរទិសអវិជ្ជមាន ព្រោះដើមបែរទៅរកពន្លឺ ហើយឫសងាកចេញពីពន្លឺ។
កំពូលលើជាតំបន់ប្រតិកម្មដែលជាតំបន់លូតលាស់ផ្នែកខាងក្រោមកំពូល។
ចំពោះដើម កោសិកាដែលទទួលអុកស៊ីនច្រើនធ្វើចំណែកយ៉ាងសកម្ម ហើយឫសមានរស្មីទំនោរទិសអវិជ្ជមាន ពីព្រោះកោសិកាឫសដែលទទួលអុកស៊ីនច្រើនធ្វើចំណែកយឺត។
ដើមមានធរណីទំនោរទិសអវិជ្ជមានពីព្រោះដើមលូតលាស់តាមទិសផ្ទុយនឹងទំនាញផែនដី។ ឫមានទំនោទិសវិជ្ជមាន ពីព្រោះឫសលូតលាស់តាមទិសស្របនិងទំនាញផែនដី។
ធរណីទំនោរទិសកើតឡើង ដោយសារបណ្ដុំអរម៉ូនដែលបានមកប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅចំហៀងខាងក្រោមនៃឫសនិងដើម។
កាយទំនោរទិសជាតំណបរំញោចរបស់រុក្ខជាតិទៅនឹងការប៉ះ។
រុក្ខជាតិដែលនៅលើមាត់ទឹក ឫសរបស់វាទំនោរទិសវិជ្ជមាន ព្រោះឫសលូតលាស់ចាក់ទៅក្នុងទឹក។
គីមីទំនោរទិស ជាការលូតលាស់បែរទិសនៃរុក្ខជាតិតបទៅនឹងសារធាតុគីមីខ្លះ។