ជំពូកទី៤ ជំនឿផ្សេងៗ
មេរៀនទី១ គ្រិស្តសាសនា
មេរៀនសង្ខេប
សេចក្ដីផ្ដើម
តាមក្រុមមនុស្សតែងតែមានជំនឿផ្សេងៗគ្នា។ ជំនឿទាំងនោះបានចាក់ឫសជ្រៅក្នុងសង្គមមនុស្សតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ដោយកើតចេញពី ការភ័យខ្លាចនៃបាតុភូតធម្មជាតិ និងការស្វែងរកទីពឹងផ្អែកលើកម្លាំងក្រៅខ្លួនដ៏ខ្លាំងក្លា។ លើសពីនេះ ជនជាតិខ្មែរយើងតែងតែមានការជឿលើ ជំនឿអរូបីមួយចំនួនដូចជា ជំនឿលើព្រលឹង និងអ្នកតា ដែលទោះបីជាគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ក៏ដោយ ក៏នៅតែមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងក្នុងសង្គមខ្មែររហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
ពាក្យគន្លឹះ
១. ប្រវត្តិសាសនាគ្រិស្ត
គ្រិស្តសាសនាមានដើមកំណើតនៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែល ដោយព្រះយេស៊ូគ្រិស្តជាអ្នកបង្កើតនិងផ្សព្វផ្សាយ ។ ព្រះអង្គប្រសូតនៅថ្ងៃទី ២៥ ខែធ្នូ ប្រហែល ព.ស. ៥៤៣ ហើយបានសោយទិវង្គតនៅជន្មាយុ ៣៣ ឆ្នាំលើឈើឆ្កាងនៅក្រុងយេរូសាឡឹម ។ បុណ្យណូអែលត្រូវបានកំណត់នៅថ្ងៃទី ២៥ ខែធ្នូជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីរំលឹកដល់ថ្ងៃកំណើតរបស់ព្រះយេស៊ូ ។
២. គោលការណ៍សាសនាគ្រិស្ត
គ្រិស្តបរិស័ទត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់ក្រឹត្យវិន័យ ១០ ប្រការ ដែលរួមមានការគោរពបូជាព្រះម្ចាស់សួគ៌តែមួយ ការមិនប្រមាថព្រះនាមព្រះអង្គ និងការគោរពមាតាបិតា ។ ការចូលសាសនាត្រូវបានធ្វើឡើងដោយការស្រោចទឹកលើក្បាលដោយអ្នកដឹកនាំសាសនា ដែលធ្វើឱ្យបុគ្គលនោះរួចចាកបាប ។ ពិធីលាងបាបត្រូវបានបែងចែកជាបាបធ្ងន់និងបាបស្រាល ហើយអ្នកប្រព្រឹត្តត្រូវសារភាពចំពោះអ្នកដឹកនាំសាសនា ។
៣. វត្តមាននិងសារៈសំខាន់នៃសាសនាគ្រិស្តក្នុងសង្គមខ្មែរ
គ្រិស្តសាសនាមាននិកាយធំៗបីគឺ រ៉ូម៉ាំងកាតូលិក ប្រូតេស្តង់ និងអរតូដុក ។ និកាយកាតូលិកបានចូលមកកម្ពុជាក្នុងអំឡុងសតវត្សទី ១៦ រីឯប្រូតេស្តង់នៅឆ្នាំ ១៩២៣ ។ ក្រោយរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (១៩៧៥-១៩៧៩) សាសនាគ្រិស្តទទួលបានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩០ ។ វត្តមានរបស់គ្រិស្តសាសនាបានជួយសម្រួលជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសនៅជនបទ ដោយជួយផ្គត់ផ្គង់ទាំងសម្ភារៈ និងស្មារតី ព្រមទាំងបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញដល់កុមារកំព្រា ។
៤. ទស្សនៈអប់រំរបស់គ្រិស្តសាសនា
គ្រិស្តសាសនាមានទស្សនៈអប់រំសំខាន់ពីរគឺ ត្រូវស្រឡាញ់ព្រះជាម្ចាស់អស់ពីចិត្ត និងស្រឡាញ់មនុស្សទូទៅដូចស្រឡាញ់ខ្លួនឯង ។ ព្រះយេស៊ូបានបង្រៀនអំពីសុភមង្គលពិតប្រាកដចំពោះអ្នកមានចិត្តបរិសុទ្ធ អ្នកកសាងសន្តិភាព និងអ្នកដែលត្រូវគេបៀតបៀនព្រោះតែសេចក្តីសុចរិត ។ ព្រះអង្គក៏បានហាមឃាត់ការសម្លាប់ និងការប្រព្រឹត្តអំពើផិតក្បត់ ព្រមទាំងបង្រៀនពីការអត់អោន និងការជួយអ្នកដទៃដោយមិនគិតពីការតបត ។ សាសនានេះកំណត់ថា សេចក្តីស្រឡាញ់មានសារៈសំខាន់ណាស់ ។
៥. ទស្សនៈគ្រប់គ្រងសង្គម និងរដ្ឋរបស់គ្រិស្តសាសនា
គ្រិស្តបរិស័ទជឿថា មនុស្សត្រូវបានធម្មជាតិរុញច្រានឱ្យបង្រួបបង្រួមគ្នាពីគ្រួសារទៅជារដ្ឋ ។ ទស្សនវិទូគ្រិស្តសាសនាពន្យល់ថា អំណាចនយោបាយកើតចេញពីឆន្ទៈអាទិទេព ។ អំណាចអាណាចក្រ និងអំណាចសាសនាមានលក្ខណៈខុសគ្នា និងមានឯករាជ្យរៀងៗខ្លួន ។ រដ្ឋត្រូវការពារព្រះវិហារ រីឯសាសនាត្រូវជួយអប់រំស្មារតីពលរដ្ឋ ។ គ្រិស្តនិយមយល់ថា អំណាចសាសនាជាអំណាចជាន់ខ្ពស់ ។
៦. ទស្សនៈស្ដីអំពីកម្មសិទ្ធិនិងសិទ្ធិ
ចំពោះកម្មសិទ្ធិ អ្នកកាន់សាសនាត្រូវតែមានកម្មសិទ្ធិរួមគ្នា ប៉ុន្តែមនុស្សម្នាក់ៗអាចទាញយកផលប្រយោជន៍រួមបានតាមសេចក្តីត្រូវការ ។ ទស្សនវិទូសាសនាគ្រិស្តបញ្ជាក់ថា កម្មសិទ្ធិខ្លះត្រូវបានកំណត់ដោយអាទិទេព ហើយអ្នកដែលអាចមានកម្មសិទ្ធិនោះបាន គឺទាល់តែជាប្រភេទមនុស្សប្រកបដោយគុណធម៌ ឬអ្នកបួស ។