loader image
Skip to main content
Home
Completion requirements
View

ជំពូកទី៤                  ជីវវិទ្យាមនុស្ស
មេរៀនទី១                ប្រព័ន្ធគ្រោងឆ្អឹង

សង្ខេបមេរៀន

១.តើឆ្អឹងជាអ្វី ?



ប្រព័ន្ធគ្រោងឆ្អឹងកើតពីបណ្ដុំឆ្អឹង និងឆ្អឹងខ្ចីទាំងអស់របស់សារពាង្គកាយ​ ។

 ប្រព័ន្ធគ្រោងឆ្អឹងមាននាទី ៖

ទ្រទ្រង់ ៖ ឆ្អឹងកំណត់រូបរាង និងទ្រទ្រង់រាងកាយ

ការពារ ៖ ឆ្អឹងការពារសរីរាង និងជាលិកាក្នុង ។

 ឧ​  - ប្រអប់ទ្រូងការពារសួត និងបេះដូងឆ្អឹង ។

     - លលាដ៏ក្បាលការពារសំណុំខួរក្បាល ។

នាទីក្នុងចលនា ៖ ឆ្អឹងធ្វើការជាមួយសាច់ដុំ ដើម្បីឱ្យសារពាង្គកាយមានចលនា និងការទប់លំនឹង ។

ផលិតកោសិកាក្នុងឈាម ៖ ខួរឆ្អឹងជាមជ្ឈមណ្ឌលផលិតកោលិកាឈាមខួរឆ្អឹងក្រហមក្នុងឆ្អឹងស្ពោតជាកន្លែងផលិតកោសិកាឈាមយ៉ាងសំខាន់ ។ ខួរលឿងផ្ទុកខ្លាញ់ ហើយក្នុងករណីបាត់បង់ឈាមច្រើន វាអាចបម្លែងជាឈាម ដើម្បីជួយផលិតកោសិកាឈាម ។

ការស្តុក ៖ សារធាតុខនិជ ពិសេសកាល់ស្យូម និងផូស្វ័រព្រមទាំងសារធាតុផ្សេងៗទៀតសម្រាប់ផ្ដល់ឱ្យសារពាង្គកាយពេលត្រូវការ ។

២.សន្លាក់


សន្លាក់ជាកន្លែងតភ្ជាប់គ្នារវាងឆ្អឹងនិងឆ្អឹង, ឆ្អឹងនិងឆ្អឹងខ្ចី ឬឆ្អឹង​និងធ្មេញ ។ សន្លាក់មានពីរប្រភេទរួមមាន សន្លាក់ចល័ត និងសន្លាក់អចល័ត

សន្លាក់ចល័ត ៖ អាចឱ្យឆ្អឹងមានចលនា ។ ឧ. សន្លាក់ម្រាម សន្លាក់កដៃ សន្លាក់ស្មា សន្លាក់ជង្គង់ សន្លាក់ត្រគាក និងសន្លាក់កជើងជាដើម ។

សន្លាក់អចល័ត ៖ ធ្វើឱ្យឆ្អឹងគ្មានចលនា ។ ក្នុងសន្លាក់បែបនេះមានឆ្អឹងពីរភ្ជាប់គ្នាក្នុងប្រអប់សន្លាក់ ឬភ្ជាប់គ្នាដោយសារឆ្អឹងខ្ចី(ជាលិកាសន្ធាន) ។ឧ. សន្លាក់ឆ្អឹងលលាដ៏ក្បាលសន្លាក់រវាងធ្មេញ និងឆ្អឹងថ្គាម ។​ សន្លាក់រវាងឆ្អឹងតូចកំភួនជើង និងឆ្អឹងធំកំភួនជើង ។

 

៣.ឆ្អឹងមាំហើយមានជីវិត


ឆ្អឹងបង្កឡើងពីកោសិកាឆ្អឹងនិងជាលិកាឆ្អឹង ហើយមានសរសៃរឈាមសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ ដើម្បីឱ្យឆ្អឹងលូតលាស់ ។ ឆ្អឹងបង្កឡើងដោយសារធាតុសំខាន់ ២គឺ៖

·         ទី១​ ជាសារធាតុខនិជពិសេសកាល់ស្យូមផូស្វាត និងកាល់ស្យូមកាបូណាតដែលជួយឱ្យឆ្អឹងរឹងមាំ ។

·         ទី២ ប្រូតេអ៊ីនជាសារធាតុសរីរាង្គធ្វើឱ្យមានឆ្អឹងមានលក្ខណៈយឺត ។

នៅក្នុងប្រហោងឆ្អឹងមានខួរឆ្អឹង ។ ខួរឆ្អឹងក្រហមផលិតកោសិកាឈាម ខួរឆ្អឹងលឿងមានខ្លាញ់បម្រុងទុក ។

៤.តំហែរក្សាឆ្អឹង


ដើម្បីថែរក្សាឆ្អឹងឱ្យបានរឹងមាំ និងមានសុខភាពល្អគឺត្រូវបរិភោគអារហារ និងហាត់ប្រាណឱ្យបានត្រឹមត្រូវគ្រប់គ្រាន់ ។ ចំណីអាហារផ្ទុកកាល់ស្យូម និងផូស្វ័រគ្រប់គ្រាន់ជួយឱ្យឆ្អឹងមានភាពរឹងមាំ សាច់ គ្រាប់ធុញ្ញជាតិ ទឹកដោះគោ ជាប្រភេទអារហារដែលមាន កាល់ស្យូម ឯសណ្ដែកសៀង ប្រូម៉ាស និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិសម្បូរដោយផូស្វ័រ ។ វីតាមីន A និង D  ជួយឱ្យសារពាង្គកាយស្រូបកាល់ស្យូម និងផូស្វ័របានល្អពីប្រដាប់រំលាយអារហារ ។ វីតាមីន​ A មាននៅក្នុង ការ៉ុត ទឹកដោះគោ ថ្លើម បន្លែបៃតង ឯវីតាមីន D មាននៅក្នុង ប័រ ទឹកដោះគោ និងថ្លើម ។

 

 


Last modified: Friday, 17 November 2023, 9:05 AM