សាមគ្គី
ជាតម្លៃមួយដែលតម្រូវឱ្យបុគ្គលម្នាក់ៗនៅក្នុងគ្រួសារ ក្រុម សហគមន៍ ឬសង្គម
ចេះរួបរួមគ្នាបំពេញ កិច្ចការគ្រប់បែបយ៉ាងដោយការព្យាយាម ស្មោះត្រង់ យោគយល់
និងអធ្យាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមក។
សាមគ្គី គឺការព្រមព្រៀងគ្នា
ឬការស្រុះស្រួលគ្នា។ សាមគ្គីធម៌ គឺច្បាប់ ឬលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ប្រតិបត្តិឱ្យមានការព្រមព្រៀងគ្នា
ឬសាមគ្គីគ្នា។ សាមគ្គីភាព គឺបែបបទ ឬរបៀបនៃការព្រមព្រៀងគ្នា។
សាមគ្គីរស គឺរសនៃសាមគ្គី មានន័យថាការព្រមព្រៀងគ្នាដោយការពេញចិត្តនិងការស្រឡាញ់
រាប់អានគ្នាទៅវិញទៅមក។ លទ្ធផល
ឬផលដែលទទួលបានដោយការរួមកម្លាំងគ្នាក្នុងការបំពេញកិច្ចការអ្វីមួយ
គឺកើតឡើងដោយសារមានសាមគ្គី សាមគ្គីធម៌ សាមគ្គីភាព និងសាមគ្គីរស។ផលនៃសាមគ្គី
ឬការព្រមព្រៀងគ្នា កើតមានបានអាស្រ័យដោយមានសាមគ្គីរស។
+ សាមគ្គីរសកើតមានបាន
អាស្រ័យដោយមានសាមគ្គីភាព។
+ សាមគ្គីភាពកើតមានព្រោះអាស្រ័យដោយសាមគ្គីធម៌
ដែលជាច្បាប់ប្រាប់របៀបឬបែបបទនៃសាមគ្គី។
+ សាមគ្គីធម៌កើតមានបានអាស្រ័យដោយមានសាមគ្គី។
+ សាមគ្គីជាប្រភពដើមបំផុតដែលនាំឱ្យកើតមានផលនៃសាមគ្គី។
+ សាមគ្គី គឺការព្រមព្រៀងគ្នាទាំងកាយ វាចា ទាំងចិត្ត។
សាមគ្គី បង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណង ដូចជាសាមគ្គីខ្លះ បង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងលើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅឱ្យបានរីកចម្រើននិងភាពសុខសាន្ដ ហើយសាមគ្គីខ្លះទៀតបង្កើតឡើង ដើម្បីចង់សម្រេចគោលបំណងអ្វីមួយ ឬដើម្បីរំដោះប្រទេសជាតិពីការត្រួតត្រារបស់បរទេស ដើម្បីឯករាជ្យជាតិ។ល។ដូនតាខ្មែរយើង ពិសេសនៅសម័យមហានគរ(ពីសតវត្សទី ៩ ដល់ទី ១៤) មានឈ្មោះល្បីល្បាញ មានឥទ្ធិពលពេញភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ទាំងផ្នែកវប្បធម៌ និងនយោបាយ មិនមែនដោយសារអាទិទេពប្រទានឱ្យនោះទេ តែបានមកដោយសារកម្លាំងមហាសាមគ្គីជាតិរវាងប្រជាជននិងអ្នកដឹកនាំ រវាងអ្នកដឹកនាំនិងអ្នកដឹកនាំ រវាងប្រជាជននិងប្រជាជននេះឯង។ បើគ្មានសាមគ្គី ពេលនោះប្រទេសខ្មែរមិនអាចមានទឹកដីធំទូលំទូលាយ មានអរិយធម៌ខ្ពង់ខ្ពស់ និងមានអំណាចជាមហានគរបានឡើយ។ តាមរយៈប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរសម័យនោះ អ្នកដឹកនាំខ្មែរបានបង្រួបបង្រួមខ្មែរគ្រប់និន្នាការឱ្យនៅក្រោមទង់មហាសាមគ្គីជាតិតែមួយ ទើបបានរំដោះប្រទេសជាតិឱ្យរួចផុតពីបរទេសឈ្លានពាន និងធ្វើឱ្យសង្គមជាតិមានការរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យ។ កេរដំណែលសាមគ្គីនេះ កំពុងកើតមានក្នុងសង្គមខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ដូចជានៅតំបន់ជនបទ កសិករធ្វើស្រែប្រវាស់ដៃគ្នា ការជួយគ្នាក្នុងការសាងសង់លំនៅស្ថាន ការជួយគ្នាក្នុងពេលមានមនុស្សឈឺថ្កាត់ ឬក៏ស្លាប់ និងនៅក្នុងពិធីបុណ្យទានផ្សេងៗ ឬរៃអង្គាសគ្នាជួយអ្នកក្រីក្រ ដែលគេនិយមហៅថា សង្គហទាន ឬទានដើម្បីសង្គ្រោះគ្នា។ល។
+ ដើម្បីឱ្យមានសាមគ្គីរឹងមាំគេត្រូវប្រកាន់វីធី៦យ៉ាងគឺ៖
- ការតស៊ូនិងការអត់ធ្មត់
- ការសន្ដោសនិងការស្មោះត្រង់
- ការមិនប្រកាន់ ឬមិនរើសអើង
- ការមិនច្រណែននិន្ទាឈ្នានីស
- ការស្មោះត្រង់ទៅវិញទៅមក
- ការពិចារណារកហេតុផលតាមផ្លូវល្អ
ប្រសិនបើមនុស្សម្នាក់ៗចាប់ផ្ដើមធ្វើអ្វីមួយដែលមានប្រយោជន៍ហើយមានឧបសគ្គ ឬមានគ្រោះថ្នាក់ គេមិនត្រូវចុះចាញ់ឧបសគ្គទាំងនោះឡើយ គឺគេត្រូវតែតស៊ូយកជ័យជំនះលើឧបសគ្គនោះឱ្យបានដោយមានការតាំងចិត្តលះបង់ខ្ពស់។ កិច្ចការដែលយើងបានធ្វើហើយ ទោះបីបានផលតិចក្ដី ច្រើនក្ដី មិនបានផលសោះ ឬបានផលមិនសមតាមបំណងក្ដី ឱ្យតែផលនោះជាផលបានមកដោយធម៌ គឺយើងត្រូវតែទទួលយកដោយរីករាយ។ យើងមិនត្រូវមានចិត្តរើសអើង ទោះបីមនុស្សនោះមានឋានៈបែបណាក៏ដោយ គឺត្រូវយកគុណធម៌នៃមនុស្សជាតិមកដាក់ក្នុងចិត្ត។ ទោះបីអ្នកមានកិត្តិយសខ្ពង់ខ្ពស់ មានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន មានចំណេះវិជ្ជាជ្រៅជ្រះ អ្នកមិនត្រូវបញ្ចេញអាកប្បកិរិយារើសអើង ក្រអឺតក្រទម ដែលនាំឱ្យមានការថ្នាំងថ្នាក់ក្នុងចិត្តអ្នកដទៃឡើយ។ សាមគ្គីនឹងកើតមាន លុះត្រាតែមនុស្សម្នាក់ៗមិនប្រកាន់ ឬរើសអើងគ្នា។ អ្នកមិនត្រូវមានចិត្តចង្អៀតចង្អល់ បន្តុះបង្អាប់ ត្មះតិះដៀល ឬព្យាយាមរកឧបាយកលបំផ្លិចបំផ្លាញធ្វើឱ្យអ្នកដទៃវិនាសដោយសារអ្នកឡើយ ព្រោះតែអ្នកច្រណែន ឃើញគេមានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន ឬមានចំណេះវិជ្ជាខ្ពង់ខ្ពស់ជាងខ្លួននោះ។ ដើម្បីបង្ហាញការស្មោះត្រង់ទៅវិញទៅមក អ្នកមិនត្រូវយករួចតែខ្លួន ដោយប្រាសចាកការរួមសុខទុក្ខជាមួយគ្នាចំពោះក្រុម ក្នុងការស្វែងរកប្រយោជន៍ និងសេចក្ដីសុខដោយបិទបាំងសេចក្ដីវិនាសដែលបម្រុងនឹងកើតឡើង ឬកំពុងកើតឡើង ឬបានកើតឡើងហើយដល់ក្រុមឡើយ។ កាលបើមានហេតុណាមួយកើតឡើង ទោះបីជាហេតុនោះនាំផលចម្រើនក្ដី មិនចម្រើនក្ដី អ្នកត្រូវតែត្រិះរិះ ពិនិត្យឱ្យបានល្អិតល្អន់ តិះរកវិធីអនុវត្ត និងរកវិធីកែប្រែឱ្យបានសមស្របទៅតាមគំនិតដែលយើងបានដៅទុកជាមុនរួចហើយ កុំឱ្យខុសពីគោលបំណងឡើយ។ ការបង្កើតឱ្យមានសាមគ្គីឋិតថេរត្រឹមត្រូវ គឺអាស្រ័យលើចិត្តដែលមានលក្ខណៈចិត្តមួយថ្លើមមួយ និងកាយវាចា ដែលព្រមព្រៀងគ្នាក្នុងការបំពេញកិច្ចការអ្វីមួយ ជាប្រយោជន៍ដល់គ្នានិងគ្នាដោយមិនលម្អៀង។
ផលនៃសាមគ្គី
ជាធម្មតាមានតែមួយ គឺការរីកចម្រើន។ ការរីកចម្រើននេះ គឺផលជាទីគាប់ចិត្ត
ដែលបានមកពីការស្រុះស្រួលគ្នាដោយស្មោះ ពោលគឺម្នាក់ៗបានបំពេញកិច្ចការដែលត្រូវធ្វើ
ដោយមិនមើលបំណាំគ្នា។ ផលដែលកើតឡើងដោយសារសាមគ្គី មាន ៖
+ ការរីកចម្រើនឆាប់រហ័ស
ទទួលបានជោគជ័យដោយងាយ និងចំណេញពេលវេលា
+ ការពារផលប្រយោជន៍សមិទ្ធផល
បានឋិតថេរគង់វង្ស
+ ការបង្កើតបានសមិទ្ធផលកាន់តែច្រើនឡើងថែមទៀត
+ បុគ្គលម្នាក់ៗនឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍គ្រប់បែបយ៉ាង
+ គ្រួសារ សហគមន៍ សង្គម មានកម្លាំងកាន់តែរឹងមាំ មានកិត្តិយស កេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងមិនមានសត្រូវណាមាក់ងាយឡើយ
+ បុគ្គលម្នាក់ៗបានបំពេញកិច្ចការដែលត្រូវធ្វើតាមតួនាទីរៀងៗខ្លួន
ដោយមិនមើលបំណាំគ្នា
+ ការឯកភាពគ្នាជាធ្លុងមួយ
គ្មានការប្រឆាំង ឬជំទាស់ដែលនាំឱ្យសង្គមបាក់បែក។