ការបង្កាត់គឺជាលំនាំនៃការបន្ដពូជតាមរបៀបជម្រើស ដើម្បីបង្កើនចំនួនកូនចៅជំនាន់ក្រោយឱ្យបានកើនឡើងតាមតម្រូវការព្រមទាំងរក្សាទុកនូវលក្ខណៈសម្បត្តិ គុណភាព និងពូជបានល្អ ។
ការបង្កាត់អាចកើតឡើងរវាងឯកត្តៈនៃពូជតែមួយ ដើម្បីរក្សានូវលក្ខណៈដែលគេចង់បាននៅជំនាន់ក្រោយឬរវាងពូជផ្សេងៗពីគ្នាក្នុងប្រភេទតែមួយ ដើម្បីបង្កើតបម្រែបម្រួលខ្លាំងព្រមទាំងធ្វើឱ្យមានលក្ខណៈថ្មីៗកាន់តែច្រើនឡើង ។
|
|
|
ការបង្កាត់ដោយប្រើភេទមាន ២បែបគឺ ស្វ័យដំណើរលំអង និងដំណើរលំអងកាត់ ។
ស្វ័យដំណើរលំអង គឺគ្រាប់លំអងត្រូវផ្ទេរពីប្លោកលំអងទៅស្ទិចម៉ាតនៃផ្កាតែមួយ (ចំពោះរុក្ខជាតិខ្លះ មិនអាចកើតមានស្វ័យដំណើរលំអងទេ)។
ដំណើរលំអងកាត់ គឺនៅពេលគ្រាប់លំអងរបស់ផ្កានៃរុក្ខជាតិមួយធ្លាក់ទៅលើស្ទិចម៉ាតរបស់ផ្កានៃរុក្ខជាតិមួយផ្សេងទៀត ។ ដើម្បីបង្កាត់ពូជរុក្ខជាតិដែលគេចង់បាន អ្នកបង្កាត់ច្រើនធ្វើនៅលើរុក្ខជាតិពីរផ្សេងគ្នាដោយរុក្ខជាតិទាំងពីរនោះមានលក្ខណៈប្រសើរខុសគ្នា ។
ការបង្កាត់ដោយមិនប្រើភេទមានការសាកមែក ការភ្ជាប់ភ្នែក ការតដើម ឬភ្ជាប់ដើម និងការភ្ជាប់មែក ។ វិធីបង្កាត់បែបនេះមានភាពងាយស្រួលហើយប្រើរយៈពេលខ្លីទទួលផលបានឆាប់រហ័ស ។ គេច្រើនបង្កាត់ប្រភេទ រុក្ខជាតិផ្កាដាំលំអ និងរុក្ខជាតិស៊ីផ្លែមួយចំនួន ។
ក. ការសាកមែក
|
ការសាកមែកគឺជាការធ្វើឱ្យមែករុក្ខជាតិដុះឫស ក្នុងពេលដែលមែកនៅជាប់នឹងដើមមេរួចហើយគេកាត់វាយកទៅផ្សាំមុននឹងដាំ ។ ចំពោះការសាកមែកគេច្រើនធ្វើលើដើមផ្កាកុលាប ក្រូចឆ្មារ ក្រូចសើច ហើយទទួលផលល្អដូចពូជដើមមេ ។
|
|
ខ. ការភ្ជាប់ភ្នែក
|
ការភ្ជាប់ភ្នែកគឺជាការនាំយកភ្នែករបស់ដើមពូជល្អទៅភ្ជាប់ជាមួយដើមមេដែលជារុក្ខជាតិប្រភេទដូចគ្នា ។ នៅពេលភ្នែកដែលភ្ជាប់នោះលូតលាស់ល្អចេញជាមែកទើបគេកាត់ផ្នែកខាងចុងនៃដើមមេចោល ។ ចំពោះការភ្ជាប់ភ្នែកគេច្រើនធ្វើលើដើមពុទ្រា ផ្កាកុលាប ក្រូចពោធិសាត់ ហើយទទួលបានផលបានច្រើននៅលើដើមតែមួយ ។ |
|
គ. ការភ្ជាប់ដើម
|
|
ការភ្ជាប់ដើមគឺការផ្លាស់ចុងត្រួយដើមមេឲ្យទៅជាចុងត្រួយពូជល្អដែលមានភ្នែកច្រើនភ្ជាប់នឹងដើមមេ ។ |
|
· កាត់ចុងត្រួយរបស់ដើមទម្រចោល · យកមែកដែលធ្វើការជ្រើសរើសរួចមកតភ្ជាប់ជាមួយដើមទម្រធ្វើយ៉ាងណាឱ្យត្រួតស៊ីគ្នា ។ · យកខ្សែមកចងភ្ជាប់កន្លែងត ដើម្បីឲ្យរុក្ខជាតិដុះភ្ជាប់គ្នា ។ |
|
|
ពេលភ្ជាប់គ្នាគេទុករហូតឱ្យវារលាយសាច់ចូលជាប់គ្នារួចលូតលាស់ជាដើមរុក្ខជាតិតែមួយ ។ ចំពោះការភ្ជាប់ដើមគេច្រើនធ្វើលើដើមកុលាប ពុទ្រា ស្វាយ ហើយទទួលបានផលរបស់ពូជល្អ ។ |
|
ឃ. ការភ្ជាប់មែក
|
|
ការភ្ជាប់មែក គឺជាការនាំយកដើមដែលបានមកពីការបណ្ដុះគ្រាប់ពូជ(សម្រាប់ធ្វើដើមទម្រ)ដោយកាត់ចុងត្រួយចោល ហើយយកទៅភ្ជាប់ជាមួយដើមពូជល្អនៃប្រភេទដូចគ្នា ។ កាលណាស្នាមតភ្ជាប់ជិតបានល្អ ហើយគេកាត់ចុងត្រួយមែកពូជល្អកន្លែងគល់មែកផ្អោបនោះចេញពីដើមមេរួចគេយកទៅដាំ ។
|
· បង្កើតនូវលក្ខណៈថ្មីៗដែលគេចង់បាន
· រក្សាពូជល្អឲ្យនៅគង់វង្ស
·
បង្កើនគុណភាព និងទិន្នផលនៃពូជរុក្ខជាតិ
បង្កើននូវភាពធន់របស់រុក្ខជាតិទៅនឹងបម្រែបម្រួលបរិស្ថាន និងសត្វចង្រៃទប់ទល់ជម្ងឺផ្សេងៗដែលបណ្ដាលមកពី វីរុស បាក់តេរី និងផ្សិត ។
