(ជ៣)មេរៀនទី២៖ (សង្ខេបមេរៀន) ដង្ហើមកោសិកា

ដំណើរទាំងពីរនេះ បង្កើតវដ្ដមួយដែលចូលរួមរក្សាស្ថេរភាពកម្រិត​ CO₂ និង O₂ ក្នុងបរិយាកាសនៃផែនដី ដែលភាវៈរស់ប្រើប្រាស់ម្តងហើយម្តងទៀត។ក្នុងដំណើររស្មីសំយោគ CO₂ និង H₂O ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីផលិតស្ករនិង O₂ ។ ក្នុងដង្ហើមកោសិកាស្ករ(គ្លុយកូស) និងO₂ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីផលិតថាមពលដោយបញ្ចេញCO₂ និង H₂O ។ ដូចនេះរស្មីសំយោគនិងដង្ហើមកោសិកាមានដំណើរពីផ្ទុយគ្នាហើយមានទំនាក់ទំនងគ្នាមិនអាចខ្វះបាន ។ កោសិកាខ្លះទទួលបានថាមពលពីអាហារដោយកោសិកាខ្លះទទួលបានថាមពលពីអាហារដោយមិនមានប្រើប្រាស់អុកស៊ីសែន គឺទទួលបានថាមពលតាមរយៈល្បើង ។

ល្បើង គឺជាដំណើរដែលកោសិកាបំបែកម៉ូលេគុលស្ករដើម្បីបញ្ចេញថាមពលដោយមិនប្រើអុកស៊ីសែន ។

Ex: ល្បើងអាល់កុលៈ គេយកដំបែនិងសារពាង្គកាយឯកកោសិកាមួយចំនួនឱ្យទៅបំបែកម៉ូលេគុលស្ករតាមរយៈល្បើងអាល់កុល ។ ល្បើងអាល់កុលមានសារៈសំខាន់ចំពោះអ្នកធ្វើនំ និងផលិតស្រាបៀរ ។    

ល្បើងអាស៊ីតឡាក់ទិច គឺកើតមាននៅក្នុងខ្លួនមនុស្ស នៅពេលដែលមនុស្សធ្វើចលនាយ៉ាងខ្លាំងដូចជាការរត់ធ្វើឱ្យសាច់ដុំឡើងរឹង ដង្ហើមដកញាប់ ដោយសារកោសិកាសាច់ដុំប្រើប្រាស់អុកស៊ីសែនច្រើនជាងអុកស៊ីសែនដែលទទួលបានធ្វើឱ្យកោសិកាខ្វះអុកស៊ីសែន ។ ដូចនេះដើម្បីបានថាមពលកោសិកាត្រូវការប្រើប្រាស់ល្បើង ។ នៅពេលដែលអាស៊ីតឡាក់ទិចកើនឡើងធ្វើឱ្យសាច់ដុំ ហត់នឿយ ចុះខ្សោយ និងឈឺចុកចាប់។